Maiatzak 1: prekarietatearen eta langileen pobretzearen aurrean, zein da alternatiba?

Atalak: Ekonomia

Milaka lagun bilduko dituzte igande honetan kalean sindikatuek, Maiatzaren Lehenarekin batera. Bi urteko pandemiaren ondoren, termometro bat ere bada hori, langile borroka nola dagoen neurtzeko.

ELAk prekarietatearen aurkako aldarria eramango du karriketara, zifra gordin batekin: 541.600 lanpostu prekario daude gaur egun. LABek zaintza lanak, ondasunak eta enplegua banatzean egin du azpimarra, eta herri ugaritan mobilizazioak iragarri ditu horretarako. Ipar Euskal Herrian, berriz, mobilizazio bateratuak antolatu dituzte sindikatu eta eragileek, “mundu justu, jasangarri, solidario eta baketsu” baten alde. Eta CCOOk eta UGTk, beren aldetik, Hego Euskal Herriko hiriburuetan egingo dituzte manifestazioak elkarrekin, irtenbidea “prezioak mugatu eta soldatak igotzea” dela esanez.

Pankarten eta leloen atzean, baina, bistan da egungo egoera ekonomikoak eta krisi energetikoak sorturiko testuinguruak markatuko duela eguna. Inflazio tasa altuak –apirilean Espainiako Estatuan inflazioa %9,8tik %8,4ra jaitsi da, baina erregaien prezioak kontuan hartzen ez dituen azpi-inflazioa azken 25 urteko altuena izan da– eta erosketa saskiaren garestitzeak kezka handia sortu dute herritarren artean.

Soldatak KPIren arabera igo eta langileek erosahalmena ez galtzea da sindikatuek mahai gainean duten auzi nagusietakoa. Onartezintzat jo dute enpresa handiek etekinak dituzten bitartean, patronaletik eta erakunde publikoetatik soldaten igoera oinarrizko prezioena baino apalagoa izatea defendatzea, lehen pandemia eta orain Ukraina “aitzaki” bezala jarriaz.

Langileak “pobretze fase batean” sartu dituztela dio Mitxel Lakuntza ELAko idazkari nagusiak, eta azken hamar urtetan erosahalmenean %10 galdu dutela. Erreforma fiskal sakonago bat izan liteke irtenbidea, Europar Batasunak enpresen gaineko sozietateen-zerga igotzeko erakutsi asmoa eskas geratuko dela agerikoa baita, zerga ihesari ateak parez-pare zabaltzen zaizkion bitartean.

“Errenten paktu” bat egitea da beste aukera bat, patronalarekin adostea soldata igoera. Estatuko sindikatuek hartutako bidea da, baina ez dirudi erosahalmena mantentzea bermatuko denik; CCOO-Euskadiko Loli Garcíak berak esana du negoziazioak ez duela “itxura onik”.

Orduan? Zer egin? Kapitalismoak etengabe dakarren desjabetzearen aurrean –erregaien garestitzeak beste behin agerian utzi duena ikuspegi ekologiko batetik–, greba eta mobilizazioa dira tresna eraginkor eta ukaeziena. Baina orriotan joan den astean Ainhoa Etxaidek zioen bezala, hazkunderik gabeko mundurako prestatzen ere hasi behar dugu, eta kontsumo eredu nahiz ongizate jasangarri baterantz kolektiboki antolatzea da erronka, langile-klasea ez dadin berriz izan hau guztia ordainduko duena.