Birikak

Atalak: Irratirakoak

[Euskadi Irratiko “Albiste faktoria”ko iritzi tartean argitaratua, 2010-02-15ean]

Egun on, entzule.
Gipuzkoan etxeetako hondakinen kudeaketaz hainbeste zalaparta dabilen honetan, Zubietako Intzineradoraren mehatxuarekin estu-estu lotuta doana, ezin ditut burutik kendu nire odolekoen arteko historia bi. Aita zenak gaztetan hilabete laburrez egin omen zuen lan fundizio handi batean eta kontatu ohi zuen nola aritzen ziren asto-lanetan, zeinek zenbat eta indar handiagoz zerbitzatuko nagusia. Labetik ateratako burdin puska lodiei moldeek bazterretan utzitako are-hondarrak harrotu behar zizkieten esmerilez, burdina garbitzeko birikak hautsez zikinduz. Gizonarentzako hura gehigizkoa zelakoan, katapazari kontua eskatu omen zion alde egiteko. “Baina non irabaziko duk hemen baino hobeto?” galdetu omen zion burloso enkargatuak, hain azkar ikaratutako obrero ahulari. Aitak kontakizuna honela bukatzen zuen: “Orduan nirekin Usurbilgo altzairutegian aritutako gehienak hil hituan, petxutik”. Silikosiak akabatuta, alegia. Hain zuzen familiako bigarren bat, osaba Eustakio, Orioko zeramikan urtetan aritua, silikosiak petxua itotzen ziola hil zen duela ez asko. Silikosiaren berdintsua gertatu da amiantoarekin. Atzo arte, igeltseroek, iturginek eta teilatugileek segitzen zuten usatzen guk uralita deitzen genuen fibrozementua; berdin isolamenduetan ari zirenek. Gaur asko aipatzen dira amiantoak eragiten dituen kantzerrak eta bestelako gaitzak. Baina… orain asbestosiak jota arrastaka dabiltzan gizarajo horiek garai hartan eskatu balute maskarilla xume bana aho-sudurrak babesteko, barre egingo zieten muturren erdira ugazabek. Agian laneko lagunek ere bai: ahula behar dik kristauak hauts pixka batengatik halako lantuak ateratzeko. Horregatik tristatzen nau ikusteak Atez Ateko hondakin bilketaren kontrako kanpainan egoskortuta lanpostu zikinetan osasuna galdutako batzuk eta haien senideak. Obrero jendea gu bezala.
Pasa egun ona, entzule.