Beltzeniako izpiritua

Atalak: Iritzia

Zenbat sentimentu pilatu bihurritu 2014ko otsailaren 8ko iluntzean Hendaiako Beltzeniako labean. Espainiako zerbitzu sekretuek GAL etiketarekin Frantziakoen elkarlanean hildako Bixente Perurena “Peru” eta Angel Gurmindo “Stein”ez elkarrekin oroitzeko bildutakoek osatu zezaketen duela bi urte ETAk bukatutzat eman zuen gudu aroaren mosaiko arimaduna. 1984an irabazgarri zirudien ahalegin baten ilusioak biziturik, hiru hamarkadako bide traketsa ahal bezala zeharkatu eta elkarrekin noizbait bizi izandakoa ahaztu nahi ez duen jendea, izan burusoildu eta zimurtuak, edo 2014ko aldaketaraino iristeko bidean eroriak eta gertatuak baztertzeko barren minberaegiak dituzten gazteagoak. Hemen bildu gara Peru eta Steinen senideak, seme-alabak, bilobak, lagunak, burkideak, ezagunak… aipatu zuen aurkezleak. Kantatu zuten gazteek, bakarka, bertsotan, taldeka; entzule ziren 1984an Peru eta Steinen despedidan kantatu zutenak. Orduan haurra zen bertsolariak galdetu zien “Zer uste duzue gutaz?“, Aljerren aurretik zalantzak ez baziren gutxi, gaur ez direlako gutxiago. Eta urruneko deserritik aberria goizero irensten duen militanteak ozen esan ez direla denetan ados egon baina herritarrek erabaki dutela eta jende jakintsuak hala gomendatu eta militanteek obeditu behar diotela herriari eta okerrena litzatekeela zatiketa bat eta prozesu berri hau aurrera atera behar dela eta aurrera bolie.

Entzule eduki zuen bigarren kartzelaldiarekin aurrekoa gehituta 35 urtez goiti metatu dituen aitona askatu berria, gazteek slogan gisa dioten “Aurrera bolie” bere asmatzaileari  aurrez aurre entzuten ziona, eztabaidatzen menturaz, gehiengo txintxoa Francorekin bakean epel bizi zen bitartean borrokan hasia. Puerto de Santa Mariako espetxe kriminalean 13 urteko kartzelaldia amaitzea gainditzea osatzea ospatzea lortu ez duen Arkaitz Bellon gaztearen izpiritua ere ibili zen Beltzenian jira-biraka. Eta beste preso bat ia 30 urtez espetxean egona frantsesek estraditaturik, bai, euskal gatazkari irtenbidea bilatzen saiatzea agindu ostean gerra zikina baimendu zuen Francois Mitterrand haren biktima. Gero agur beroa egin zion orduan defenditu zuen abokatuari, han baizen hau ere, berak defenditu batzuek Aljerreko negoziaketen porrotaren ostean traidoretzat jarri zuten arren orduko periodikoaren lehen orrian, betiko abokatuak ere Beltzenian egon nahi zuen. Aparatoko politikariak azken prediku luze-luzea amaitzean “Eusko Gudariak” abesteari ekin zionean, aurrean jarraitu ziotenen artean zegoen Iparretarretako militantea aulki gurpildunean, gehiegi axola izan gabe 1984an bezala 2014an aparatoetako politikariak prediku luze-luzeetan galtzen direla. Eta zegoen aspaldi ezagutzen duzun emakume hura, bai, 1977an mutil-laguna burkidearekin batera guardia civilek kontrol batean hil zioten hura. Mintzatu zen Hendaiako auzapeza, frantsesez eta euskaraz, bake prozesua blokatzeko arriskuan daukagula orain tunelaren bukaerako argia ikusten hasi garen garaiotan, denok egin behar dugula aurrerako ahalegina, eta ez berak eta ez Hendaiako herriak ez dituztela ahanzten zerbitzu sekretuek bere lurrean hildakoak eta haien odola. Eta han zegoen Aljerrez geroztik borroka armatuak aterabiderik ez duela uste zuena oraindik herria oldartzea posible zela sinetsi zuenaren alboan. Eta asko gehiago jende ibili zen Beltzeniako frontoian, hamaika biderreko Beltzenian, ekitaldia kontrolatzen, testuak idazten, sonoa jartzen, eta argiak, afixak banatzen, eta ostatuan pintxoak eskaintzen, eta aurretik pintxoak egiten, zenbat pintxo goxo. Besterik gabe elkarrekin ospatzeko gure artean edo ondoan edo inkluso urrun samar urte luzeotan besterentzako dena eman dutenen eskuzabaltasuna, pisuen jabe egin eta zahartzaroko erretretarako kotizazioak pilatzea ahazturik.