Volkswagenengatik Alemania erreskatatu beharko?

Estatu Batuek Lehman momentua eduki zuten 2008an. Alemanek orain Volkswagen momentua bizi dute. Gehiegizkoa dirudi konparaketak. Hala da epe laburreko eraginei begiratuta. Lehman Brothers likidatu zuten eta bazirudien herrialde osoa hondora zihoala Wall Streeteko krisiarekin. Aldiz, Volkswagenek biziraunen du eta Alemaniak tentuz erreakzionatzen du. Baina isurien eskandaluen eragina ekonomia alemaniarrari gerta dakioke Wall Streeteko krisia AEBekoari izan zitzaion bezain garrantzizkoa. Gakoa denboran datza.

AEBekoa zerbitzu ekonomia da eta hartan finantzek pisu erabakigarria dute. Alemania industri herria da eta bere zazpi lanpostutik bat zuzen edo zeharka automozioari lotuta dago. 2014an Volkswagen, BMW eta Daimlerren artean berenganatu zituzten 410.000 euro (errepublikaren aurrekontua 300.000 eurokoa da). Wall Streetek diseinatzen ditu konplexutasun handiko produktuak gero atzerrian saltzeko. Alemaniaren esportazioen %20 kotxeak dira (munduan zirkulatzen duen bost autotik bat alemana da).

Wall Street da AEBko Ogasun sailaren ohiko harrobia (Robert Rubin, Timothy Geithner, Larry Summers…). Alemaniako automozio industriak bere lobbystak hautatzen ditu CDU, CSU eta SPD alderdi nagusietatik, hauek arreta handiz finantzatuz. Washington asko hunkitzen dute bankarien iritziek. Angela Merkel fidakaitza da bankariekiko baina sukalderaino sartuta dauzka automozioko buruzagiak.

Volkswagen da Alemaniako lehen enpresa. Eta ikusiko da eskandaluak ekarritako ondorioak eragina daukan soilik enpresa taldean, diesel industrian ala automozio sail osoan. Finantzari gaiztoek eta matematiko buruargiek sortu zuten subprime hipoteken finantza krisia . Isurien eskandalua eragin dute ingeniariek, teknologia alemanaren ereduek, Made in Germanyaren gurasoek.

Volkswagenen eskandaluak Alemania harrapatu du unerik gozoenean zegoela. Orain dira 25 urte herrialdea berriz batu zela. Garai hartan Alemania zen “Europako gaixoa”. Atera nahian ari zen urtetako barne-azterketatik (gogora ezazue zein deprimiturik irteten zineten zinematik Fassbinderren edo Herzogen film bat ikusten zenuten aldi oro). Artean Berlin birsortu gabea zegoen kulturaren, kluben eta start-upen hiri moduan. Hori aldatzera etorri zen Angela Merkel 2005an. Ez zuen berak bakarrik lortu. Automobilaren industria eta ingeniari alemanak izan dira herrialdea bihurtu dutenak kalitate industrialaren (Deutsche Qualität), fidagarritasunaren eta klimaren aldaketaren kontrako borrokaren konpromisoaren sinonimo! Europako potentzia ekonomiko nagusiari ez zitzaion falta potentzia politikoaren manerak erakustea baizik. Eta bazirudien immigranteen krisiarekin Merkel hasia zela lehen urratsa ematen…

Alemaniak bizi du orain bere Volkswagen momentua. Segun eta nola kudeatzen duen, ahulduta edo sendotuta aterako da.