Zaborrak eta herriak (eta 3): 2014ko errefus mendiak

Atalak: Kondarrak

2014ko urtarriletik aurrera jakingo da -mankomunitateek informazio hori ematen baldin badute, ez baita beti gauza ziurra- herri bakoitzak zenbat errefus nahasi, hots, zenbat benetako zabor, entregatu duen Gipuzkoa osoak bere gain har dezan 2013an, eta zenbait pila berri metatuko duen urte berrian. Ordurako pausoren batzuk finkatuak izango dira zabor mendi horiek tratatzeko beharrezkoak diren azpiegitura handiak abiarazte aldera, izan TMBa eta beste azpiegiturak eraikitzea, edo Zubietako errauste plantari ekitea, edo inguruko errauskailuren batera eramatea… 2014an iadanik ez gara mintzatuko hainbeste herri bakoitzak birziklatzen duenaz, nahastuta biltzeagatik sortzen duen zabor birziklagaitzaz baizik. Errefus kopuruez hitz eginda gauzak oso bestela ikusten baitira.

Kontabilitate xume bat aurreratu dezakegu, ez kopurutan, proportziotan baizik. Ikusi:

A mailako Zero Zabor herrietan biztanle bakoitzak sortzen duen 10 kilo hondakinetik 2 baino ez dira izango nahastuak:
– Orendaingoek eta haiek bezalako bezalako txapeldunek 1-1,5na kilo baizik ez.
– Atez Atekoan ariko direnen artean, 1 eta 2 kilo artean.

B mailakoetan, Zero Zabor izatea erabakia duten herrietan, urtea bukatzerako bi balantze egin ahal izango dituzte:
– uda aurretik sistema berrian sartu direnek, urte erdian 1 eta beste erdian 3,5, denetara 4,5 kilo zabor izango dute sortua buruko.
– iritsi ez direnek, edo atzeratu dutelako edo zalantzan segitzen dutelako, 7 edo inkluso 8 kilo inguru zabor sortuko zuten.

C eredukoek (2013a Atez Atekoa ez den eredu berri bila ibili direnek), D taldeko Urnietak, E eredukoek (Zero Zabor izatea aldarrikatu baino urratsik eman ez dutenek) eta F mailako alferrontziek elkarren arteko diferentzia txikiekin oso antzeko datuak emango dituzte: izango dira zaborretan 10etik 8 bota dituztenak eta saiatuenek 10etik 6 kilo zabor nahasti sortuko zituzten. Baina nabarmendu dezagun: askoz tarte handiagoa egongo da lau horietako onenaren eta A taldeko txarenaren artean, C, D, E eta Fko onenaren eta txarrenaren artean baino.

Horrek ziurrenik behartuko gaitu hondakin kudeaketa mailen artean sailkapen sinpleago berri bat sortzera, hitzezko asmoak behingoz aparkatu eta benetako emaitzak kontutan hartuz. Ezin bestela izan… Usurbilek eredu ona zein den erakutsi zuenetik bost urte (60 hilabete!) pasatuak izango direnean.

Azpimarratzekoa da Usurbilgo aitzindarien eta C mailatik atzerako beste guztien arteko ezberdintasun mingarria: Usurbilgo biztanle batek azken lau urteotan denetara 8 kilo bota dituela zaborretan eta beste horietako edozeinek, izan Donostiako, Oreretako, Zumaiako, Eibarko, Irungo edo Elgoibarko, 24-28 kilo.

Bigarren oharra: zabor gutxien sortzen duten horiek sortzen dute zaborrik “onena”, alegia organiko gutxien edukirik kasik tratamendurik eskatzen ez duena; alderantziz, zabor gehien sortzen dutenena da tratatzen garestiena, azpiegitura garestiagoak eskatzen dituena.

Pentsatzekoa da eraiki beharreko azpiegitura berrien kokalekuak, kalteak eta kosteak eztabaidatzerakoan urtean 2 kilo baino gutxiago sortzen duten herrietako jendeek beren eskubideak aldarrikatu eta zainduko dituztela, aitzakia batengatik edo bestearengatik hondakinak axola gutxiagoz erabilita zaborretan 6-7 kilo botatzen dituztenen aurrean. Egin beharreko inbertsioak nola pagatuko dituzte proportzio berean Irungo herritarrak eta Orendaingoak? Zergatik onartu beharko dute TMBa etxe ondoan usurbildarrek? Baionako Kanopia auzoko biztanleak borrokan ari dira azpiegitura beraren kontra…

 Izan ARGIAko bazkide: astekariko harpidedun edo argia.eusen laguntzaile