Oscar sariak 2015: Kiniela hirukoitza martxan!

2015-02-20  //  Pelikulak, Sariak  //  Iruzkinik ez

Iritsi da urteroko “gaupasa-zinezale-friki-sakratua” egiteko momentua. Igandean banatuko dira 2015eko Oscar sariak eta aurkezlea Neil Patrick Harris izango da.

Aurtengo kiniela berezia izango da, alde batetik nire betiko apustuak erantsiz, baina bestetik, blog honen “katxea” zeruraino igoaraziko duten beste bi zinezale sutsurenak gehituko ditudalako:

Alde batetik Gaztezuloko zuzendaria, Aitor Abaroa. Bere blogean dioen bezala “1984ko otsailaren 21ean jaioa, Lekitton. Itzultzailea eta kazetaria ikasketaz, zinezalea bokazioz. Gorroto ditut krispetak baina ‘Armageddon’ekin negar egiten dut. Cassavetesek liluratzen nau, baina ez dut pastazko betaurrekorik. Batman izan nahi nuke, baina Amélie maite dut.”

Eta bestetik Angel Aldarondo, ikus-entzunezko munduarekin erlazionaturiko hainbat proiektuez gain, Berria egunkarian filmei buruzko zutabe bat idazten du, ETBko ZirtZart programako erredaktorea da, eta Koldo Almandozekin batera, Death Laughs film laburra garatzen ari da.

Nork irabaziko du? eta…Nork irabazi beharko luke?

Hementxe gure apustu hirukoitza!

  (gehiago…)

Huhezinema: euskal film laburren ziztadak

2015-02-18  //  Albisteak, Laburmetraiak, Sariak  //  Iruzkinik ez

 

(gehiago…)

Dragoi bola: zaletu batek, Namek planetaren diorama eraiki du

2015-02-13  //  Albisteak, Sailkatugabeak, Telesailak  //  Iruzkinik ez

Lehenik eta behin diorama bat zer den argitu beharko nuke. Diorama: pertsona, animalia, landare eta objektuen irudikapena dagokion inguruan erakusten duen eredu nahiz miniaturen multzo bat da. Xehetasunez burutzeko ordu kopuru handia eman behar izateaz gainera, pazientzia eta sen artistikoa eskatzen duen lana da.
Kasu honetan, Dragoi bola telesailaren zaletu amorratu batek , Namek planetaren diorama bat eraiki du. Ikus dezakezuenez, emaitza ikusgarri honekin:
(gehiago…)

"Nosferatu" aldizkari mitikoaren ale guztiak, eskuragarri

2015-02-11  //  Albisteak, Pelikulak  //  Iruzkinik ez

1989. urteaz geroztik, Nosferatu programazioak urte osoan barrena zinema-zikloak eskaintzen ditu Donostiako Antzoki Zaharrean. Nazionalitate eta garai desberdinetako zuzendariak (Wim Wenders, Yasujiro Ozu, François Truffaut, John Huston…), zinematografiak (afrikarra, hego korearra, frantziarra), garai historiko zehatzak (50eko hamarkadako zientzia-fikzio estatubatuarra), ziklo tematikoak izan dira orain arte antolatu diren 50 atzera begirako baino gehiagoren protagonistak. Zikloekin batera, gai berari buruzko liburua  argitaratzen da, lehen aldizkaria zena.
Valentziako Unibertsitate Politeknikoko ikertzaile, dokumentalista eta informatikari talde batek zinemagintzari buruzko XX. mendeko aldizkari ospetsuenen bilduma berreskuratzeko proiektuaren baitan sareratu dituzte ‘Nosferatu’ aldizkariaren ale guztiak. Guztiak kontsulta ditzakegu bertan, lehengotik hasiz Alfred Hitchcock Ingalaterran (1989) azkenearaino, Korear zinema berria (2007).

Nosferatu aldizkariaz gain, desagertutako zinemagintzaren arloko beste zenbait aldizkari kontsulta daitezke, Vértigo, La Madriguera edo Banda Aparte, esaterako. Urtebete baino gehiago eman eta gero , RiuNet UPVko erakunde-gordailuak aipatuak publikoaren esku utzi ditu.

"Game of Thrones: A Day in the Life" dokumentala

2015-02-10  //  Albisteak, Making of, Telesailak  //  Iruzkinik ez

Game of Thrones telesailaren bosgarren denboraldia, apirilaren 15erako dago iragarria. Itxaronaldi luze hori asetzeko, “A day in the life” izeneko dokumentala aurkeztu dute. Belfast, Dubrovnik eta Sevilla hirietan izandako errodajearen irudiak ikusi ditzakegu bertan.  Egun bakarrean,  hiru herrialde, ehunka aktore, estra eta langile:

Zentsura Goya sarietan?

2015-02-09  //  Albisteak, Sariak  //  Iruzkinik ez

Larunbatean banatu ziren Goya sariak, ekitaldi oso aspergarri batean eta Loreak filma guztiz baztertuz. Entzun besterik ez dago, Dani Roviraren hasierako bakarrizketan, film onenak aipatzen zituen bitartean. Banan-banan bost filmak aipatu zituen , bakoitzari “txistetxo” bat gehituz eta guztien ezaugarri nagusiak goraipatuz. Guztiak? ez, Loreak aipatu zuenean “Zorionak hautatuen artean sartu zareteleako” (Enhorabuena, os habéis colado entre las  elegidas). Hori izan zen gau osoan zehar Loreak filmari eskainitako arreta guztia. Tira!…eta honako momentu hau:
( 19 garren segundutik aurrera)

Baina hau alde batera utziz,  beste gai bati egin behar diogu kosk, Zentsura egon al zen Goya sarietan?  Carlos Areces aktorearen bitartez etorri omen zen istilu guztia. RTVE-ko langileen eskubideen aldeko begizta laranja batekin azaldu zen ekitaldira, eta antza denez, bi “erakunde” hauek ez zuten begi onez ikusi keinu hau.

Anibal Gomez aktorearen esanetan – Areces-en lankidea hainbat ekoizpenetan, Muchachada nui esaterako-, Carlos Areces-ek sari bat banatu behar zuenez, antolatzaileek orri bat sinatzeko eskatu zioten, aldez aurretik ezarritako gidoitik milimetro bakar bat ere atera ez zedin. Aktorearen ezezkoaren ostean eta azkeneko momentuan, sarrera galarazi zieten.

Ekitaldian zehar, sariak banatzerako garaian , “…eta izendatuak…” esaldia besterik ez genuen entzuten, Daniel Guzmán aktorea sari horietako bat aurkeztera azaldu zen arte:

Baina Areces ez zen bakarra izan, Alberto Rodriguez – Isla Mínima filmaren zuzendaria- ekitaldira sartu baino lehen ikur laranja horrekin ikusi ahal izan genuen.

Hori bai kontuan harturik izendatuen artean zegoela, behin areto barruan, bapatean eta modu oso misteriotsuan, begizta hori desagertu egin zen .

 
 
 
 
 
 

80ko hamarkadako telesail mitikoak

2015-02-06  //  Telesailak  //  4 iruzkin

Azken urteotan badirudi nostalgia edo malenkoniaren gaia modan dagoela, izugarri hunkitzen gara haurtzaroko jostailu, liburu edo filmak burura etortzen zaizkigun bakoitzean. 80garren hamarkadan jaiotakoak zehazki, nostalgia horren ordezkari ofizial moduko bilakatu gara. Hori dela eta gaurkoan, hamarkada horretako telesail mitikoak aipatzera nator, belaunaldi horretakoak garen kide guztiak, buruz dakizkigun abesti, pertsonaia eta izenburuekin.
(gehiago…)

Simpson telesaila: Shakespeare eta Bibliaren ordezkoa?

2015-01-29  //  Albisteak, Telesailak  //  Iruzkinik ez

Eguneroko elkarrizketa arrunt batean, Simpson telesailan ikusi duzun zerbait, adibide gisa ez duzula inoiz erabili? ez zara planeta honetakoa!
564 atal eta 26 denboraldi dituen telesail honek, gizartean izan duen ohiartzuna konparaezina da. Mark Liberman Linguistic Data Consortium-eko zuzendariaren esanetan: “Simpson telesailak, Shakespeare eta Biblia ordezkatu ditu gure hizkuntzaren oinarrizko adibide iturri bezala”. Orain urte batzuk, mundu mailan beste telesailek ukitze ez zituzten gaiak satirizatzen ausartu zen: erlijioa, homosexualitatea, adikzioak (drogak etabar), alkoholismoa, hezkuntza, diskriminazioa, homofobia eta politika. Urte hauetan, saioak 25 Emmy sari jaso ditu. 1999an, Times aldizkariak XX. mendeko telesail onena bezala izendatu zuen. Eta 2000. urtetik aurrera, Hollywood-eko ospearen pasealekuan izar bat du.
(gehiago…)

Sundance 2015: zinema independentearen aurtengo apustuak

2015-01-26  //  Dokumentalak, Pelikulak, Sariak  //  Iruzkinik ez

Sundance Film Festival urtarrileko azken bi asteetan zehar, Park City udalerrian (AEB,Utah)  ospatu ohi den nazioarteko zinemaldia da. Helburu nagusia, zinemagintza independenteari bultzada ematea izaten da.  Robert Redford aktorea eta estatuko gobernadorea zen Scott Mathesonek bultzaturik, Hollywoodeko industria erraldoitik at zeuden zinemagile gazteei aukera eskaintzeko ideiarekin garatu zen, nahiz eta azken urteotan kontzeptu honetatik kanpo dauden hainbat film aurkeztu. Aurtengoa, Urtarrilak 22 eta Otsailak 1 bitarte ospatzen ari da. Programazioa oso zabala izaten da (100 filmetik gora), baina hauek izan litezke interesgarrienak:
(gehiago…)

3D? Ez, eskerrik asko!

2015-01-23  //  Albisteak, Pelikulak  //  Iruzkinik ez

1890 eta 1920 artean hainbat froga egin ziren 3D sistema zinematografikoekin, baina mekanismo konplexua zela eta, ez zuen batere arrakastarik izan. 1922. urtean argazki bidez aplikaturiko lehen 3D filma iritsi zen Los Angeles hirira. Robert F. Elder kamerografoa eta Harry K. Fairall ekoizlearen eskutik. Proiekzio bikoitzeko metodoa erabili zuten, imagina bi koloretan banatuz hain zuzen ere, gorria eta berdea; kolore bakoitzak begi banatan zuen efektua. The Power of Love filmak ez zuen batere arrakastarik izan, eta ekuazio honi 1929. urteko Wall Street-en erorialdia gehituz gero, tridimentsionaltasunaren etena ekarri zuen –nahiz eta naziek ere Joseph Goebbels-en eskutik 3D filmak erabiltzen zituzten propaganda gisa –.
1934. urtera arte itxoin behar izan zen. Metro Goldwyn Mayer ezagunak, modu honetan grabaturiko film labur batzuk dezenteko arrakastaz aurkeztu zituen arte, eta Europan Louis Lumièrek Trenaren iritsiera famatua 3D areto batean aurkeztu zuen arte. Orduan barneratu zen gizartean formatu hau.
Geroztik apenas izan zuen garrantzia eta pixkanaka indarra galtzen joan zen, nahiz eta IMAX sistema eta hainbat esperimentu eta formatu berri sortu zituzten. Baina 2009. urtean James Cameron zuzendariak Avatar estreinatu zuen. Filmaren balorazioa alde batera utziz -oso kaskarra iruditu zitzaidalako-, sistema hau eta ikusleen arteko harreman hori estutzea lortu zuen pelikula horrek. Zinema aretoez gain, etxeko telebista eta 3D moldea eskutik joan zitezen lortu zuen. Hainbat eta hainbat fabrikatzaile, zoroak bezala, beraien produktuetan sistema hau ezartzen hasi ziren. Pixkanaka gure egunerokoan hedatzen hasi zen, baina modu oso okerrean. Txanpon ibiltari gisa imajinatzen zuten eta jendea zinema aretoetara bultzatzeko aitzakia gisa. Korrika eta presaka sekulako film pila pasa zuten 3D formatura, sarreren prezioa nabarmen igota. “Hementxe daukagu negozioa!”, “Aberastu egingo gara!”, pentsatzen zuten. Baina ez zioten gauza oso garrantzitsu bati erreparatu: jendea epe motzean engainatu dezakezula, baina luzera konturatu egingo zirela lardaskeriaz.

Eta halaxe gertatu da. 2015. urtean, azukre koskorra kafean nola, pixkanaka desegiten ari da sistema iruzurti hau. Hiltzen ari da. Hainbat konpainiaren ahotik, min-oihuak besterik ez dira entzuten, sistema horri ez diotela sostengu gehiago emango esanez. Ziur nago, honela jarraituz gero, urte gutxi barru, guztiz desagertuko dela, edo lehenago pasa zen bezala, bigarren plano batean geratuko dela.  Su artifiziala besterik ez direlako, ikusgarriak baina guztiz hutsak barrutik, desastre bat azken finean –bizpahiru filmen salbuespenarekin, Gravity eta Hugo, esaterako.
Deskalabru honez gain, bada jende askok ezagutzen ez duen bitxikeria bat. Mundu guztiak ez duela 3Dn ikusteko gaitasunik. Zergatik? Era honetan igortzean, bi irudi sortzen dira aldi berean, imajina lentera bidaliz. Honek banatu egiten ditu, begi bakoitzak bana ikus dezan. Momentu horretan, fusio binokularra izeneko prozesua sortzen da burmuinean, irudiak batuz eta sentsatzio tridimentsionala sortuz. Fusio binokular hori egiteko, zailtasunak dituzten pertsonak dira hain zuzen, sistema hau ikusteko gaitasunik ez dutenak. Irudiak ez direlako modu egokian garunera iristen.

Amaitzeko eta kontrapuntu positiboago batekin ondorioztatzeko, izango al da noizbait sistema hau baliagarria? Jakina baietz! Gidoia idazterako garaian, elementu zinematografiko moduan hartzen dutenean, hain zuzen ere. Hau da, plano mota, kolorea, aktoreen lana edo musika ezinbestekoak diren bezala, 3Dri garrantzi bera ematen zaionean eta ez ikuskizun soil gisa erabiltzean. Imajina dezagun modu honetan errodaturiko film bati, tridimentsionaltasun hori kentzen diogula. Momentu horretan, filma ulertzeko edo istorioa jarraitzeko zailtasunak sortzen badira, justu momentu horretan izango da baliagarria sistema hau eta behin betiko geratuko da gure artean. Orduan esango dugu: 3D? Bai, eskerrik asko!