Saturrarango kartzelan preso egondako emakumeen izenak sarean jarri dituzte

Atalak: Historia

1938 eta 1945 artean Mutrikuko presondegian giltzapetutako 1.583 emakumeren izenak argitaratu ditu Euskal Memoria fundazioak.

Sarean eskegitako datu baseak bilaketa egiteko aukera ematen du izenaren, jaiotze urtearen eta jaioterriaren arabera, eta izenean klik eginez gero presoak zenbat urteko kartzela zigorra jaso zuen jakin daiteke, baita lanbidea ere, normalean etxekoandrea, neskamea edo maistra.

Saturrarango kartzela inprobisatua urte luzez izan zen Espainiako Estatuan emakume errepublikar eta disidenteak giltzapetzeko gune nagusia. Itsasertzeko hotel zaharrean 1940an 1.500 preso baino gehiago pilatzen ziren, haur eta heldu. Gunea hainbat pabiloitan bananduta zegoen eta presoek debekatuta zuten batetik bestera igarotzea.

Presondegia zaintzen zuen guardien eta batez ere lekaideen eskutik sekulako ankerkeriak jasan behar izan zituzten: umiliazioak, baldintza kaskarrak, gosea eta gaixotasunak. 116 emakume eta 56 haur hil ziren kartzela martxan egon zen bitartean, gehienak tuberkulosiak jota edo errakitismoagatik. 1944an, kartzelan zeuden haurrak lapurtu zizkieten amei eta hospizioetara bidali; askok ez zuten gehiago elkarren berri izan. Horien guztien izen abizenak, heriotza data eta bestelako xehetasunak ere datu basean kontsultatu daitezke.

Saturraranen preso egondakoen artean asturiarrak ziren nagusi, zerrendatik 530 pertsona herrialde horretakoak dira, batez ere Mieres (24 preso) edo Grado (16) moduko mehatze herrietakoak. Bizkaitarrak 151 dira, 38 gipuzkoarrak, 10 nafarrak eta arabarrak 2 baino ez.