Heldu da urria eta ekonomialariak istripuen zain kanarioei begira

Atalak: Ekonomia

Herrialde garatuetako burtsen emankortasuna neurtzen duen MSCI World Markets indizearen azken bost urteotako garapena. (Argazkia: Thomson Reuters)

Bi analista ospetsuk hala iragarri omen zutela eta, joan den udan hedabideek aipatu zuten urrian ekonomiak beste erorialdi latz bat jasan zezakeela, titular deigarriekin, ikusi Russia Today gaztelaniaz: “Predicen que un colapso económico a gran escala sacudirá el mundo este octubre“. Alegia, munduko gobernu asko beren zorren ordaindu ezinak harrapatuko zituela. Urte bete lehenago, urria ez aipatu arren, 2015erako aurreikuspen goibelak egin zituen Jacques Attali ekonomialari ospetsuak, orain arteko ziklo ekonomikoetan zazpi urtero lurrikarak gertatzen direla eta: “The Next Crisis: In 2015?“.

Katastrofistek tarteka burua berotzen digute eta gero ahaztuta geratzen dira. Berdin ari omen dira asko joan den igande gaueko ilargi odoltsuari profeziak atera nahian. Baina gauza da azken egunotan behatzaile eta hedabide serioak ari direla egoera ekonomikoaren larriagotzeaz abisu ematen.

Gaur bertan Reuters agentziak dio azken egunotan munduko burtsa askotan gertatzen ari diren beherakadek alarmatuak dauzkatela agintariak. Neoliberalismoaren biblietako bat den The Economist aldizkariaren blogetako batean Buttonwood zutabegileak dio burtsetako akzioen egunotako gainbeheraz: “[Meategian gas arriskuaz ohartarazteko ipinitako] kanario bat isiltzen denean, merezi du inguruan begira hastea. Baina txori multzo osoak isiltzen direnean, alarmatzen hasteko garaia da. Gero eta handiagoak dira finantzen merkatuetan eta mundu mailako ekonomian alarma zeinuak”.

Gure inguruan udatik hona asko aipatu da Txinaren ahulaldia, eta horrekin lotuta AEBetako banku zentralak interes tasa ofizialak igo ala (egin zuen bezala) bere hartan uzteko erabakiaren garrantzia, beranduago nabarmendu den gisan AEBko agintarien hautuak are kezkatuago utzi omen dituela merkatuak, esan nahi baita munduko oligarkak.  Lehengaien merkatzearen ondorioak ere aipatu dira, Brasili bezala beste herrialde askori egin dien kaltea, mendebaldarroi petrolioa merkatzearekin egiten omen digun mesedea, eta abar.

Baina lehengaien salmentaren ahultzeak multinazional handiak ere harrapatu ditu, hala nola meategien erregeetako bat den Glencore britainiarra. Eta hori guztia gutxi balitz, Europako kapitalismorik zorrotz eta sinesgarrienaren ikurretako bat, Volkswagen, kinka larrian dago industrialek aspaldi egin duten iruzur tekniko handienetako batean harrapatu dutelako.

Paul Mason kazetari britainiar ospetsuak ere kanarioen metaforari heldu dio, bere herrialdean siderurgia une larriak nozitzen ari dela eta: “Redcar: not the only canary in the coal mine“. Kanarioa meatzariek eramaten zuten grisu gasaren detektore gisa: kanarioa isiltzen bazen, grisuak ito zuela seinale eta gizonak… korri irteera bila! Mason ere konbentzituta dago 2008ko krisitzarra ez dela txukun konpondu, eta ekonomia globalizatua den soineko zarpailduari jositako adabakiak eteten hasi direla: “Hazkundearen zati handiena dirua merke mailegatzean oinarrituta daukan mundu batean, honelako ahulaldien arazoa da alboko kalteak eragiten dituztela”. Eritasun larri askotan gertatzen den moduan, azkenean eria gaixotasunak berak baino gehiago izorratzen dute harentzako asmatutako botika on-onaren alboko kalteek.

Irakurle, urri honetan kontuz istripuekin.