Dioxina kopuru handia isuri duen erraustegiak kezka sortu du Herbehereetan

Atalak: Ingurumena, Osasuna

Harlingen hiriko erraustegian egindako neurketek gai toxikoaren maila oso altua eman dute. Berdeek “nahikoa da” esan eta azalpenak eskatu dituzte.

Herbeheretako iparraldean dagoen Harlingen hiriko errauskailuko labeak neurriz kanpo zabaldu du kantzerra sor dezakeen dioxina. Martxoaren 23tik apirilaren 2ra egindako neurketek horixe adierazi dute, eta kutsadurak kezka handia sortu du Fryslân (Frisia) probintzian.

Lurralde horretako Groenlinks berdeen alderdiko buru Retze van der Honing-ek esan du “oso kezkagarria” dela egoera: “Nahikoa da. Azkeneko bost urteetan zenbat aldiz ezagutarazi dira dioxinak?”, galdetu du. Fryslângo parlamentuko hautetsia ere badenak, joan den astean gutuna (doc) bidali zion Michael Schrier diputatuari, azaldu dezan “publikoki” ea zertan oinarritzen den erraustegiak funtzionatzen segi behar duela pentsatzeko.

Schier erraustegia kudeatzen duen Omrim sozietate publikoaren –31 udalek osatuta– kargu dago. Bertako arduradunek prentsa-ohar bidez azaldu berri dute erraustegia “dioxinetatik libre” egoteko neurriak hartu dituztela.

Ez da lehen aldia erraustegian kutsadura maila onartezinak neurtzen direna. 2015eko urriaren 1ean larrialdia bizi izan zen, hainbat ordutan dioxina markagailuak izugarri igo zirelako. Ondoren egindako azterketan (pdf) ikusi zenez, matxura bat medio, zaborra oso tenperatura baxuan kiskali zuen labeak –500 Celsius gradu inguruan, beharrezkoa den 1.100 gradutan beharrean–, eta denbora gutxian urte osoan baimendutako dioxina kopuruaren halako hiru isuri zuen tximiniatik.

2015eko urrian dioxina markagailuek 33 ng/m3 eman zuten ohiko 1,6 nanogramoen beharrean.

Arazo bat beharrean, bi dituzte orain herbeheretarrek

Harlingengo planta oso berria da, 2011n ireki zen protesta artean eta “azken teknologiak” erabiltzen ditu, bere webgunean leitu daitekeenez. Urtean 280.000 tona zabor erretzeko gaitasuna dauka –atzerritik zaborra inportatu behar izaten dute hemen ere–. Erraustegia irekitzeko aitzakietako bat izan zen ondoan duen gatz-fabrika erraldoia energia “berriztagarriz” hornituko zuela, honek isurtzen zuen CO2a gutxituko omen zuen horrela. Azkenean baina, erraustegiak berak gatz-fabrikak baino CO2 gehiago isurtzen du airera.

Azken hilabeteetako arazoek ezinegona eta larritasuna areagotu baino ez dute egin herritarrengan. “Hondakinen Energia Zentroa” (REC) deituriko proiektua geraraztea eskatuz 13.000 sinadura baino gehiago bildu zituzten kontrakoek, ia hiriak dituen biztanleak adina, eta planta horri nee! (ez!) esateko oraindik borrokan ari den plataforma bat ere sortu zen.

Orain, askok ikusi dituzte euren beldurrak egia bihurtuta, eta errauskailutik isuritako substantzia kutsakorrak arnasten ari direla.