Nairobiko hiperrean, armada eta jihadistak azken borrokan

Atalak: Nazioartea

Astearte goiza helduta [10:15], erasoaren laugarren egunean, tiro hotsak aditzen dira Nairobiko Westgate hiperraren inguruetan, bertan diren kazetarien hitzetan. Kenyako gobernuaren iturriek adierazi dute soldaduek atera dituztela Al-Shabaabek bahitutako guztiak eta eraikina kontrolpean daukatela. Al Jazeerak esan duenez (“Gunfire erupts outside Kenya’s besieged mall“) armadari aurre egiten ari zaizkio azken bi jihadistak.

Gauean zehar Nairobiko agintariek kazetariei esan diete (ikus The Guardianen “Americans and Briton ‘among mall attackers’, says Kenyan foreign minister“) erasotzaileetako bat emakumezko britainiarra dela. Erresuma Batuan uneotan eztabaidan dago ote den Samantha Lewthwaite, Londresen 2005eko uztailaren 7an 52 herritarren heriotza ekarri zuten erasoetan bere burua bonbaz lehertu zuen Jermaine Lindsayren alarguna.

[Astelehena, 20:30]Nairobiko Westgate hipermerkatuan Al-Shabaab erakunde islamistako gerrilleroek erasoa jota bi egun eta erdi beranduago [lerrook asteleheneko 20:00etan idatzita daude], Kenyako armadaren talde bereziak ezin garbiturik ari ziren lekua. Une horretara arte hedabideek kontabilizatuak zituzten 62 hildako eta 175 zauritu merkatuko bezero eta langileen artean eta hiru hildako jihadisten artean.

Al Jazeerako Catherina Soik jakinarazi du (“Kenya forces mount assault to end mall siege“) lekuko batzuen arabera hipermerkatutik 1.000 lagunetik goiti atera direla onik. Hildakoen artean badira Frantzia, Britainia Handia, Kanada, Israel, Txina eta Indiako jendeak, Nairobiko jende diruduna eta atzerritik hurbildutako turistak Westgaten erosketak egiten zaleak direlako. The Guardianek zabaldu duenez (“Ghanaian poet Kofi Awoonor among Westgate mall victims“) hildakoetako bat da Kofi Awonoor poeta eta diplomatiko-ohi ghanatarra, Nairobiko Storymoja Hay literatur jaialdian Ghanaren ordezkari zegoena.

Polizia kenyarrak ez zekien ziur zenbat ziren erasotzaileak, 10-15 aipatu ditu barne ministroak, baina bai jakin da horietako batzuk AEBetan eta Mendebaldeko beste zenbait herrialdetan bizi izanak direla. Astelehen arratsalde osoan Westgate inguruetan entzundako tiro hotsek adierazten zuten azken gudua hasia zela.

Hego Afrikako Daily Maverick egunkariaren gunean Simon Allisonek (“Why Kenya and why now?“)  analizatu du erasoaren testuingurua. Kenyako hiriburuko jendeek urruneko gerra baten zantzuak bazeuzkaten arren (kontroletan autoen azpiko aldeak ispiluz miatzea, hiper handien sarreretan segurtasun kontrolak eta beste), ahaztu samarra bide zeukaten 2011ko urritik 4.000 soldadu kenyatar ari direla gudukan Somaliako hegoaldearen nagusi jarraitu nahi duen Al-Shabaab erakundearen kontra. Duela bi urte mendekua agindu zuen Al-Shabaabek. Aurretik eraso hilkorra burutua zuten jihadistek Ugandako hiriburu Kanpalan, ugandarrak ere Somalian esku hartzen ari zirelakoan. Mehatxua egin eta bi urte justura bete dute Nairobin.

Kenyak nazioarteari baimenik eskatu gabe inbaditu zuen Somaliaren hegoaldea Al-Shabaabek herrialde ia osoa kontrolatzen zuen garaian. Geroztik nazioarteak eskertu die kenyarrei islamistei emandako egurra, Al-Shabaaben indarra nabarmen ahuldu duelako. Kenyak, Allisonen kalkuluetan, bazituen bere interesak gune horretan: Monbasako portua arriskuan zegoen, gero eta iheslari gehiago zetozkion mugan barrena… eta Nairobiko txabolategietan bada auzo oso bat somaliarrez betea, lehen ere kenyatarren mendekua odoltsua ezagutua duena. Ondoko egun eta asteetan ikusiko da ea Uhuru Kenyatta presidenteak baretzen dituen Nairobiko aldirietako etnia arteko gatazkak, ala alderantziz, lehendik datorren xenofobiari haize ematen dion.