Fukushima+4: ahaztea da are latzagoa gertatu dakigun bide segurua

Atalak: Fukushima

Fukushimaren oroimenezko eta zentral nuklearren kontrako manifestazioa martxoaren 8an Tokion. (Argazkia: CBC)

2011ko ekaineko LARRUN prestatzen ari ginela, Fukushimako istripuaz galdetu genion ingurumen gaietan Espainiako aditu handietakoa den Alfonso del Val Pankorbokoari. Hilabete gutxi lehenago gure begien aurrean gertatzen ikusia genuen Lurrak ezagutu duen hondamendi atomikorik bortitzena eta katastrofearen handiaz jendea oharturik, zentral nuklearren aroa ixten hasteko tenorea iritsia zela zirudien.

Elkarrizketa inprimatuan modu borobilagoan bildu arren, gogoan dut galdetu niola: “Alfonso, baina Fukushimako istripuaren ondoren ezer ez da izango berdin”. Eta beraz moztu: “Deskuidatuta zaude, ez da ezer pasatuko. Ikusiko duzu”. LARRUNek bildu zuen ezkortasun horren argudioa: “Three Mile Islandeko istripua gertatu zenean oraingo gauza berak esan ziren, eta berdin segitu zuten gauzek. Gero Txernobyl heldu zen, eta berdin. Eta orain Fukushimakoa. Alemaniak dio zentralak itxiko dituela, baina aldi baterako itxiko ditu, zaharrenak, babes ontzirik ez daukatenak. Zergatik ez du inork hitz egiten ITER Nazioarteko Esperimentaziorako Erreaktore Termonuklear [fusioko erreaktore esperimental] famatuaz, hori ere etenda dago milaka milioi irentsi ondoren? Ez da hitz egiten, nire ustetan informaziozko kazetaritza librea falta delako. Ez. Energia nuklearrari oso ondo etorriko zaio Japoniakoa, zentral nuklear berrien kostea handitzeko, segurtasunari dagokion atalean. Fukushimakoak zazpi metroko harresia zeukan uhinetatik babesteko, baina 14koak heldu zitzaizkion. Orain belaunaldi berriko zentralak etorriko dira. (…) lehengora bihurtuko gara”.

Lau urte pasaturik, irakurtzen dut joan den igandean Tokyoko kaleetan Fukushimakoa salatu eta nuklearrak istea eskatzeko iaz baino jende gutxiago bildu zela. Antolatzaileek aitortua, urtetik urtera 10.000 gutxiago. Hori ez da kasualitatez gertatzen: ARGIAk emandako albistearen iturri nagusi NHK agentziak albistea ezabatu du! Informazioak garrantzirik ez duelako ez zen izango…

Three Mile Islandekoa gertatu zen, Txernobylgoa gero, Fukushima herenegun… estatistikak ez du huts egingo eta ez dira  hogeitabost urte pasatuko hurrengoa gertatu arte. Hondamendi nuklearraz gozatzeko zozketa makabroan Europak txartel asko dauzka inbertituta, hasi gerratik kilometro gutxira Txernobyl gehiago dauzkan Ukrainatik eta Gasteizek bezala Bilbok atarian daukaten Santa Maria de Garoñaraino. Ez dugu ezer ikasi.

[P.S.] Irakurtzen diot Hiroshima Peace Instituteko Robert Jacobs doktoreari “Managing Public Perceptions of Fukushima: First Emergency Response of the Nuclear Complex” artikuluan:

“Zentral nuklearrak ez zituzten eraiki jendeen onerako. Eraiki zituzten osorik etekin pribatuentzako. Ezin da herritarren mesederako eraikia izan 4.000 belaunalditan (konparaziorako, Jesus duela 80 belaunaldi bizi izan zen) arriskutsu izaten jarraituko duten hondakinak sortzen dituen ezer. Eraiki dituztenek inbertitu dute epe laburrean beren balioari eusteko. Gure interesa da herrien osasuna eta ongizatea. Ez dugu sinetsi behar lobby nuklearrak, gobernuak eta industriak (eta haien alde dauzkaten erakunde akademikoek eta hedabideek) gu babestuko gaituztenik beren inbertsioak eta posizioa baino gehiago. Guk elkarri lagundu beharra daukagu. Geure buruak hezi behar ditugu eta gure herriak babestu”.