Gerry Adamsen artikulua Thatcherren heriotzaren harira

2013-04-09  //  Irlanda Iparraldea  //  Iruzkinik ez

Gerry Adams, artxiboko irudi batean.

Gerry Adamsek An Phoblatch egunkarian Margaret Thatcher hil da artikulua plazaratu du. Hemen euskaratuta irakur dezakezue Sinn Feineko buruak Burdinazko Damaren heriotzaz egiten duen irakurketa. Loturak nik jarriak dira:

Margaret Thatcherrek min handia egin zien irlandar eta britainiarrei Lehen Ministro izan zen denboran. Aplikatu zituen politikengatik, langile-klasean oinarritutako komunitateak deuseztu zituen. (gehiago…)

ANCren abisua Katalunian: “Kontsulta ez egitea traizioa litzateke”

2013-04-03  //  Herrialde Katalanak  //  Iruzkinik ez

Forcadell, ANCko presidentea (Arg: Edu Bayer / Eldiario.es)

Biltzar Nazional Katalaneko (ANC) presidente Carme Forcadellek ziurtatu du kontsulta atzeratzea “traizio handia” litzatekeela. Honekin ANC-k abisua eman die Generalitateari eta, bide batez, CiU eta ERCko zuzendaritzei. Prozesu subiranista deskafeinatzeko PPk azken aldian hasi dituen hurbiltze mugimenduen tranpan ez daitezela erori eskatu die.

“Prozesu honetan sinisten dugu, ez genuke ulertuko erreferenduma albo batera uztea beste gauza batzuk lortzeko, Kataluniako herriari egindako traizioa litzateke”, adierazi du Forcadellek. Hala eta guztiz ere, ANCko presidenteak adierazi du konfiantza duela CiU eta ERCren arteko itunean, prozesua aurrera ateratzeko. (gehiago…)

Minbizia zuen preso palestinar baten heriotzak istiluak eragin ditu eta Gazari eraso egin diote hegazkin israeldarrek

2013-04-03  //  Palestina  //  2 iruzkin

Palestinarrak Maysara Abu Hamdiyeh presoaren omenezko manifestaldian, Ramallah hirian, heriotzaren berri izan eta gutxira.

Astearte gauean 64 urteko Maysara Abu Hamdiyeh preso palestinarra Israelgo kartzela batean hil zela jakin zen. Palestinako Aginte Nazionaleko kide zen eta 2002tik zegoen preso. Bizi osorako kartzela zigorra ezarri zioten, huts egin zuen atentatu batekin lotuta. Hamdiyek eztarriko minbizia zuen eta salatu zuen Israelgo ospitalean ez ziotela bere gaitzari aurre egiteko behar zuen sendagairik ematen, eta “heriotza zigor mantsoa” ezarri ziotela. Palestinako Aginte Nazionalak Israel jo du heriotzaren arduradun.

Heriotzak haserrea eragin du Palestina osoan eta manifestazioak egin dituzte heriotza salatzeko. Istiluak izan dira palestinarren eta polizia israeldarraren artean hainbat hiritan. Gazatik suziriak ere bota zituzten Israelera, txikiziorik ezta heriotzarik eragin gabe, Israelgo defentsa ministroak esan duenez. (gehiago…)

Euskararen erronka batzuk teknologia berrietan

2013-04-01  //  Aktibismoa sarean, Sare sozialak  //  Iruzkinik ez

Geroz eta gehiago gara sarean euskaraz gabiltzanak. Euskarazko edukiak irakurtzen, ikusten edo entzuten; elkarrekin euskaraz komunikatzen; euskarazko materiala sareratzen; material hauek moldatzen; materialok zabaltzen… Pixkana euskaldunon sarea ere, sare humanoa, handitzeko gonbidapen bat da pauso txiki bakoitza. Hizkuntza gutxiagotu bateko kide gara, baina hizkuntzaren egoera larriaz kontziente garen neurrian, komunitate aktiboa eratu dugu euskaldunok.

Munduko hamar webgunerik garrantzitsuenetako sei euskaraz dauzkagu. Kataluniarrek dauzkaten berak. Eta gaian oso jarrita ez dagoenarentzat, esan, kataluniarrena benetan komunitate eredugarria dugula, beraz, pozik egon gaitezkeela goian aipatutako kopuruarekin. Baina hala ere, teknologia berrietan hizkuntzak izango duen paperaren inguruan planteamendu aurrerakoi eta ausartak behar ditugu. Herritarrok, gure modura, batetik edo bestetik joko dugu, eta ziur egon etengabe gaiaren inguruko eztabaidatik proiektu berriak aterako direla. Baina erakundeek erabaki estrategiko garrantzitsu batzuk hartu behar dituztela uste dut, eta gaian eragiten saiatu beraiek dituzten kartekin. Eguneroko bizitza eta komunikatzeko erak aldatu dizkiguten tresnak etengabe sartzen ari dira gure etxeetan, eta erantzun bat behar du egoerak.

Epe laburrera begiratuz, uste dut euskal komunitatean adostasuna dagoela esatean mugikorrak euskaratu behar ditugula. Mundua liluratuta daukate. Jendeak orduak eta orduak pasatzen ditu berarekin saltsan. Baina arazoa zein da? Euskal Herriko poltsikoetan dauden segapoto guztiak gazteleraz edo frantsesez dauzkagu. Hauen euskaratzeak presentzia handia emango lioke hizkuntzari. Bi dira mugikor marka nagusiak: Androidak eta iPhoneak. Twitter euskaraz lortu eta berehala, Android mugikorrak itzultzeko talde bat antolatu zen eta lanean gogor ari dira! Bikaina litzateke 2013an itzulpena amaitu, Googlek onartu eta gizarteratuko balitz. Eta Apple-ekoekin zer? Eskaera formal bat idatzi ala kanpaina bat antolatu? Ziurrenik biak uztartu beharko ditugu.

Epe luzera ahozko teknologia izango omen da hurrengo erronka handia. Albert Cuesta kazetari eta aditu kataluniarrak azaldu zigun joan den azaroan Donostian egin ziren Euskara Bildua jardunaldietan. GPSari, autoari, kafe makinari edo telebistari euskaraz hitz egin eta makinak ulertzea.

Horrez gain, zenbat gailu eta gailu dauzkagu gure etxeetan? Irratia, telebista, mikrouhin labea, argazki makinak, bideo jokoak, txanpuak, hegazkin konpainiak… zein ingurune erdaldunean bizi garen! Erabat normala da guretzat telebistako menua ez euskaraz izatea. Zergatik? Eta batez ere, noiz arte? Twitter euskaratzeko kanpainak zeozer erakutsi badigu, nire ustez, hori eskaera formal bat egin eta zarata ateratzea lortuz gero, emaitzak jaso daitezkeela da. Tresna elektroniko guzti hauek euskaraz izan ditzagun presio egitea ezinbestekoa dugu, eta ongi eginez gero, aukera handiak izango ditugu gure ondorengoek erabat normal ikusteko gailu horiek euskaraz beren menu, idatzi eta oharretan.

Mezua garbia da eta edozeinengana zuzenduta ere balio du: Zure produktua erabiltzen ditugu eta adierazi nahi dizugu gurekin errespetuz aritu nahi baduzu, hizkuntzaren gaiari garrantzia eman behar diozuela, guretzat garrantzitsua baita tresnok euskaraz izatea. Gauza bat garbi, eskaera ozenik gabe, orain bezala jarraituko dugu eta helburuak banaka lortzen joan beharko dugu.

Sarean aktibismo euskaltzalea antolatzeko aukera polita dago, kanpainak abiatzeko, aurrera begira lanketak proposatzeko. Horri ekingo liokeen edozein taldek lanerako espazio zabala du.

Nor animatzen da halako proiektu bati heltzera?

Karrikiri aldizkarirako idatzitako artikuluaren moldaketa bat.

Zer da ‘Escrache’-a eta nondik dator?

2013-03-27  //  Borroka teknikak  //  2 iruzkin

Escrachearen aldeko mezuak, HIJOS mugimenduaren izenean.

Escracheak  presio soziala bideratu asmoz egiten diren seinalatze ekintzak dira. Azken astean Espainiako Estatuan Hipotekak Kaltetutakoen Plataformak (PAH gaztelaniazko sigletan) protesta mota hori erabiltzeari ekin diolako egin zaigu ezagun askori, Hego Euskal Herrikooi behintzat.

Argentinan asmatu zuten H.I.J.O.S. elkarteko kideek 1995ean, diktadura militarrak desagerrarazitakoen, erbesteratuen, hildakoen eta preso politikoen senideek osatutako elkarteak. Jorge Rafael Videlaren diktadurako hainbat agintariren etxeetako ateetan manifestazioak egiten hasi ziren, lege berrien ondoren lortu zuten zigorgabetasuna salatu asmoz. Bizilagun guztiei beren ondoan nor bizi zen jakinarazten hasi ziren. Hamar urtez ehun bat ekintza egin zituzten, ondorengo lemarekin: “Ez badago justiziarik, herrialdea egingo dugu beren kartzela”. (gehiago…)

Maien aurkako genozidioagatik Guatemalako diktadore ohia epaitzen ari dira

2013-03-26  //  Jatorrizko herriak, Maia herria  //  Iruzkinik ez

Rios Montt epaiketan.

Efraín Ríos Montt Guatemalako diktadore ohiaren aurkako epaiketa berrekin dute astelehenean. Gizateriaren aurkako genozidioaren arduradun intelektuala izatea egotzi diote. Garai hartako inteligentzia militarreko buruzagi José Mauricio Rodríguez ere akusatuen aulkian eseri dute.  Maia ixil herriko 1.771 kide hiltzea leporatu diote.

Astelehenekoa epaiketako bosgarren eguna izan da, eta Epaitegi Nagusiko epaileek 1982 eta 1983 bitartean soldaduek eragindako masakreetatik bizirik atera ziren indigenen testigantzak entzuten jarraitu dute. Bost egunotan 34 inguruk hartu dute hitza, eta guztira 205 izango dira bizi izan zutena azalduko duten herritarrak. Epaiketari buruzko albisteetan irakur daiteke herritar hauek beren maia ixil hizkuntzan egiten dituztela adierazpenak, eta gaztelaniaz ez dakitela.

Telam berri agentziak jaso ditu biktimen testigantza batzuk, adibidez, Diego Ceto eta Jacinto Britorena.  (gehiago…)

Eskoziako independentzia erreferenduma: 2014ko irailak 18

2013-03-21  //  Eskozia, Estaturik gabeko nazioak  //  Iruzkinik ez

Alex Salmond lehen ministroak jakinarazi du noiz izango den Eskoziako independentzia erreferenduma: 2014ko irailaren 18an, osteguna. Galdera ondorengoa izango da: Eskoziak herrialde independentea izan behar luke? (Should Scotland be an independent country?) Erantzunak: bai ala ez. Eskoziako legebiltzarrean galdeketaren nondik norakoak azaldu ditu. 16 urtetik gorako herritarrek dute boto eskubidea. (gehiago…)

Aro berria Kurdistanen, armak ixilaraztea erabaki du PKK-k

2013-03-21  //  Estaturik gabeko nazioak, Kurdistan  //  Iruzkinik ez

Kurduak Öcalanen banderak eskuetan, albistea ospatzen.

Borroka armatua amaitutzat jo du PKK Kurdistango Langileen Alderdiak eta aro berri baten hasiera aldarrikatu du. Milioi bat lagun baino gehiago bildu dira iragarpena egiteko antolatu duten ekitaldian. Newroz, Kurdistango aberri eguna baliatu dute estaturik gabeko nazio horren historiaren norabidea aldatuko duen berria emateko. Abdullah Öcalan lider espetxeratuaren gutuna irakurri dute BDP alderdiko bi kidek. Gatazka armatutik gatazka politikora igarotzeko unea dela adierazi dute.

“Armak albo batera utzi eta ideiak hizketan jartzeko unea da. Gure indar armatuak [Turkiako] mugetatik ateratzeko unea. Gure bizitzetako hamarkadak sakrifikatu ditugu, baina pozik besterik ezin dugu egon, ez da alperrik izan. Kurduak existitzen ez ginela zioen paradigma goitik behera erori da eta nortasuna indartu dugu. Hau hasiera da, ez amaiera”. (gehiago…)

Gaur jakinaraziko dute Eskoziako erreferendumaren egun zehatza

2013-03-21  //  Eskozia, Estaturik gabeko nazioak  //  Iruzkinik ez

2014ko udazkenean erabakiko dute eskoziarrek independente izan nahi duten ala ez.

Eskoziak 2014ko udazkenean egingo duen independentzia erreferendumaren data zehatza gaur iragarriko du Alex Salmond lehen ministroak. Han 14:00ak direnean egingo dute adierazpena, Euskal Herriko 15:00etan.

Data zehatza jakiteak joko handia emango du hemendik aurrera, eta estratega politikoek horren arabera erabaki bat baino gehiago hartuko dute, bai Eskozian bertan baita beste herrietan ere. (gehiago…)

Kurdistan PKKren su-etenaren zain

2013-03-20  //  Estaturik gabeko nazioak, Kurdistan  //  Iruzkinik ez

Abdullah Öcalan, PKKko buruzagia. Arg: Halil Uysal.

Bolbora bezala zabaldu da hedabideetan bihar, martxoaren 21ean, Abdullah Öcalan PKKko buruzagi espetxeratuak, adierazpen historikoa egingo duela. BDP alderdi kurduak antolatuta Newroz urte berria ospatzen ari dira herriz herri, eta bihar Amed (turkieraz Diyarbakir) hiriburuko ekitaldi nagusia baliatuko dute “adierazpena historikoa” egiteko, sarean zabaldutakoa betetzen bada.

Ikusmin handia piztu da eta 400 kazetari akreditatu daude biharko ekitaldia jarraitzeko, horietatik 150 atzerritarrak. Bi milioi pertsona batzea espero dute antolatzaileek Newroz historiko honetan. Orain urte batzuk, Karlos Zurutuzaren argazkiekin Newroz-i buruzko diaporama egin genuen, eta benetan gomendatzen diot ikustea ekitaldi honen dimentsioei buruz ideia bat egin nahi duenari.

Öcalan Imrali uhartean dago espetxeratuta 1999tik. Urte luzez isolatuta eduki ostean –eta protesta latzen ondoren–, Turkia berarekin elkarrizketa prozesu batean da. Bisitak onartu dizkiote eta PKKren ildo ideologikotik gertu dabilen BDP alderdiko delegazio bat berarekin izan zen astelehenean. Horiek zabaldu dute Kurdistango Langileriaren Alderdiak su-etena iragarriko duela bihar. “Adierazpen honek, gatazka kurdua konpontzeko behar diren alor militar eta politikoari buruzko informazioa izango du”, Öçalanen hitzak zabaldu dituzte. (gehiago…)

Azawadeko tuaregek ez dute desarmatzeko asmorik, Afrika Mendebaldeko estatuek eskatutakoaren aurka

2013-03-11  //  Azawad, Estaturik gabeko nazioak  //  Iruzkinik ez

MNLAko gerrilariak, Azawadeko bandera eskuetan.

Armak entregatzeari uko egin dio Azawaden Askatasunaren aldeko Mugimendu Nazionalak (MNLA sigla frantsesetan) joan den asteazkenean argitaratutako oharrean. Afrika Mendebaldeko estatuek (CEDEAO siglapean hauek) eskaera hori egin zioten Malin elkarrizketa politikoak abiatzeko baldintza gisa. Tuaregek uste dute armak entregatzen badituzte, Maliko armadak herritarren aurkako erasoaldiak abiatuko dituela errebantxa gisa.

“MNLAk uko egiten dio desarmeari negoziazio prozesu batean parte hartzeko aurrekari gisa, eta konbentzituta gaude gure indarrak direla Azawadeko herritarrak babesten dituztenak”, adierazi du Bilal Ag Acherif MNLAko idazkari orokorrak komunikatuan. (gehiago…)

Irlanda iparraldeko memoria sustatzeko iPhoneko aplikazioa

2013-03-07  //  Gatazka armatuak, Irlanda Iparraldea, Memoria  //  Iruzkinik ez

Manchestergo Martirien omenezko murala Belfasten. 1867. urtean kartzelatik ihes egitean polizia bat hil izana egotzita exekutatu zituzten. (Arg: L. Arbelaitz)

iPhonerako aplikazio batean bildu dituzte Irlanda Iparraldeko gatazkaren lekuko diren oroigarri fisikoak. Northern Ireland Memorials izeneko aplikazioak muralak, omenaldi-guneak, eraikinak eta plakak ditu geolokalizatuta besteak beste. Lotura honetatik jaits daiteke aplikazioa. Memoria eta teknologia berriak uztartuta, ideia bila dabilen edonorentzat.

Aplikazioarekin gatazka honi buruzko informazioa eskuragarri dute bertako herritarrek nahiz historia bazter guztietan usain daitekeen lurralde honetara joaten diren bisitariek. Kontsultatzeko oso erraza da eta iraganean gertatutakoa hobeto ulertzen laguntzeko tresna eraginkorra da. (gehiago…)

Hego Tirol eta Aosta Haraneko gehiengoa alderdi autonomisten alde Italiako hauteskundeetan

2013-02-28  //  Aosta Harana, Estaturik gabeko nazioak, Sardinia, Tirol, Veneto  //  Iruzkinik ez

Italiako hauteskundeek herrialdeko mugimendu autonomista eta independentisten argazki eguneratua utzi digute, Nationalia webguneak txukun jaso duenez. Bertan irakur dezakegu aosta harandarren %70ek eta hego tiroldarren %60k ez duela Italiako alderdi estatalistarik bozkatu. Sardiniako abertzaletasuna 2008ko hauteskunde orokorrekin alderatuta pixka bat hazi da eta %3,4aren bueltan geratu da. Veneton emaitza are kaxkarragoak, guztira %2,3a lortu dute. Puntuka errepasatuko ditugu.

Aosta Haranean gehiengo autonomista

Aosta hiriburua, mendiz inguratuta. (Arg: Tinelot Wittermans)

Alpeetan kokatutako bailara honetan alderdi italiarrak gutxiengo posizioan geratu dira berriz ere. 128.810 pertsonak zeukaten boto eskubidea eta hiru alderdirik bozkatuenak alderdi autonomista lokalak izan dira. Union Valdotainek botoen %25,4 lortuta irabazi egin dio lehen aldiz bere eszisio gisa aurkeztu den Union Valdôtaine Progresiste alderdiari (%25,1). Hirugarren lekuan ALPE autonomista-ekologista geratu da botoen %19,8arekin. Alderdi independentista bat ere aurkeztu zen, Valle de Aosta Nación, baina oso emaitza txarrak atera ditu: %0,2. (gehiago…)

Torturatuta hil dute preso palestinar bat, autopsiak frogatu du

2013-02-25  //  Estaturik gabeko nazioak, Palestina  //  Iruzkinik ez

Jaradaten aita, kartzelan hil den semearen gorpua identifikatu berritan. Arg: Yotam Ronen/Activestills.org

Arafat Jaradat izeneko 30 urteko palestinarra hil da Israelen eskuetan zegoela. Autopsia egin diotenean, gorpuak tortura zantzuak dituela argitaratu du Maan agentziak. Sei hezur zituen hautsita: lepoan, bizkarrean, besoetan eta hanketako batean. Tortura basatien ondorioz hil da Jaradat

Israelgo Kartzela Zerbitzuek heriotza baieztatu dutenean, France Presse agentziari adierazi diote “ziurrenik bihotzekoak eman” diola. (gehiago…)

Dokumental bat independentziaz zalatzak dituzten kataluniarrak konbentziteko

2013-02-21  //  Aktibismoa sarean, Estaturik gabeko nazioak, Herrialde Katalanak  //  Iruzkinik ez

Zer gertatuko litzateke Kataluniak independentzia lortuko balu?

Europan crowdfunding bidez finantzazio handiena lortu duen proiektua da L’Endema dokumental kataluniarra dagoeneko. Eta dagoeneko diot, hamaika egunetan bakarrik lortu dutelako helburu jarri zituzten 150.000 euroak. Oraindik 20 egun falta dira, eta beraz, jendea ekarpenak egiten ari da. Sarrera hau idazteko unean, 177.465€ jarriak dituzte, eta gora jarraituko duela dudarik ez. (gehiago…)

Bizi osoko zortzi kartzela zigor eta kondena gogorrak ekintzaile sahararrentzat

2013-02-18  //  Mendebaldeko Sahara  //  Iruzkinik ez

Epaitu berri dituzten saharauien aldeko afixa politikoa.

Marokoko epaitegi militar batek 24 saharar epaitu ditu. Orain bi urtetik badaezpadako espetxealdian zeuden, Gdim Izik kanpamenduko enfrentamenduengatik. Etenaldirik gabe, bederatzi egun iraun ditu Rabaten epaiketak, eta igande goizean amaitutzat eman dute. Ondorengoa ebatzi dute:

8 presori bizi osorako kartzela zigorra.
4 presori 30 urteko kartzela zigorra.
7 presori 25 urteko kartzela zigorra.
2 presori 20 urteko kartzela zigorra.
3 preso askatu dituzte bi urte egin dituztelako kartzelan. (gehiago…)

Bloody Sunday-ko biktimei Londresek proposatu dien konpentsazio ekonomikoa: 50.000 libera familiako

2013-02-15  //  Estaturik gabeko nazioak, Irlanda Iparraldea  //  Iruzkinik ez

Bloody Sunday-n hil zituztenen omenezko murala Derryn. Arg: Wikipedia.

Bloody Sunday edo Igande Odoltsuan hildako hamahiru pertsonen familia kideei 50.000 liberako konpentsazioa eskaini die Britainia Handiko gobernuak, BBCk argitaratu duenez. Larriki zaurituak izan ziren beste hamahiruei ere kopuru bera eskaini diete.

Defentsa Ministerioak eta familien abokatu taldeek izandako hilabetetako eztabaidaren ondoren etorri da eskaintza.

Oraindik ere familiek ez dute baieztatu Londrestik gutun formalik jaso dutenik. (gehiago…)

Kanadako anti-nuklearren eta indigenen artean tren bat geratu dute

2013-02-07  //  Jatorrizko herriak, Kanadako indigenak  //  Iruzkinik ez

Idle No More eta antinuklearrek bat eginda, trena geratu zuten.

Kanadako anti-nuklearren talde batek Idle No More mugimenduarekin indarrak batuta, tren bat geratu dute orain egun batzuk Torontoko uranio plantaren aurka protesta egiteko. Bertara manifestazioa egin dute eta ondoren trenbidea blokeatu.

“Uranioa indigenen lurretatik lapurtzen dute eta erradiazioa askatzen doa bide osoan”, salatu die hedabideei Zach Ruiter ekintzaile ekologistak.

(gehiago…)

Lurrak okupatu eta bizimodu alternatiboa eraiki dute Bretainian, aireportu bati aurre egiteko

2013-02-05  //  Bretainia, Estaturik gabeko nazioak  //  Iruzkinik ez

ZADeko herritarra poliziarekin aurrez aurre.

Naoned ondoan Frantziako Gobernuak onartu duen aireportuaren aurkakoek mobilizazioekin jarraitzen dute, Bretainian. Proiektuari kontra egiteko, ekintzaile eta inguruko herritarrek hala eskatuta, 2009an eremuan bertan bizitzen jarri ziren ehunka pertsona. ZAD izendatu zuten herria, Zone A Defedre edo Defendatu Beharreko Gunea. Ordutik, ia basoan bertan, sistema kapitalistarekin zerikusirik ez duen alternatiba eraikitzen aritu dira Hexagono osotik gerturatutako herritarrak. Hala ere, 2012aren amaieratik, hainbat aldiz izan dira istiluak poliziarekin, eta zadistek Larzac-eko espiritua esnarazi nahi dute.

Urrian 1.200 polizia unitate joan ziren ZADera eta hiru urtetan eraikitako komunitatea ordu gutxitan eraitsi zuten. Zera adierazi zuen Barne ministroaren ordezkari Patrick Lapouzek: (gehiago…)

Guatemalako diktadore ohia, maien genozidioagatik akusatua

2013-01-29  //  Jatorrizko herriak, Maia herria  //  Iruzkinik ez

Rios Montt genozidioagatik epaituko dute Guatemalan.

Guatemalako epaile batek Efrain Rios Montt diktadore ohia genozidioagatik epaituko du, hori egiteko nahikoa oinarri badagoela argudiatuta. 36 urtez luzatu zen guda zibila, eta Rios Monttek 1982-1983 bitartean agindu zuen. Tarte horretan 1.771 herritar maia hiltzeagatik gizateriaren aurkako krimenaz akusatuko dute, baita herritarren hilketa, tortura eta behartutako desplazamentuak agintzeagatik ere. Rios Montt, 86 urterekin, Hego Amerikako epaitegi batek genozidioagatik aulkian esertzen duen lehen presidente ohia da.

Generalak inmunitatea izan du 12 urtean, herrialdeko Kongresuko kide zelako. Baina iazko urtarriletik ez da, eta etxean egon da atxilo. (gehiago…)

Australiako aborigenekin berradiskidetzeko pauso txiki bat

2013-01-29  //  Australiako jatorrizko herriak, Estaturik gabeko nazioak  //  Iruzkinik ez

Joan den larunbata, hilak 26, Australiako egun nazionala izan zen. Gehiengoak ospatu egin zuen, nahiz eta batzuek protesta egin. Kontuak kontu, herrialdeko jatorrizko herriekiko keinu gisa, lehen aldiz Australiako bandera ofizialarekin batera aborigenena ere jarri zuten Sidneyko Harbour zubian. Argazkia Jacky Ghosseinena da, Sidney Morning Herald egunkaritik hartua. Berradiskidetasunerantz emaniko pauso gisa definitu zuten agintariek.

Jatorrizko herrien bandera eta Australiakoa, parez pare.

Australian bizi ziren talde aboriginenen kopurua 350 eta 700 artekoa zen XVIII. mendearen amaieran, zientzialariek kalkulatu dutenez, eta beste horrenbeste hizkuntza mintzatzen ziren uhartean. Egun 200 besterik ez direla geratzen ondorioztatu dute, eta hogei inguru kenduta, denak galtzeko arriskuan daude. Australiak dituen 21 milioi biztanletik, 450.000 dira aborigenak eta orokorrean askoz bizi baldintza txarragoetan bizi dira. (gehiago…)

Gaurko deitu du mundu mailako ekintza eguna Idle No More mugimendu indigenak

2013-01-28  //  Estaturik gabeko nazioak  //  Iruzkinik ez

Jatorrizko herrien burujabetza ekintza.

Urtarrilaren 28rako deitu zuen Idle No More mugimenduak mundu mailako ekintza eguna. Hau da, gaurko. Beren webgunean irakur daiteke munduko hainbat hiritan protestak deituta daudela. Gehienak Kanadan bertan dira, 30etik gora. Ikusi egin beharko da zenbateko eragina izatea lortzen duten, eta hemendik aurrera mugimendua nola planteatzen jarraitzen duten.

Beren webgunean eskegitako oharrean adierazi dute Kanadako indigenek abiatutako mugimendu honen helburua kontzientziazioaren bitartez herri indigenak biziberritzea dela. Jatorrizko herrien burujabetza eta ingurumenarekiko babesa dira beren kezka iturri nagusiak. Theresa Spencek amaitu du gose greba, baina mugimenduak bere aldarrikapenei eusten die.

(gehiago…)

Kataluniako subiranotasunaren eta erabakitze eskubidearen aldeko adierazpena euskaraz

2013-01-24  //  Aktibismoa sarean, Estaturik gabeko nazioak, Herrialde Katalanak  //  Iruzkinik ez

Herrera, Mas eta Junqueras, bozkaketaren ostean. Argazkia: Jordi Borràs / ND (CC-BY-SA)

Atzo Kataluniako parlamentuak subiranotasun aldarrikapena onartu zuen, eta hala, subjektu burujabea dela adierazi zuen gehiengo zabal batekin. 85 bozka alde, 41 aurka eta 22 abstentzio. Vilaweb agerkari digitalak irakurleei testua beste hizkuntzetara itzultzeko laguntza eskatu zien eta hainbat izan dira egindako itzulpenak. Horien artean Andoni Urtasunek euskarara itzuli zuen testua pixka bat zuzenduta ekarri dugu hona, Creative Commons lizentziei esker. Originala hemen ikus dezakezu Vilaweben bertan, eta hemen egindako beste itzulpenak.

Sarrera

Kataluniako herriak beren buruaren jabe izateko nahi kolektiboa demokratikoki erakutsi izan du historian zehar, hainbat helbururekin: beren garapenean aurrera egiteko, herritar guztiei aukera berak emateko eta aurrerapena, ongizatea eta aukera berdintasuna hobetzeko, baita beren kultura eta talde nortasuna indartzeko ere. (gehiago…)

Kataluniako Parlamentuak burujabetza adierazpen historikoa onartu du

2013-01-23  //  Estaturik gabeko nazioak, Herrialde Katalanak  //  Iruzkinik ez

Junqueras bere txandan, burujabetza adierazpena defendatzen. (Arg: Jordi Borràs/ NacioDigital CC-BY-SA)

Kataluniako parlamentuak burujabetza adierazpena onartu du, eta beraz, adierazi du erabakitzeko eskubidea duela. 85 boto alde, 41 aurka eta 2 abstentzio. CiUk, ERCk eta ICVk adierazpenari baiezkoa eman diote. CUPek “baiezko kritikoa” eman dio aldeko boto batekin eta bi abstentziorekin. PSCk azkenean ezezkoa bozkatu du, baina bost diputatuk ez bozkatzea erabaki dute. PPk eta Ciutadansek ere ezezkoa bozkatu dute.

PSC erabat zatituta dago erabakitze eskubidea desadostasun iturri dutela, eta ikusi beharko da ea azkenean denek gauza bera bozkatzen duten ere. Saioa hasi aurretik hedabide digitalek zabaldu dute azkenean aurka bozkatuko zutela. (gehiago…)

Atxilotu bat eta ezer garbirik ez Parisko kurduen heriotzaz

2013-01-22  //  Estaturik gabeko nazioak, Kurdistan  //  Iruzkinik ez

Amed hirian hiru ekintzaile kurduei egindako hiletako une bat.

30 urteko gizon bat atxilotuta daukate Parisen hiru ekintzaile kurduak tiroz hil zituelakoan. Titular hori topatu dugu nazioarteko prentsan. Baina batean eta bestean gizon hau nor izan daitekeen aztertzen hasita, ezer garbirik ez da argitaratu. Frantziako AFP agentzia izan da albistea zabaldu duena, eta bertan diote kurdua dela, PKKko kide izan zela bi urtez, eraildako hiru emakumeetako baten gidaria zela eta bolbora arrastoak topatu diotela boltsan.

Ikerketaren arduradunak prentsaurrekoa eman du astelehenean, eta adierazi du ikerketa oraindik zabalik dela. Bi pertsona atxilotu zituzten lehengo astean heriotzen arduradunak izan zitezkeelakoan, baina bat askatu egin zuten gerora. Hala ere, ADN frogak eginda, atentatuaren unean pertsona bat baino gehiago egon zitekeela uste du poliziak. (gehiago…)

Parisen hildako hiru kurduen hiletako irudiak

2013-01-17  //  Estaturik gabeko nazioak, Kurdistan  //  Iruzkinik ez

Joan den astean Parisen tiroz hildako hiru militante kurduen gorpuak bart iritsi dira Kurdistanera. Amed hiriburuan (turkieraz Diyarbakir) milaka pertsonak egin diete ongi etorria, ondoko bideoan ikus daitekeenez. Hildakoak Sakine Cansiz, Fidan Dogan eta Leyla Soylemez dira, eta oihartzun zabala izan du albisteak.

(gehiago…)

Kanadako indigenen mugimendua eta haserrea zabaltzen ari dira: ‘Idle No More’

2013-01-17  //  Aktibismoa sarean, Attawapiskat, Estaturik gabeko nazioak  //  Iruzkin bat

Idle No More mugimenduko kideak errepide bat mozten.

Ipar Amerikan bizi diren indigena komunitate gehienak batu dira eta azken hamarkadetan aurrera eraman duten borrokarik sendoenean kontzentratuta daude. Idle No More izenarekin bataiatu dute mugimendua, “Gehiago Geldi Ez” edo “Inaktibitate Gehiagorik Ez” gisako zerbait. Justizia ekologikoa, oinarrizko giza eskubideen errespetua eta erreserbetako bizi-baldintza eskasen inguruko arreta eskatzen dute, eta horretarako hainbat bitarteko erabiltzen dituzte: Manifestazioak, desobedientzia zibila, Interneteko aktibismoa, errepide mozketa, flashmobak, ekintza zuzena eta gose grebak, besteren artean. Datorren ekintza eguna urtarrilaren 28rako deitu dute.

Mugimendua orain hiru hilabete sortu zen Kanadako Gobernu kontserbadorearen lege egitasmo batzuei aurre egin asmoz, eta denborarekin, etengabeko mobilizazioekin eta sarearen erabilera inteligenteari esker, oihartzun eta babes zabala izaten ari da. Figura bat ere badute, abenduaren 11tik gose greban dagoen Attawapiskat herriko buruzagi Theresa Spence. (gehiago…)

Burujabetza adierazpena aurrera ateratzeko bidean dira Katalunian

2013-01-15  //  Estaturik gabeko nazioak, Herrialde Katalanak  //  Iruzkin bat

Artur Mas eta Oriol Junqueras, gobernu akordioa publiko egin zuten egunean.

Katalunian bi urte barru egin nahi duten kontsultarantz pausoak ematen jarraitzen dute erakundeetatik. Gaur goizean aurkeztu dute parlamentuan burujabetza adierazpena CiUk eta ERCk (ikus PDFan osorik). Bertan jasotzen da “Katalunia subjektu politiko eta juridiko subiranoa” dela. Joan den ostegunean prentsara filtratu zen burujabetza adierazpenaren zirriborroa, eta PSC, ICV eta CUPen kritikei jaramon eginez, estatu propioari buruzko aipamenak kendu dituzte, adostasuna lortzen laguntze aldera.

Kataluniak bere burua sujetu subirano gisa definitu izana nabarmendu zuten Espainiako hedabideek ostegunean. Katalunian, adostasunerako pausoak ematen ari direla azpimarratzen dute medioek, Vilaweb edo NacióDigital-en artikuluek erakusten duten gisan. (gehiago…)

Hiru ekintzaile kurdu hil dituzte tiroz Parisen, Turkiaren eta PKKren negoziaketen erdian

2013-01-10  //  Estaturik gabeko nazioak, Kurdistan  //  Iruzkinik ez

Twitter bidez zabaldu dute hildako hiru emakumeen argazkia.

Hiru ekintzaile kurdu hilda topatu dituzte bart Parisko Institutu Kurduan, buruan tiro bana zutela. Hirurak emakumeak ziren, eta horietako bat Kurdistango Langileen Alderdiko (PKK) fundatzaileetako bat zela diote informazio iturri kurduek: Sakine Cansiz. Beste biak Fidan Doan Kurdistango Kongresu Nazionaleko ordezkaria eta Leyla Soylemez, gazte ekintzailea ziren.

Manuel Valls Frantziako Barne Ministroak adierazi du hilketak “onartezinak” direla. Oraingoz ez dago informaziorik hilketak nork egin dituen. Sare sozialetan kurduek Turkia ikusten dute ekintza honen atzean. #TwitterKurds etiketarekin ari dira gaiaren jarraipena egiten. (gehiago…)

Maputxeen gatazka berotzen ari da berriro

2013-01-09  //  Estaturik gabeko nazioak, Wallmapu  //  Iruzkinik ez

Maputxeen manifestazioa. Irudia: Indymedia

Hogei kaputxadunek Werner Luchsinger enpresagizon eta latifundista txiletarraren etxea erre zuten urtarrilaren 4an. Emaztearekin batera, hil egin zuten, eta ordutik, Maputxe Herrian edo Wallmapun giro politikoa asko gaiztotu da.

Maputxeei egotzi dizkiete heriotzak eta Txileko presidente Sebastián Piñerak Pinocheten ondaretik asko duen Lege Antiterroristaren erabilera zorrotza agindu du. Jada polizia operazioak egiten ari da maputxeen hainbat herritan. Orain lau urte poliziak tiroz hildako Matías Catrileo 22 urteko maputxearen izena berriz azaleratu da, itxi gabeko zauriekin gertatu ohi den bezala. (gehiago…)