Suitzan atzo bazen beste erreferendum bat: ‘Gripen’ hegazkin militarrena

2014-05-19  //  Bihia, Nazioartea  //  Iruzkinik ez

Vincent L’Epée marrazkigileak 2012an plazaratu karikaturan, Ueli Maurer defentsa ministroa Gripen hegazkinarekin jolasean (“Hegan noala!”, dio).

Suitzako jendeen gehiengoak “ez” esan dio herrialde hartako langile guztientzako gutxieneko soldata bat (ahaztu Espainiakoa: han 4.000 franko, 3.270 euro defenditzen zituen proposamenak) ezartzeari. Edozein egunkarik ospatuko dizu albistea, suitzar goxistek kasik lehertu zutela beren proposamenarekin Alpeetako paradisuko ongizatea. Baina han erreferendumak maiz eta sortaka izaten direnez, atzokoan ere bazen gehiago. Gaur Garak tituluetan nabarmendu du (Interneten ez daukazu libre) “Los suizos rechazan la compra de aviones militares y elevar el salario mínimo” eta Arc Infok laburbiltzen afera “Gripen: les résultats complets” kronikan, SuissInfok kontestualizatu “No de los suizos a los Gripen“en. Suitzako armada konfederalak 22 hegazkin suediar (Gripen markakoak) 3.126 milioi frankotan (2.557 euro) erostea erabaki zuelarik, ezkerreko mugimenduek eta zenbait zentristak lortu dute afera erreferendumera eramatea. Ezin diete militarrei eragotzi erosketa bera, baina bai konfederazioak horretan inbertsio berri bat egitea: armadak ohiko bere aurrekontutik pagatu ditzala epeka, hamar urtetan. Hegazkinak iritsiko dira baina gastu militarrak berdin segi beharko du, urtero hegazkinotarako beharko dituzten 300 milioi frankoak beste nonbait moztu beharko dituzte militarrek. Kantonamendu guztietakoak kontaturik, botoen  %53,4ez irabazi dute proposamenaren aldekoek.

Lardaxkeria espainol bat?

2014-05-16  //  Bihia  //  Iruzkinik ez

Ludiak ikusi duen penikularik arrakastatsuenean 8 Euro Basko gastatu ez dituzten hiruren artean egin dugu brain storminga: nola euskaratu “Spanish Affaire“? Spanish, espainola, koanto. Eta affaire nola? Affaire = negozio: Negozio espainol bat. Affaire = asunto, afera: Asunto espainol bat. Affaire = lio, lardaxka, gona-kontu, negozio (berriro), asunto (idem), saltsa. Gehiengoz irabazi du titularrekoak. Ené, que risas hisimos / al buscar el izenburu!

Turkian ikatza garesti

2014-05-15  //  Nazioartea  //  Iruzkinik ez

Somako zulotik meatzari hiletako baten gorpua ateratzen.

300 baino gehiago izango dira Somako meategiaren barrunbean hildakoak. Turkian greba eta borroka ekintzak deitu dituzte sindikatuek. Lurpean bizirik zirautenak erreskatatzera joandakoek kontatu dute: “Libre geratutako gela bakarrean babestu ziren hamalau meatzarik oxigeno maskarak txandaka erabili zituzten [oxigeno faltaz] hil aurretik“.  Recep Tayyip Erdogan lehen ministroak, erlijio guztiek bezala islamak ere predikatzen duen gizatasuna ahantzirik, aipatu ditu Britainia Handian duela mende eta erdi gertatzen ziren istripuak normaltzat justifikatzeko Soman gertatua. Istripuaren gako nagusietakoa, dirua, Hurriyet Daily Newsek azaldu du: “Soma mine operator praised lucrative cost reductions in previous interview“, alegia, meategiko nagusiak 2012ko elkarrizketa batean harro aldarrikatu zuela kosteak asko apaldu izana. Estatuarena izandako konpainia pribatizaturik, ugazaba berriek lortu zuten denbora laburrean tona bat ikatzen kostea 130-140 dolarrekoa izatetik 23.8 dolarretara jaistea. Zientoka obrerok kario ordaindutako murrizketa.

Gaur San Ixidro

2014-05-15  //  Bihia  //  Iruzkinik ez

Goizeko lanak utzirik mezatara joaten zen laborari madrildarra, Jainkoak saritzen zuena aldi oro  aingeruak bidaliz itaurrean haren gari soroa goldatzera. “Uste al duk San Ixidrok egingo dituela hire lanak?” entzun genuen umetan. Gure inguruko baserritarren elkarte eta sindikatu-kooperatiba ugarik haren izena darama. Aingeruen ordez jarririk lurpeko zizareak, ez ote zigun Ixidrok igarri aitzurrik gabeko nekazaritza? Nekazarien eguna ospatzen ahal dugu elkarrekin fabrikan lan eginez zekorrak hazten zituen agureak, kontsumo talde batekin elkarlanean instalatu berri den gazte ausartak eta herri lurretan baratzean hasi den langabetuak. Guk mahaiaren bueltan –ez gaitu apaizak harrapatuko mezatan– hiru erlezain kale-baserritar mesolitikok zelebratuko dugu: Ixidrok bereari bezala guk gure jainkosa erlamari erregutzen diogu eta haren alabei uzta-lanean bakean lagatzen.

Gazteei derrigorrezko soldadutza berpiztu zaie Ukrainan

2014-05-14  //  Bihia, Iritzia  //  Iruzkinik ez

Ezer ez dago betirako bermaturik. Derrigorrezko soldadutza gaur 50 urtez goiti gabiltzanon bitxikeriatzat daukan gazteak jakin beharko luke. Estatuek haragi samurra behar dute gerrarako. Europakoek aski izan dute soldatapeko gazte latino eta bestelakoen odola gerrak urrun ziren bitartean. Oraingoan Uralez honaindian dago lehertzekotan berria, Ukrainan. Kieveko gobernuak derrigorrezko soldadutza ezarri du berriro, laster Errusiarekin borroka egin behar dutelakoan: “Ucrania reimplanta el servicio militar obligatorio” (Publico), “Ukraine orders full military mobilisation over Russia moves” (BBC). Gripea bezala gerra ere erraz kutsatzen denez, Errumaniak erreserbistak mobilizatu ditu, nahiz eta ezabatu berria duen derrigorrezko soldadutza. Eta Ukrainako lapikoak ez du epeltzen ari den itxurarik.

TSn kateaturik gaude 2014ko maiatzaren 1ean

2014-04-30  //  Iritzia, Trantsizioa  //  Iruzkinik ez

Arroako TS fundizioaren atarian triste mintzo den Anjelek (22 urte bertako buzo urdina jantzirik) bere larruazalean sarrarazi gaitu: “Gaurko gure helburua da ikusi dezala jendeak zer egoeratan gauden, gure nagusiek ikusi dezatela oraindikan gure enpresarekin sinesten dugula eta biabilidade bat nahi dugula, denek ikusi dezatela, hasi Jaurlaritza, Diputazioak, akzionistek, denek ikusi dezatela. Eta beste enpresa gaizki daudenentzako hau izan dadila bultzada bat ikusteko… egin daitekeela oraindikan. Zeozer nahi baldin bada borroka egin beharra dagoela eta aurrera segitu behar dela”. Malkoa ez dute urruti irudietako hiru gizon gordin kateatuek, guk ere ez. Goizean erretratuetako batean familiako bi ezagutu ditut obreroen artean.

Duela sei urte Pleistozenoko istoriotzat aipatzen genizkien gazteei 1970ko hamarkada bukaerako krisia, birmoldaketa, asanbladak, usinen okupazioak, lantegi itxi bakan batzuen kooperatiba bihurtzea… Argentinan aipatzen baitziren orduan horrelakoak, gero iritsiko ziren hurbilagoko Greziako adibideak. 2014ko maiatzaren 1aren bezperan gazteek bertxiotzen dituzte #itxialdiaTS eta #TSitxialdia traoladun mezuak. Bati leitu diot: “Ante la multiplicación de casos como el de #ItxialdiaTS, la solución debiera venir de la expropiación y colectivización de las fábricas“.

Ez geunden prest. Ez langileak daude enpresa beren esku hartzeko. Ez kazetariok egon gara irakurle langileei mainstream ez den gairik aurkezteko, eta kapitalisten fabrika bat langileen esku jartzea inoiz ez da izan mainstream. Ez sindikatuak egon dira nagusiekin konfrotatzetik aurreragoko urrats kontraesankorretatik abiatzeko. Ez sozialdemokraziatik ezkerreragoko pentsalariak zeuden paperetan hainbeste maite dituzten obreroekin eskuz-esku aritzeko. Ez geunden prest, baina prestatu gintezke. TSko ataritik Anjelek zuzen azaldu du lehen urratsetan gaudela: “Zeozer nahi baldin bada borroka egin beharra dagoela eta aurrera segitu behar dela”. Hasiera, “berriro hasiera” nahi baldin bada, baina hasiera.

Iparraldea trantsizio betean

2014-04-22  //  Energia, Trantsizioa  //  Iruzkin bat

Urruñako ekitaldiaren afixa.

Hegoaldeko ezkerraren eta abertzalegoaren agendan ez bezala, Iparraldekoan protagonismo berezia dauka Trantsizioak (T handiz). Ez da ez kasualitatea eta ez anekdotikoa izan Baionan joan den urrian Bizi! elkarteak antolatutako Alternatiba eguna. Ikusi ondoko egunetarako Xilabatik datozen aurrerapenak.

Ostiralean Lapurdiko Urruñan Bizi!ren Larrun aldeko batzordeak bilkura irekia antolatu du Cultures en Transition filma estakuru harturik: “Bertokiratzea eztabaidan Urruñan“. Hona asmoa:

“Guti dakigu gure janarien hornitzea zenbateraino petrolioaren menpe den. Kamioi guziak ibiltzen gelditzen balira, supermerkatuak hiruzpalau egunetan hustuko lirateke. Horrelako modelo bat, ekonomiaren tokitik lekutzean, lurraldeen gehiegizko espezializatzean, erregai fosiletan eta errepidezko garraioan oinarritzen dena, kaltegarria da gure klima, enplegu eta gizarte harremanentzat. Halere, klima aldaketaren eta erregai fosilen urritzearen erronka bikoitza, gure lurraldeetako ekonomiaren eta giza-harremanen sendotzeko parada izaten ahal da.

Ainhize-Monjoloseko bilkuraren afixa.

Gaurdanik menpekotasun hortik atera eta egiazko burujabetza baterat zuzentzea ahalezkoa da. Munduan zehar eta hemen Ipar Euskal Herrian, martxan dauden alternatibak trantsizio kultural baten lekuko indartsuak dira, gaur pairatzen ditugun janari segurtasun eskasiatik, hondamendi ekologikoetatik eta menpekotasunetatik haratagoko etorkizun bat eraikiz. Konponbideak gure esku daude, merkeak dire eta gaurdanik plantan ezartzen ahal ditugu”.

Biharamunean, Joseba Azkarraga soziologoa mintzatuko da Euskal Herriko Laborantza Ganbarak Ainhize-Monjolosen daukan egoitzan “Zer subirautza krisiari aurre egiteko?” gaiaren inguruan, arratsaleko 17:00etan hasi eta iluntzean barrena luzatuko den ekitaldi luzean. Esango dituenen aurrerapena eskaini dio Enbatari: “Burujabetza barnatuz, krisia gainditu!“.

Bizi!ko kideen protesta ekitaldia Lapurdiko autopistan.

Apirilaren 26tik maiatzaren 3a bitartean, Bizi! elkarteak bat egingo du Frantzia osoan errepideetan kamioiei sortzen duten kutsadurarentzako zerga ezartzea (pollutaxe famatua) eskatzeko. Attac erakundeak ere dei zabala egin du tasa horren alde mobilizatzeko: “Semaine d’actions pour la pollutaxe“. Hiri eta herrietan dauden eskulturei maskarak ezarriko dizkiete, trenbide sarea hiltzen uztearekin batera kamioiak sustatuz eragiten den kutsadura irudikatzeko.  Gai minbera da kutsaduragatiko zerga honena, ARGIAk “Txano gorriak: energia-trantsizioa ere bada jokoan” kronikan azaldu zuenez, baina Lapurdi, Nafarroa Behere eta Zuberoako Bizi!koak bezala ELB, Manu Robles Arangiz Fundazioa eta beste ez daude gaia geroko geroetan urardotzen uzteko.

[P.S.] Maiatzaren 1.a ere ildo berean planteatu dute Bizi!tik, Bertokiratzean zentratua (erdaretan “Relocalización-Rélocalisation“): “Ekonomiaren eta gure bizien bertokiratzearen aldeko manifa alaia eta aldarrikatzailea!”.

Maiatzaren 1erako deialdia.

Osinagan apopilo

2014-04-03  //  Iritzia  //  Iruzkinik ez

Zorionekoa zu, adiskide, bizirautea lortu duzulako usoak urri eta altu etorri direla-eta haserretutako eskopeteroen bistatik, bazterrak inarrosten dituzten 4×4 basatien gurpilen artetik eta gure haranik ederrenak txirtxillatzen ari den AHT asesinoaren hortzakadetatik:

Zorionekoa zu, Genetta genetta, eta zorionekoak gu, Hernanin Osinagako Errotaran-goikoan aurkitu duzulako kaletar baserriratu bihotz onekoa bere oiloetara datozen lapurrei ongi etorria pozoia zabalduz edo zeporik kabroienak jarrita emateko partez kaiola-tranpa prestatzen diena, gero bere  lagun ezjakinok ezagutzeko zer den katajineta, aurreko batean ikasi genuen bezala nolakoa den lepazuria (Martes foina), eta Gipuzkoako basozainek bezala Aranzadiko zientzialariek esan dezaten oraindik badirela Gipuzkoan horrelako piztia ederrak, harrapatuz gero Aiako Harri inguruetan berriro askatzen ditugunak.

AHT: Frantzian SNCF tren zerbitzu publikoa autobusak sustatzen

2014-04-01  //  AHT, Net Hurbil, Trantsizioa  //  Iruzkinik ez

Bergarako jelkideen arratoia

2014-03-25  //  Kondarrak  //  Iruzkinik ez

Egin ezazu proba, maitea, paratu “atez ate ez” Googlen eta ondoren irudiak eskatu. Niri gaur oraindik bilatzaile erraldoiak eskaintzen didan lehen erantzuna hauxe da:

Antikomunisten eskuliburuek agindu bezala, izena bera ere kopiatzen zaie lotsakizun utzi nahi diren ekolo-boltxebikeei: “zaborra-atez-ate-ez-eskerrik-asko“. Badira 27 hilabete erakusten dutela Bergarako EAJren blogean.

Zer moduz bizi ote da Bergarako arratoi zurrumurruetan arrakastatsua? Kume asko gizendu ote ditu? Hilabetez eko-talibanen esperimentua nozitu ostean, esaidazu… lasai joan ote gintezke Bergarara?