Zapatari limurtzaile kaskarra

2014-10-29  //  Fantasiazko eta beldurrezko zinemaren astea, Pelikulak  //  3 iruzkin

Barreari ezin eutsi, horrela bukatu nuen Alleluia filmaren emanaldia, batez ere ikusleen artean entzungai ziren esaldiengatik-” Nork eman dio sari bat honi?!” “¿Josemi, baina zer da hau?” – Hau da hain zuzen zinemaldi honen xarma nagusietako bat -onerako ala txarrerako- pelikula kaskar baten aurrean gaudenean sekulako parranda sortzen dela besaulkien artean eta 94 minutuak ziztu bizian igarotzen direla.

Eta pelikula zer? Ikusleen artean entzungai ziren iritziak kontuan hartuz aztertuko beharko banu, gutxiegi borobil bat– 0/10-. Nire iritzia? Oso pelikula ahula eta kaskarra iruditu zaidala baina ez dela sekulako hondamendia. Argi dago aspergarria dela, oso errepikakorra, hasieratik ez dela ongi ulertzen zein den kontatu nahi diguten istorioa eta ez dela horrelako jaialdi baterako aproposa. Gidoi aldetik zentzurik gabeko hainbat momentu aurki daitezke – alaba besterik gabe uzten duenean edo Lola Dueñasen momentu musikal ulertezin hori adibidez- eta teknikoki nahiko pobrea dela.
Mundu guztia film baten aurka doanean, askotan gertatzen zaidan zerbait -senezko erreakzio bat- , alde onak aurkitzen saiatzea da eta kasu honetan –asko kosta zaidan arren- lortu dut. Bere aurreko filmetan bezala gehien nabarmentzekoa, atmosfera. 16mm errodaturiko film honen itxura zikin eta ilunak izugarri laguntzen du istorioa aurrera eramaten. Maitasun eta sexu kaltegarri horren gaiarekin, ezin hobeto itsasten dira.
Beste aipamen berezi bat,  bi protagonistek burutzen duten lana, Lola Dueñas eta Laurent Lucas. Zuzen daude biak, baina justu. Leku askotan irakurtzen ari naiz Lola Dueñas aktore Espainiarrak lan bikaina burutzen duela. Ongi dago, ez dut kontrakoa esango, baina nahiko artifiziala eta sinesgarritasun gutxikoa irudi zait hainbat momentutan.

Azken finean, Fabrice Du Welz zuzendariaren filmografian orban txiki bat. Lehen aipatu dudan bezala, beldurrezko astearen testuinguruan ikusita juerga paregabea botatzeko modukoa. Aldiz, ez dut imajinatu ere egin nahi zer izan behar duen etxeko sofan bakar bakarrik ikustea.

XXV Fantasiazko eta Beldurrezko Zinemaren Astea
Alleluia
Urtea: 2014
Zuzendaria: Fabrice Du Welz
Aktoreak: Lola Dueñas, Laurent Lucas, Héléna Noguerra, David Murgia, Stéphane Bissot
Belgika
94 minutu.

Koronel ustela

2014-10-28  //  Fantasiazko eta beldurrezko zinemaren astea, Pelikulak  //  Iruzkinik ez

Onartu ezazue, naziak, zonbiak, elurra eta humore beltza osagai gisa dituen film bati ezetz esatea, ezinezkoa da. Orain urte batzuk, Tommy Wirkola zuzendaria, pelikula oso dibertigarri batekin eman zuen ezagutzera bere burua, Dead Snow. Oraingoan Dead Snow 2: Red vs. Dead, justu lehen filma amaitzen den momentua, abiapuntu gisa hartzen duelarik.

Argi dago horrelako pelikula bat ikusterako orduan, gure buruak “click” egiten duela eta oso nabarmenak diren akats horiei ez diegula arreta gehiegirik eskaintzen: istorio guztiz sinesgarria, etengabe errepikatzen den planteamendua, momentu surrealistak eta abar. Hutsegite guzti hauek ez dituen zerbait ikusi nahi izanez gero, badakit Haneke edo Fincher bezalako zuzendariengana hurbildu behar dudala.  Zentzugabea iruditzen zait Dead Snow 2 bezalako lan bati buruz idazteko garaian gauza horiek aipatzea. Pantaila aurrean jartzen naizen momentuan, biolentzia hori bizi nahi dut, humore beltz horrekin barrez lehertu, istorio guztiz sinesgarri hori ikusi, momentu surrealista horiekin haserretu, odolarekin zipriztindu.
 

Pelikula honek, osagai guzti horiekin osaturiko entsalada odoltsu eta dibertigarri bat eskaintzen digu. Hemendik haratago zer? ba ezertxo ere ez, hauxe da guztia. Dibertigarria, frikia, basatia eta lagun artean ikusteko paregabea. Ez bilatu barrurago, hutsik baitago.
 
XXV Fantasiazko eta Beldurrezko Zinemaren Astea
Død Snø 2 (Dead Snow 2: Red vs. Dead)
Urtea: 2014
Zuzendaria: Tommy Wirkola
Aktoreak: Vegar Hoel, Stig Frode Henriksen, Martin Starr, Ørjan Gamst, Monica Haas, Jocelyn DeBoerNorbegia
100 minutu.

Ihes egitea, ezinezkoa

2014-10-27  //  Fantasiazko eta beldurrezko zinemaren astea, Pelikulak  //  Iruzkinik ez

Zaila eta nahiko korapilatsua It follows bezalako film bati buruz idaztea. Zalantzarik gabe, orain hilabete batzuk aipatu nituen, burua lehertzeko moduko 15 film arrarroren zerrendan horretan ezin hobeto ahokatuko zen pelikula. Lan honek ez du sari bakar bat eramango, ziur nago. Baina ez du sari bakar bat eramango, Donostiako beldurrezko astearen barruan dagoelako. Horrelako zinemaldi batean, mota honetako ekoizpenek ez dute leku gehiegirik izaten ikuslearen artean.-kritika nahiko kaskarrak entzun ahal izan nituen eserleku artean-

David Robert Mitchell zuzendariaren bigarren filma dela kontuan izanik oso eraginkorra eta bisualki aberatsa. Berezia, bitxia baina oso nabarmena eta intriga handia pizten duena. 80garren hamarkadako “slasher” eta hainbat beldurrezko filmek zipriztinduriko planteamendua duena, baina kontatzeko moduan eta batez ere itxuran, sutilagoa eta ausartagoa. Gidoi aldetik akatsak dituela eta ikuslearekin hasieratik jokatzeko duen modu horretatik urruntzen denean -sutila izatetik esplizitu izatera pasatzen denean alegia-  hainbat momentu sinesgarri bizitzera bultzatzen gaituela nabarmena da. Aipagarria, sortzen den atmosfera bitxi eta astun horren erantzule nagusienak, Michael Gioulakis argazki zuzendariaren lan bikaina, Disasterpeace-n musika eta denboraren gaia. Bitxia, inongo momentutan ez jakitea ze garai edo urtean kokatua dagoen filma, guztiz anakronikoa -neska horren maskor-ebook hori?, ez da mugikor bakar bat azaltzen film guztian zehar…-

Meritu handiko filma, ausarta eta desberdina azken finean. Beldurrezko film bat ikusi nahi duenarentzat, baina ez ohiko planteamendu batekin eta beste arau batzuekin jokatuz. Heldutasunera jauzia egitearen beldur horren metafora bat, ihes egitea ezinezkoa den beldurra.
XXV Fantasiazko eta Beldurrezko Zinemaren Astea
It Follows
Urtea: 2014
Zuzendaria: David Robert Mitchell
Aktoreak: Maika Monroe, Keir Gilchrist, Daniel Zovatto, Jake Weary, Olivia Luccardi, Lili Sepe
AEB
94 minutu.

Ur bedeinkatuaren zapore arraroa

2014-10-26  //  Fantasiazko eta beldurrezko zinemaren astea, Pelikulak  //  Iruzkinik ez

Erdipurdiko lan batek eman dio hasiera Fantasiazko eta Beldurrezko Zinemaren Asteari, Musarañas, Juanfer Andrés eta Esteban Roel zuzendarien lehen filmak hain zuzen ere. Eskertzen da beldur klasikoan murgiltzeko egindako saiakera, baina ideia horrekin bukaeraraino ez joateak, aurreikusteko moduko konbentzionaltasun errepikakor batetan bihurtzen du lan hau.
Etxe klaustrofobiko horren barruan gertatzen diren hainbat sekuentziek, Hitchcock maisuaren ukituak dituen film baten aurrean gaudenaren sentsazioa sortzen dute. Ziurrenik bide horretatik jarraituz gero nabarmentzeko moduko film baten aurrean egongo ginateke, baina hemen dator nire ustez akats handiena. Ideia berri eta harrigarri baten aurrean gaudela saldu nahi digute hasieratik, baina beldurrezko generoan askotan errepikaturiko planteamendu berdinak azaltzen dira etengabe. Nahiz eta ustezko biraketa harrigarri horiek, lehen minututik oso erraz aurreikusteko modukoak diren, hutsegite nabarmenena sortzen den genero nahasketa bat da. Lehen aipaturiko, beldurra eta suspentsearen arteko ikuspegi hori azken minuturaino eramanaz, modu ezin hobean funtzionatuko lukeela uste dut.
Ezinezkoa lan honi buruzko iritzia ematea, Macarena Gomez aipatu gabe. Aktoresa bikaina dela iruditzen zait (oso dibertigarria batez ere  Sexykiller pelikulan) eta hainbat sekuentzietan bikain dagoela uste dudan arren, orokorrean gehiegizko interpretazio bat burutzen duela uste dut, exageratuegia dagoela alegia.

Azken finean, filma zatika aztertuz gero, azken minutu oso dibertigarriak ikusteko aukera izango dugu (batez ere Antzoki zaharreko giroarekin) biolentzia-humore beltza gustatuz gero batez ere. Baina filma osotasunean harturik, saiakera ona baina emaitza nahiko kaskarra.  Hugo Silva aktoreak pelikularen hainbat momentutan edaten duen “ur bedeinkatu” hori bezala,  zapore arraroa duena.
XXV Fantasiazko eta Beldurrezko Zinemaren Astea
Musarañas
Urtea: 2014
Zuzendaria: Juanfer Andrés, Sofía Cuenca
Aktoreak: Macarena Gómez, Luis Tosar, Hugo Silva, Nadia de Santiago, Gracia Olayo, Silvia Alonso, Asier Etxeandia, Josean Pérez
Espainia
91 minutu.

Donostiako fantasiazko eta beldurrezko zinemaren asterako proposamenak

2014-10-21  //  Fantasiazko eta beldurrezko zinemaren astea, Gomendioak, Pelikulak  //  Iruzkinik ez

Hementxe daukagu, iritsi da aurtengo Donostiako fantasiazko eta beldurrezko zinemaren astea. Urteko genero-film onenak, erakusketak eta bestelako jarduerak elkartzen dira Donostian eta kaleak kolorez, dibertsioz eta fantasiaz betetzen dira. 1990eko Urrian, Antzoki zaharrak lehen aldiz ireki zizkion ateak ekitaldi honi , beraz aurtengoa 25garrena izango da. Hementxe doaz aurtengo ediziorako proposamen batzuk:
(gehiago…)

죽을래? Derrigorrez ikusi beharreko thriller korearrak

2014-10-02  //  Gomendioak, Pelikulak  //  2 iruzkin

Artikuluarekin hasi baino lehen aitorpen bat; munduko edozein txokotako filmak ikustea gustoko dut, Irak, Danimarka, Mexiko ala Ingalaterra,edozein. Baina ez dakit zer gertatzen zaidan ekialdeko zinemarekin, nire garunak muga antzeko bat sortzen baitu hauen aurrean.  Beraien kulturari loturik daudela badakit, baina gehienetan interpretazioak gehiegizkoak eta neurri gabekoak iruditzen zaizkit.
Bestalde ekialdeko zinemaren itsaso zabal horretan, bada oso gustuko dudan irla bat: thriller korearrak. Azken urteotan, Hego Korea izan da pelikularik interesgarrienak egin dituen herrialdeetako bat; bereziki, genero fantastikoan eta thrillerretan. Ezagunak dira biolentzia esplizituki agertzeko duten zaletasunagatik baina baita humore beltzarekin nahasteko duten ahalmenarekin. Askotan esan duzuen esaldi hau “sekulako nagitasuna sortzen dit Asiako filmak ikustea”, nik ere behin baino gehiagotan errepikatu dut, beraz sinistu iezadazue thriller korear hauek, desberdinak direla esaten dudanean. Gidoi borobilak, biolentzia esplizitua, teknikoki bikainak, humore beltza, gidoi-biraketa harrigarriak, interpretazio paregabeak (kontrapuntu gisa,  film guztietan bada “pailazo” edo humore puntu bat jartzeko gaitasuna duen pertsonaien bat, beti).
Hori dela eta, barneratu zaitezte nirekin herrialde eta genero konkretu honen munduan, ziur nago harritu egingo zaretela:
(gehiago…)

Surrealismo irabiatua, made in Estonia

2014-09-26  //  Pelikulak, Zinemaldia 2014  //  Iruzkinik ez

Film hau ikusi ostean Tarkovski, Buñuel, Lynch eta Fellini bezalako zuzendarien izenak datorzkit burura. Nahiko txundituta utzi nauen lan hau modu batean definitzearren,  estilo bisual liluragarriko fabula beltz bat, guztia krisi moral batean galduta dagoen gizon baten ikuspuntutik.
 

 
Filma hasi eta minutu gutxira “zer egiten dut nik pelikula hau ikusten?” galdetuko diozue zuen buruari. Baina minutak pasa hala, bertako irudi, soinu eta atmosfera droga moduko bat bilakatzen dira. Harri bitxi bat, zine “desberdin” edo “arraro” bezela sailkatzen dugun horietakoa, baina egunak pasa hala gure buru barnean mantentzen diren horietakoak.

Lynch zuzendariari erreferentzia nabarmenak besterik ez dituela esatea, ez litzateke bidezkoa izango. Izugarrizko erreferentzia kulturalez beteriko amalgama batengatik nabarmentzen baita ekoizpen Estoniar hau (Buñuel, Tarkovsky, Bergman, Fellini). Zuzendari hauen film askorekin gertatzen den bezala,  hainbat sekuentzia kuadro batetik irten direla dirudite. Hasieratik aurreiritzi guztiak kanpoan utziz gero eta gidoi edo istorioari garrantzi gehiegirik eman gabe, gozatzeko moduko  filma. Batez ere aipatutako zuzendari horien estetika, atmosfera eta ikuspuntua gustoko badituzu. Aurtengo Zinemaldian desestali dudan harri bitxi/arraro horietako bat.

 

 
Saila: Atzera begirako tematikoa: Eastern Promises
PÜHA TÕNU KIUSAMINE / THE TEMPTATION OF ST. TONY
Urtea: 2009
Zuzendaria: Veiko Õunpuu
Aktoreak: Taavi Eelmaa, Ravshana Kurkova, Tiina Tauraite, Sten Ljunggren, Denis Lavant
Estonia
110 minutu.
 
 
 

Hegazkinlari aintzindariaren errekorrak

2014-09-25  //  Pelikulak, Zinemaldia 2014  //  Iruzkinik ez

Dorothy Arzner (1897-1979) Hollywoodko urrezko aroan zuzendari gisa ibilbide profesionala egitea lortu zuen emakume bakarra izan zen. Ez da halakorik egon AEBetako zinemaren historian. Donostia Zinemaldiaren 62. edizioak omenaldia eskeini dio bere lanari. Arzner aitzindaria izan zen emakumeak zinemaren industrian sartzeko lanean, eta bere estilo eta nortasun bereziak ospe handia eman zioten Hollywoodeko estudio-sistemaren barruan. Tamalez, film bakar bat ikusteko aukera izan dut aurtengo zinemaldian eta nahiko zorte txarrarekin gainera, nahiko kaskarra iruditu baizait, 1933garren urteko  “Christopher  strong”.

Istorio honen protagonista Lady Cynthia Darrington dugu, hainbat errekorren aintzindari izan zen hegazkinlaria (Katharine Hepburn aktorearen bigarren filma, eta lehena protagonista moduan). Egia esan, interes gutxiko pelikula iruditu zait eta nahiko aspergarria hainbat momentutan. Maitasun istorio batean aurki ditzakegun topiko guztiak daude: maitasuna, inbidia, gezurra,  iruzurrak eta abar. Halere, interesgarria eta aberasgarria horrelako pelikulak noizbehinka ikustea, batez ere ariketa gisa eta 77 minutu besterik irauten ez dituela kontuan hartuz ez da hain astuna egiten. Agian ez dut asmatu zuzendari honen atzera begirakoaren barnean aukeratu dudan filmarekin, baina alde positiboarekin geratuko naiz, interesgarria zinemaren historiari buruzko ezaguerak zabaltzeko. Dudarik ez baitago, emakume honen lana oso garrantzitsua izan dela gaur egungo zinemaren zati bat ulertzeko.

Saila: Atzera begirako klasikoa: Dorothy Arzner
Christopher  strong
Urtea: 1933
Zuzendaria: Dorothy Arzner
Aktoreak: Katharine Hepburn, Colin Clive, Billie Burke, Helen Chandler, Ralph Forbes
AEB
77 minutu.

Hozkada arrazistak

2014-09-24  //  Pelikulak, Zinemaldia 2014  //  Iruzkinik ez

Azkeon urteotan, badirudi epidemia xenofobo bat hedatu dela Europako hainbat hiritan, ultraeskuindar erakunde berrien ugaritzea bultzatuz. Film honen protagonista, Marek, Eslovakia eta Moraviaren arteko mugan bizi den 18 urteko gaztea eta bere txakur banaezinaren eguneroko bizitzak, Skinhead talde hauetako batekin dihardu.
Film honen bihotzean, analisi kritiko eta dokumental interesgarria aurkitu dezakegun arren, nahiko eskasa dela uste dut. Pisua duen gidoi bat eraikitzeko eta pertsonaia konplexuago batzuk marrazteko zimenduak oso ahulak dituela iruditzen zait. Batez ere zuzendariak, beste arrazarekiko gorroto-bizi hori isladatzeko intentzioa duenean. Filmaren alde negatiboak azaltzeko orduan teknikoko nahiko xumea dela esateak, ez luke argudio bat izan behar, baina bai plano aspergarri eta luzeegiak aurkitzen ditugunean eta batez ere guztiz bidegabekoak direnean. Azaldu nahi zuen ideia hori, laburmetrai edo erdimetrai batekin askoz hobeto isladatuko zuen.


Azken finean, gai aldetik film konprometitua eta ausarta baina oso azalean geratzen dena, bai kontatzeko moduagatik eta baita pertsonaiengatik.  Akzioa falta da momentu jakin batzuetan, zehaztasuna hainbat sekuentzietan eta intentsitatea elkarrizketetan. MY DOG KILLER, errealitate triste hori islatzeko ibilgailu aparta izan zitekeen, baina esan bezala intentzio bikainak arrakastarik gabeko emaitza.
 

 

Nortasunaren bila

2014-09-23  //  Pelikulak, Zinemaldia 2014  //  Iruzkinik ez

 
 
Latinoamerikan erabat edo partzialki ekoitziak, bertako zinemagileek zuzenduak nahiz munduko beste inguru batzuetako komunitate latinoak hizpide dituztenak biltzen ditu “Horizontes latinos” sailak. Kasu honetan Berlingo zinema-jaialdiko Generation sailean aurkezturiko “Ciencias naturales” filma ikusteko aukera izan dut. Bere aita nor den jakiteko, bilaketa konplexu bati ekingo dion 12 urteko neska baten istorioa.
Kontakizunaren abiapuntua, mendi batzuen erdian kokaturiko eskola batean dago. Filmaren lehen zatiak, neskak duen barne-estutasun horretara garraiatzen gaitu, amaren erantzun eza dela eta.  Zorionez bere irakaslea izango du euskarri gisa eta bilaketa horretan laguntzen saiatuko da. Nabarmentzekoa Paula Hertzog eta Paola Barrientos aktoreen interpretazio xumea baina justu istorioak eskatzen duen neurrikoa. Guztiz ezinbestekoa osotasunean artikulatzeko, narratiba aldetik asko aldatuko baitzen bestela.
Nortasunaren bilakaerari buruzko fabula delikatua eta sentikorra azken finean. Kontra izango dituzten hainbat elementuri aurre eginez eta ikuspegi nahiko argi eta sinple batetik, haur horren inozentzia transmititzeko helburuarekin ziurrenik. 71 minutuko iraupena besterik ez duen film atsegina. Istorioak harrapatzen ez bazaitu gainera, beti izango duzu aukera paisaia zoragarri horietaz gozatzeko.
 
Saila: Horizontes Latinos
CIENCIAS NATURALES
Urtea: 2014
Zuzendaria: Matías Lucchesi
Aktoreak: Paula Hertzog, Paola Barrientos, Alvin Astorga, Sergio Boris, Arturo Goetz, Eugenia Alonso, Vanesa Weinberg
Argentina
71 minutu.