Gasteizko Seminarioak altxor batzuk erakutsi, beste batzuk ezkutatu

Atalak: Historia, Politika

Datozen egunotan Bibliari buruzko erakusketa ikusteko aukera izango da Gasteizko katedral berrian Elizbarrutiko Seminarioak antolatuta –hilaren 9tik 24ra–. Erakusketa pastorala da dudarik gabe, Biblia: Bere askatasuna bilatzen duen herri baten historia izenburuan nabarmen ageri da arduradunek ezkutatu ez duten intentzionalitate hori: “Jainkoaren ahotsak gaur egun bizia eta eranginkorra izaten jarraitzen du” esan zuten atzoko aurkezpenean, tartean zeuden Gasteizko gotzain Miguel Asurmendi, Jose Antonio Badiola Teologia Fakultateko irakaslea eta Fernando Otaduy Ondare delegatua.

Ez da lehen aldia erakusketa publikoan jartzen dela, lehenago Donostian, Sevillan edo Iruñean ere izana da. Hala ere, Gasteizen antolatutakoak izango du berezitasunik, ohiko materialez gain Elizbarrutiko artxiboko dokumentazioa jarri dutelako begi bistara, bertan gordetzen diren Biblien hainbat ale, besteak beste. Aramaioko Etxaguen auzoko 1561eko Biblia bat, Amberesko beste batzuk, XVI. mendekoak hauek ere, edo Leizarragaren euskarazko Bibliaren faksimileaz goza daiteke. Gure ondarearen parte diren altxorrak harrotasun osoz erakutsiko dira beraz.

Beste altxor batzuk ordea ez omen dira publikoan erakusteko modukoak, ezta inork kontsultatzeko ere. 1936ko Gerran gertatutako hainbat krudelkeri argitzeko dokumentazioa egon daiteke Gasteizko Seminarioaren artxiboko funtsetan; zehazki, euskal apaizen kontrako errepresioaren ingurukoak. 1936ko udazkenean hainbat elizgizon fusilatu zituzten frankistek eta beste asko errepresaliatuak izan ziren; Mateo Mugika gotzainaren kasua aski ezaguna da, errepresio horren kontra egin zuenean erbestera jo behar izan baitzuen. Gasteizko eta Iruñeko Elizbarrutietako artxiboak kontsultatzea ezinbestekotzat dute historialariek Elizaren jarrera zein izan zen ikusi eta gertaera haiek argitzeko. Baina eliz araudiak dio bertako artxiboak ezin direla kontsultatu 75 urte pasa arte, eta oraingoz behintzat ateak itxita izango dituzte ikerlariek. Hori bai, nahi izanez gero Biblia ikus dezakete.

Lotura interesgarriak:

– Gasteizko Elizbarrutiko Seminarioaren artxiboa

– EiTB24 kanalean erakusketari buruzko bideoa

– ARGIAn Josu Chuecak fusilatutako apaizen inguruan idatzitako artikulua (2007-10-28, 2.108. zenbakia)