Sirian hasi ote da mamitzen Ekialde Hurbileko mapa berria?

Atalak: Nazioartea

Gaurko Libia, Siria, Irak eta Saudi Arabiaren etorkizuneko balizko mapa (Irudia: Robin Wright)

Lerroon gaineko mapa The New York Timesek azaldu zuen 2013ko irailaren 28an, Robin Wrightek idatzitako “Imagining a Remapped Middle East” artikuluaren osagarri. Magreb eta Ekialde Hurbila abiadura bizian itxuraz nola aldatzen ari diren eta zenbateraino alda daitezkeen irudikatzen du.

Ekialde Hurbila ondo ezagutzeko fama duen  Robin Wrightek artikulua plazaratu zuenerako, Libiak praktikan erakusten zuen mapa honetako itxura, hiru entitatetan zatitua; Siria ere hurbildua zen hor erakusten denera. Aldiz, inork ez zuen esango Irakek bide berari jarraitu behar zionik hilabete gutxiren buruan. Wrightek idatzi zuen: “Siria zatikatzeak aurrekaria ezarriko du eskualde honetan, etxekoneko bizilaguna duenetik hasita. Orain arte Irak libratu da erortzetik atzerriko presioagatik, eskualde mailako beldurragatik eta petrolioak sortutako aberastasunak erosten dituelako leialtasunak, gutxienik paper gainean. Baina orain Siriak arrastaka darama Irak bere zurrunbiloa”.

Horrela, 1916an Turkiaren inperio otomandarra puskatan elkarren artean banatzeko Frantziak eta Britainia Handiak sinatutako Sykes-Picot itunak sortutako estatuek indarrez josi zituzten etnia eta erlijioak berriro lehengo eremuak berreskuratzen erakusten ditu mapa berriak; alauiak, xiitak, suniak… Argudiatu da XXI. mende hasierako geopolitikan estatu horiek ahuldu eta kaosean murgiltzea izan daitekeela Iparreko eta Mendebaldeko potentzia energi-gosetien asmoa.

Wright kazetari eta analistak orduan marraztutako mapa haragi bihurtu da Iraken. Momentuz bederen. Zeren eta badira beste analistak diotenak estatuak ez dituztela hain erraz desegingo, estatuek bizirik irauteko inertzia bortitza dutela. Aldiz, Wrighten analisiak ohartarazten du Saudi Arabia, orain Siria eta Irak desestabilizatzeko hainbeste diru inbertitu duen erresuma wahabista gerta litekeelako zatitzen hurrena.