Bankia, Pandoraren kutxa?

Atalak: Ekonomia

Rodrigo Rato Bankiako lehendakariak dimititu egin du. Ekaitza dator berriz ere finantzen arlora.

Espainiako Bankuak eta hainbat erakundek sortutako bankuen birmoldaketarako funtsak (FROB gaztelaniazko akronimoa) Bankia erreskatatu behar izango du, diru publikoz. Askoren iritziz finantza erakundeen Pandoraren kutxa ireki besterik ez da egin. Espainiako Estatuko bankuek eta kutxek etxegintzaren arloan 184.000 milioi euro omen dituzte sartuta. El País egunkariaren gaurko zenbakiak artikulu eta taula (paperean soilik) argigarria kaleratu du eta bertan ikus liteke oso garbi zein diren toxikoak, zein zalantzagarriak, zein inoiz ikusiko ez ditugunak.

Espainiako Estatuko laugarren finantza erakundea da Bankia. Zazpi kutxen artean sortutako mamotretoak 14.700 milioi euroko ondare garbia du eta 301.000 milioi euroko aktiboak. Baina arazo ugari ere bai. Adreiluaren zama, likidezia falta, kapitala handitzeko zailtasunak… Kutxen fusioak eta pribatizazioak arazo estruktural horiek alfonbra azpian ezkutatu baino ez zituen egin, eta orain mamotretoa handiegia da Gobernuak besterik gabe erortzen utz dezan. José Moises Martin ekonomialariak artikulu interesgarria idatzi du horretaz Economistas Frente a la Crísis blogean.

CajaMadrid, Bancaja, Caja de Canarias, Cája de Ávila, Caixa Laietana, Caja Segovia eta Caja Rioja artean Banco Financiero y de Ahorros (BFA) sortu zuten eta hortik jaio zen Bankia. Erakundeak muga handiak ditu ondare garbiari dagokionez, aktiboen %4,9 besterik ez baita, horrek esan nahi du Europako arau finantzarioak betetzeko beste 6.000 milioi euroko ondarea behar duela.

Baina nola lortu dirutza hori? Hortxe hasi zaizkio arazoak Bankiari. Burtsara 2011ko uztailean atera zen eta indartsu hasi zen, 3.000 milioi euroko kapitala eskuratu baitzuen. Baina ordutik hona akzioek %37 egin dute behera eta merkatuan kapitala lortzea ezinezkoa du gaur egun. Bankiak inbertitzaileen konfiantza galdu du, batez ere adreiluak pisu handia duelako banku horretan. Etxebizitzak egiteko edo erosteko bezeroei utzitako dirua, kreditutan emandako diru osoaren %18 da eta hortik 17.000 milioi euro ez kobratzeko arriskua du. Etxegintzari loturiko aktibo horien prezioak beherantz errebisatuko balira, kiebra jotzeko kinkan legoke.

Kapitalizazio arazoari aurre egiteko Bankiak Europako Banku Zentralera jo du. Honek dirua uzten die mailegatuta bankuei –%1eko mailegu herritar soilarentzat iraingarria–. Bankia lehena izan zen EBZren enkantean parte hartzen eta otsailean jada 25.000 milioi eskatu zituen. Likidezia falta nabarmena erakusten du horrek. Rating agentziek gogor zigortu dute, Standard and Poors-ek esaterako, “zabor bonoaren” atarian zuen Bankiaren bonoen maila.