Beirut Parisen: Zibilizazioen Gerra garaile

Atalak: Nazioartea, Politika

Marc Trédivic epaileak, hamarkada batez lutte antiterroriste delakoan arituak, ohartarazia zuen irailean: Charlie Hebdorena ez zela aperitifa baizik izan, okerrena ikusteko zegoen Frantzia. Paris azaroaren 13 ilunabarrean Beirut bihurtu duten ekintzaile suizidek arrazoi eman diote. Soinean zeramatzaten bonbak leherrarazi, autoaren leihatilatik tirokatu ostatuen terrazetan patxadan zeuden jendeak, kontzertu batera hurbildutako gazteak masakratu… eta ondoren, setio egoera. Bat-batean Parisko zentroa suertatu da justu bezperan Beiruteko Burj al-Barajneh auzo xiita (40 hildako Estatu Islamikoak eraginak) izan zena, edo Siriako gerra hasierako Damasko, Saddam Hussein erori ostean gerrilla urbanoa hasi zeneko Bagdad…

“Frantzia gerran dago” esan du François Hollandek. Eta gerra beti da gerra: gu edo haiek, gure nazioa edo haiena, gure aldekoa edo kontrakoa, gure alde ez dagoen oro dago gure kontra, gure alde ez dagoen gutarra susmagarria da, laster izan liteke traidorea…

Ezkerraren balioak zorrotz zaintzen dituen ATTAC mugimendu altermundialistak erantzun dio hilabeteotan gerrazaleen kapitain bilakatu presidenteari: “Hau ez da gure gerra. Amerikarrek Irak eta Afganistanen antolatutako hondamendien ostean, Frantziak gaur Iraken, Libian, Sirian, Malin, Txaden, Nigerren, Erdiko Afrikan, daramatzan interbentzioek eskualde horiek desestabilizatzen dituzte eta eragiten dute migratzaileak abiatzea Europa den gotorlekuaren hondartzetan itorik agertzeko. (…) Al Kaeda eta Daeshek beren indar inhumano guztia eskuratzen dute injustizia horietan. Gerra honek ez garamatza inongo bakera, ez baita bakerik justiziarik gabe. Gerra hau bukatzeko gure gizarteak desintoxikatu beharko ditugu indarraren mozkorretik, armen, petrolioaren, metal preziatuen eta uranioarenetik”.

Hala ere, ATTAC bezalako aurrerazaleen hitz burutsuok oihartzun txikia lortu dute gure etxe, karrika eta ostatuetan. “Gure” diogu, euskaldunok frantses ere bagaren neurrian eta euskaldun espainolok NATOren bidez gerra horietan guztietan sartuta gaudenez. Tamalez, herritar askoren, menturaz gehiengoaren, artean errotzen sentitzen dugu Zibilizazioen Talka. Beti agertzen da –kasualitatez– pistaren bat ondoan bizi duguna susmagarri bilakatzeko, izan Charlie Hebdo Mahoma iraintzen aritu omen zela, izan Parisko hiltzaileetako batek Siriako balizko pasaporte bat omen zeramala. “Zergatik datoz gure etxera berena inposatzera? Bihoaz beren lurretara hemendik laster”. Urrun geratu dira gaur atzerritarren kontra xaxatzen gaituzten hedabide nagusietatik politikari ustez burutsuek etorkinen beharra saltzen zigutenekoa, omen gure jubilazioak kobratzeko bermea haien jarduera ekonomikoan zegoelako.

Zibilizazioen Gerra izan liteke neoliberal espantsionisten asmakizuna, baina munduko eliteak gupida gabe doaz profezia hura eguneroko agendan nagusitzen. Hamar egun ez dira Tony Blairrek aitortu duela Iraken inbasioan hanka sartu zuela. Hamalau urte, milioika heriotza eta Ekialde Hurbil osoa hankaz gora jarri ondoren, lerro gutxiko aitortza. Baina antzeko formula erabili da Libian bezala beste hainbatetan. Eta haietan aski eskarmentatu ez zenez, Sirian gauza bera. Ezin esan kasualitatea denik. Geopolitika izango da edo/eta energi iturrien banaketa berri baten borroka, baina Zibilizazioen Talkaren logika ezartzen ari dira batetik eta bestetik. Ondorioak pagatu dituzte Beiruten, Parisen, eta etzi pagatuko Europako beste edonon.

Olatu handi batekin aldera dezakegu begien aurrean bizi duguna, itsasgora berezi batekin, edo historiaren autopistak egiten duen bihurgune handi horietako bat. Dena aldatzen du Zibilizazioaren Gerraren agendak. Egunero bizi ditugun amets, lan, borroka eta asmoen testuinguru osoa mugitzen du. Euskaldunok konpontzeke dauzkagun gatazkena ere bai. Asko gara egunotan sentitu dugunak Basta! magazineko Ivan du Roy bezala kolpaturik gainetik datorkigun mailuaren eta azpian daukagun ingudearen artean. Nork esan behar zigun, Frantzia salbuespen da, esan nahi baita setio egoeraren atarian, eta Europako gainerako herrialdeak sentitzen gertatuko diren eraso berrien bezperetan.

Otoitzak zerbaiterako balio duela bageneki, errezatuko genieke bateko eta besteko jainkoei Sirian potentzia handiek aspaldiko gatazkarik handiena baretzeko urratsak ematen asmatu dezaten, hura izan dadin berriro oreka berri bat lortzeko lehen mugarria. Baina 2001etik hona potentziok gatazken lapikoa irakinarazten egiten duten bidea ikusirik, okerragoak ikusteko prestatu beharko dugu.

Agian oraindik garaiz da Europak abian jar dezan bakearen aldeko gizarte mugimendu sendo bat. Pakistandik hasita Madrilerainoko jende guztiok gero eta gerra beroagoan harrapatzen gaituen Zibilizazioen Talkari aurre egingo dion mugimendu bakezale bat.