Emakumeen bankuak sortzen ari dira: bazterketaren aurka autogestioa

2014-03-05  //  Feminismoa  //  Iruzkinik ez

Dunwaa Soayare, Asong-taaba kooperatiban astero bere ekarpenak egin dituela erakusten duen liburuxka eskuketan. (Arg: Albert Oppong-Ansah/IPS)

Pobreziari eta honek eragiten dien bazterkeriari aurre egiteko, Ghana iparraldean emakumeek beren banku-kooperatiba sortu dute. IPS gunean Albert Oppong-Ansah-k idatzi duenez, auzolan ekonomiko honi esker, bestela inolako ziurtasun ekonomikorik ez zuten familiek elkar sostengatzen dute.

Dunwaa Soayare izeneko nekazariaren kasua aipatzen da artikuluan. 45 urte ditu, bost seme-alabaren ama alarguna. Herrialdeko gainontzeko bankuetan mailegu bat lortu nahian ezinean ibili zen, eta zailtasunak zituen seme-alabei egunean hiru otordu emateko.  Eskola ere ezin zuen ordaindu. “Bere bizitza sustraitik aldatu zen Asong-taaba izeneko Emakumeen Taldean sartu zenean (…) ez soilik buztinez egindako bere etxolatik berak adreiluz eraikitako beste batera mugitu ahal izan zuelako, seme-alaben hezkuntza ordaintzeko modua ere aurkitu zuelako baizik. Bik ikasketak amaitu dituzte eta irakasle dira egun”.

2008an sortutako kooperatiba horrek 5.000 dolar bildu ditu 2013an, bazkideek astero egiten dituzten ekarpenei esker. Bazkide gisa, mailegua eskatzeko eskubidea dute uztak ez badie esperotako emaitzarik eman. Kooperatibak Care International erakundearen ekimenez sortu ziren.

Uzta biltzeko aroen ondoren, emakumeek beren aurrezki komunitarioak jaso eta elkarri maileguak ematen dizkiete, komertziatu eta produktuak prozesatzeko. Honek diru sarrera sostengarri bat ziurtatzen die IPSko artikuluan irakur dezakegunez. “Eragin handia duen proiektu txiki bati buruz ari gara. Txiroak izan arren, aurrez dezakegu. Talde batek gutxienez aurrezten duen kopurua urte amaieran 2.000 dolarrekoa da”.

Munduan zabaltzen ari den ekimena

Ekimena beste herrialde batzuetan zabaltzen doa pixkana. Indian eta Tanzanian ere sortu dituzte emakumearen egoera hobetzea helburu duten bankuak. Indiakoan adibidez, Bharatiya Mahila izeneko bankuan emakumeek egiten dute lan eta produktu finantziarioak zehazki haiei zuzenduak dira. “Helburua emakumeen aktibitate finantziarioa sustatzea da eta beren negozio txikiak irekitzen laguntzea”.

Israelek guda krimenak egin ditu palestinarren aurka Amnesty Internationalen arabera

2014-02-27  //  Palestina  //  Iruzkinik ez

Israelgo armadak hildako zibil bat.

“Ia inpunitate osoz” dozenaka zibil hil dituztela soldaduek Zisjordanian, haurrak barne, gaur argitaratutako txostenean Amnesty Internationalek (AI). Trigger-happy: Israel’s use of excessive force in the West Bank edo euskaraz Gatilu-alaiak: Israelen gehiegizko indarra Zisjordanian txostenean 2011tik estatu juduak egindako erasoak jaso ditu GKE honek. “Israelgo soldaduek hildako palestinarrak ez ziren arrisku beren bizitzarentzat eta kasu batzuetan, frogatuta dago nahita egindako hilketak izan zirela, guda krimen gisa konta genitzakeenak”.

“Txostenak jasotzen du palestinar zibilen legez kanpo hilketak eta segurtasunik gabe zaurituak Israelgo indarren partetik”, dio Philip Luther AIk Ekialde Hurbilean eta Afrika Iparraldean duen zuzendariak. “Prostesta baketsuen aurka erabilitako indar abusibo eta errepikakorrak –eta soldaduen inpunitateak– ondorioztatzen du erabaki politikoa dela”. (gehiago…)

Maputxeak kalera atera dira beren hizkuntzaren ofizializazioa eskatzeko Txilen

2014-02-25  //  Wallmapu  //  Iruzkinik ez

Maputxe komunitateak kalera atera dira joan den astean mapudungun beren hizkuntza ofizial nahi dutela aldarrikatzeko. Ama Hizkuntzaren Nazioarteko Eguna hautatu zuten Temuco hirian manifestazioa egiteko. Adierazi zuten ofizialtasunak lagunduko liekeela erabilera hobetzen eta irakaskuntzan baliabideak bideratzen. Gaztelania irakasteko inbertitzen den adina baliabide eskatu dituzte, kalte-ordain neurri gisa.

We Newén kolektiboko kide batek TeleSur kateari egindako adierazpenen arabera, “Txileko estatutik makinaria instituzional osoa jarri zen martxan maputxeok txiletar bilakatzea helburu. Lurraldean politika elebakarrak sustatu zituzten koloniazazioaren testuinguruan”. (gehiago…)

Zerbitzu publikoak gaeliko irlandarrez eskatu dituzte milaka pertsonak Dublinen

2014-02-18  //  Gaeliko irlandarra, Hizkuntzen aldeko borrokak, Irlanda Iparraldea  //  Iruzkin bat

Manifestariak martxaren amaieran. (Arg: Conradh na Gaeilge)

Irlandako Errepublikako eta Ipar Irlandako Gobernuei eskatu diete gaeliko irlandarra erabiltzeko herritarrek duten eskubidea errespeta dezatela. Milaka pertsona atera ziren kalera larunbatean Dublinen, hizkuntzaren normalizazioaren alde lanean ari den Conradh na Gaeilge erakundeak deituta. Manifestariek eskaera zerrenda egin zuten, bi gobernuei zuzenduta. Horietako bat da zerbitzu publikoetan “ingelesa eskaintzen zaigun estandard berak aplikatuz irlandar gaelikoa eskaintzea”. (gehiago…)

Irlandako 120 akademikok bat egin dute Israelen aurkako boikotarekin

2014-02-17  //  Palestina  //  Iruzkinik ez

Israelen boikotaren aldeko ekintza bat Irlandan.

Irlandako 120 akademiko baino gehiagok adierazi dute Israeli boikota egingo diotela beren esparrutik, Tel Aviv aurrera eramaten ari den nazioarteko legediaren urraketei erantzunez. Adierazi dute jarrera irmoa dela “Israelek nazioarteko obligazioak eta giza eskubideen printzipio unibertsalak bete arte”. Datozen asteetan atxikimendu gehiago lortzea espero dute. (gehiago…)

El Diario Vascoren azal frankistak Donostiako paretetan

2014-01-21  //  Estaturik gabeko nazioak, Euskal Herria  //  Iruzkinik ez

El Diario Vascok “Saludo a Franco: ¡¡Arriba España!!” zioen 1937an tropa frankistak Euskal Herrian sartzen ari zirela. Frankisten garaipenak badakigu zer ekarri zuen gurean: milaka errefuxiatu, fusilatzeak, espetxeratze masiboak, milaka preso politiko kontzentrazio eremuetan sartzea, haurren bahiketa, euskaldunon hizkuntza desagerrarazteko neurri genozidak…

Honela zioten artikulu editorializatzailean:

“Ayer fueron liberadas por nuestras tropas las villas de Marquina, Bazterrechea, Bolivar, Echevarria, Urberuaga de Ubilla, Arrazola, Axpe, Apatamonasterio y Abadiano. (…) En los magnificos avances de ayer, los primeros en iniciar la desbandada roja fueron los dirigentes“

Gipuzkoar gehienek erosten duten egunkaria da El Diario Vasco, Espainiako ABCren talde editorial bereko argitalpena.

San Sebastian egunean 1937ko azal haren fotokopiak ikusi ahal izan genituen Donostiako paretetan. Ez zen jarri zituenari buruzko informaziok ageri, edo nik behintzat ez nuen ikusi. Halere, zer pentsatua emango zion bati baino gehiagori.

Diario Vascoren azala, 1937an.

4.000 haur indigena hil ziren eskolan Kanadan, asimilazio prozesu kriminal baten ondorioz

2014-01-08  //  Estaturik gabeko nazioak, Inuitak, Jatorrizko herriak, Kanadako indigenak  //  Iruzkinik ez

Haur indigenak eskolako hilerrian.

Kanadako Egiaren eta Berradiskidetasunaren Batzordearen ondorioen arabera, 4.000 bat haur hil ziren jatorrizko herrien asimilazio prozesuan. Herri indigenak, Metiak eta Inuitak zurien bizimodura asimilatzen saiatu ziren “eskola erresidentzialen” bitartez. Beren hizkuntza izan zen debekatu zieten lehen gauza.  (gehiago…)

Artur Masek nazioarteko agintariei bidali dien gutuna euskaratuta

2014-01-03  //  Estaturik gabeko nazioak, Herrialde Katalanak  //  Iruzkinik ez

Gutuna ingelesez, egin klik handian ikusteko.

Hasi da borroka diplomatikoa Kataluniako independentzia prozesuaren harira. Batetik, Artur Masek nazioarteko agintariei prozesuaren alde egiteko eskatuz idatzi dien gutuna publiko egin da (hemen PDF formatuan); eta bestetik, Espainiako gobernuak enbaxadetara 210 orriko txostena bidali du, finean esateko, “separatismoak elkarbizitza hausten du”. Espainiako diplomaziak dio ziur dela kataluniarren porrotaz. Halere, gutun serioa da, eta ondoren duzue Masek Merkeli bidalitako gutuna itzulita. Ikusiko dugu zein diskurtsok egiten duen porrot.

Kantziler estimatua,

Kataluniako azken gertaerei buruz pertsonalki berri emateko idazten dizut. Abenduaren 12an Kataluniako Legebiltzarraren ehuneko hirurogeita bosta ordezkatzen dugun alderdi politikoek Kataluniako etorkizunari buruz erreferenduma egitea adostu genuen. (gehiago…)

Eskoziako kanpaina abian, Salmond eta Cameronen urte amaierako mezuekin

2014-01-03  //  Eskozia, Estaturik gabeko nazioak  //  Iruzkinik ez

Martxan da Eskoziako independentzia erreferendumerako kanpaina. Eskoziako eta Britainia Handiko lehen ministroek telebistan emandako urte amaierako mezuetan gaiari heldu zioten, eta biek egin zieten dei herritarrei irailaren 18an bozkatzera joan daitezen. Salmondek baiezko bozka eskatu zien, Cameronek ezezkoa.

Alex Salmondek independentziaren aldeko diskurtsoa egin zuen. Bertan nabarmendu zuen aukera historiko baten aurrean daudela eta baiezkoak irabazten badu, sozialki munduko herrialderik justuenetakoa izan daitekeela Eskozia.

David Cameronek Eskoziako erreferendumari eta Britainia Handiko ekonomiaren egoerari denbora bertsua eman zien. “Gera zaitezten nahi dugu”, egin zien dei eskoziarrei. “2014a herrialdearen historiarako urte garrantzitsua da eta eskoziarrek erreferendum bidez sekula hartu duten erabakirik garrantzitsuena hartuko dute”.

Argi dagoena da, baiezkoak ala ezezkoak irabazi, Erresuma Batuak hartu duen jarrera inteligente eta demokratikoak, Espainia nabarmen utziko duela nazioartean. Eta argumentu hori Kataluniak eta Euskal Herriak baliatuko dute eskura duten guztietan.

EZLN: “Borroka kolektiboa da, baina borrokatzeko erabakia indibiduala, pertsonala, intimoa”

2014-01-02  //  Estaturik gabeko nazioak, Jatorrizko herriak, Zapatistak  //  Iruzkinik ez

Altxamenduaren 20. urteurrena ospatu dute.

EZLNren altxamenduak mundu osoa sorpresan harrapatu zuenetik 20 urte bete dira urtarrilaren 1ean. 1994az geroztik, armada zapatista herrikoiak Mexikoko jatorrizko herrien eskaera historikoak berreskuratu ditu, eta aldi berean, autogobernuaren bidean pauso praktikoak eman.

Ehunka pertsona San Cristóbal de las Casas eta zapatismoaren sinbolo diren beste hainbat gunetara joan ziren, Juntas de Buen Gobierno (JBG) edo Herri Errebelde Zapatista Autonomoak artikulatzen dituzten erakundeetara. Gehien bat Chiapasko estatuan kokatuta daude, Mexikoren hegoaldean.

Hamar urtez pazientzia handiz eraiki zuten –fundazioa 1983ko azaroaren 17an izan zen– eta gehienbat indigena maiez osatua, 1994ko urtarrilaren 1ean EZLNk kontinenteko herri ahaztuak hunkitu zituen garrasia bota zuen: “Teilatua, lurra, lana. Ogia, osasuna, hezkuntza. Independentzia, justizia, askatasuna. Hauek izan ziren 500 urteko gau luzean gure eskakizunak. Hauek dira, gaur egun, gure exigentziak”.

Urteurrenaren harira, Marcos komandante ordeak komunikatua argitaratu du. Pasarte batzuk ondoren.

(gehiago…)

Apurtu.org inpunitate osoz itxi zuten, Ateak Ireki bezala?

2013-12-29  //  Adierazpen askatasuna, Aktibismoa sarean, Estaturik gabeko nazioak, Euskal Herria, Komunikazioa  //  Iruzkinik ez

Apurtu.org-en logoa.

Honela gertatu zen:

Apurtu.org atari digitala itxi zuen Espainiako Auzitegi Nazionalak 2011ko urtarrilean. Lau pertsona espetxeratu zituen, eta horietako bat (Miguel Angel Llamas Pitu) 18 hilabetez izan zuten kartzelan. Askatasunaren propagandarako tresna izatea egotzi zioten. Orain, sumarioa artxibatu dute.  Lau inputatuen aurkako karguak erretiratu egin dituzte.

Pozik eta haserre daude: “Ikusten dugu komunikabide bat ixteko ez dela deus behar Espainiako estatuan”. (gehiago…)

Bi pertsona hil eta 79 atxilotu ditu Kurdistanen Turkiako poliziak

2013-12-10  //  Estaturik gabeko nazioak, Kurdistan  //  Iruzkinik ez

Bi langile kurdu tiroz hil ostean, gutxienez 79 pertsona atxilotu ditu Turkiako poliziak azken lau egunetan.  Batari sei tiro jo zizkioten, eta besteari bi, autopsiaren arabera eta Firat berri agentzia kurduak jakitera eman duenez.

Bi gazteon omenezko hiletako argazkia.

Firaten irakur daitekeenez, Hakkari herrian hilerrira martxa egin zuten ostiralean, ezezagun batzuek PKKko kide batzuen hilobiak hautsi ostean. Hauek konpondu eta PKKko banderak jarri zituzten berriro, debekatuak Turkiako legearen arabera (Kurdistango bandera bera ere debekatuta dago). Honen ondoren sortu ziren istiluak, poliziak jendea inguratu eta tentsioa igo zenean. Azkenean, poliziak bi gazteak hil zituen. (gehiago…)

Soldadu britainiar ohiek Belfasten zibilak hil zituztela aitortu dute

2013-11-21  //  Estaturik gabeko nazioak, Irlanda Iparraldea  //  2 iruzkin

1981eko argazkia. Manifestariak Belfasten Britainia Handiko soldaduei aurre egiten. (The Independent)

Britainia Handiko armadako kideek Irlanda Iparraldeko zibilak hil zituzten, operazio horietan ibilitako kide batzuek BBCri aitortu diotenez.

Inteligentzia zerbitzuek Military Reaction Force (MRF) taldea eratu zuten 40 kiderekin eta 18 hilabetez aritu ziren Belfasten lanean, 1973an bertan behera utzi zuten arte. Talde honetako kideek publikoki lehen aldiz egin dute hitz eta beren lana Belfasten IRAko kideak “ehizatzea” zela esan dute. Beren ustez, unitateak “bizitza asko salbatzeko balio izan zuen”. (gehiago…)

Herri harresiaren webgune berria: askegunea.com

2013-11-19  //  Aktibismoa sarean, AskeGunea, AskeGunea Ondarroa, Estaturik gabeko nazioak, Euskal Herria, Herri Harresia Iruñea  //  Iruzkinik ez

Herri Harresiak webgune berria du: Askegunea.com. Bertan azken urteetan, atxilotze agindua duten herritarren inguruan sortu den mugimendu desobedientearen kasuak bildu dituzte. Izpuran itxialdia egin zuten 8 gazteak, Aurore Martinen kasua, Ekaitz Samaniego gasteiztarra, Oarsoaldeko 5 gazteak, Donostiako AskeGunea, Ondarroako Zubi Harresia, Iruñeko herri harresia eta egun Auzitegi Nazionalean epaitzen ari diren 76 euskal herritarren kasua.

AskeGunearen webgunea.

(gehiago…)

EZLNk 30 urte, neoliberalismoaren aurkako erresistentzian ikur

2013-11-18  //  Estaturik gabeko nazioak, Zapatistak  //  Iruzkinik ez

Emakume zapatisten topaketa.

Txiapasekiko Elkartasun Plataformako kidea Francisco Javier Minak Público egunkarian argitaratutako gutuna euskaratu dugu. EZLNren ibilbidearen errepasotxoa egin eta laster ekimen berriak datozela iragarri du. Adi egongo gara.

Azaroaren 17an EZLNk (Ejército Zapatisata de Liberación Nacional) 30 urte bete ditu 1983tik. Hiru hamarkadako historia, horietan lehena erabateko klandestinitatean, elkar heziz eta mundua oharkabean harrapatu zuen antolakunde armatua indartuz. 1994ko urtarrilaren 1ean Txiapaseko estatuko 6 hiri hartu zituzten. Mexikoko Armada Federalarekin 12 eguneko enfrentamenduen ostean, zapatismo zibila eremua irabazten joan zen.

30 urteko matxinada honetan, komunitate zapatistek indigenen “men eginez agindu” printzipioan oinarritutako autogobernu sistema eraiki dute. Sistema honetan autoritate guztiak herriak hautatzen ditu, baina bat bera ere ez da egiten alderdi politikoen bitartez, kargu guztiak txandakakoak baitira eta sekula ez soldatapekoak. Beren osasun eta hezkuntza sistema propioak garatu dituzte. Ehunka eskola eta hamarnaka ospitale ari dira lanean Lacandona oihanean, sekula inongo dirurik jaso gabe, ez udal gobernu, ez estatal, ezta federaletik ere. Neoliberalismoaren eta bere eraginen aurkako erresistentzia eremu ikaragarria eraiki dute. Sormenerako espazioa eraiki dute, non herriek bestelako harremanak eraikitzen dituzten era antolatu batean, beste jendarte bat, beste mundu bat. (gehiago…)

Desagertzeko zorian dauden hainbat herri zoragarri

2013-11-13  //  Estaturik gabeko nazioak, Liburuak  //  2 iruzkin

Masai bat, Tanzanian. (Arg: J. Nelson)

Liburu baten aitzakian, munduan sakabanatuta bizi diren hainbat kulturari errepaso txiki bat egingo diogu. XXI. mendera beren ohitura eta bizimodua mantenduz iritsi diren hainbat triburen argazkiak atera ditu Jimmy Nelson argazkilariak. Before they pass away izeneko liburuan argitaratu ditu, euskaraz Desagertu aurretik itzul genezakeena Argazkiak benetan ederrak dira, herrion dotorezia eta edertasuna nabarmenduz erretratatu baititu.

Bere webgunetik hartuta hainbat argazki paratuko ditut, ez herri guztienak, bakoitzaren informazio apur batekin. Argazki gehiago ikusteko gogoz dagoenak webgunera jo dezake.

Has dezagun beraz bidaia.

Holi herria

Huli herriko kide batzuk (Arg: J. Nelson)

Papua Berriko herritarrak uharteetara orain 45.000 urte heldu zirela kalkulatzen da. Egun 3 milioitik gora oihanean bizi dira eta komunitate hauetako batzuk beren arteko gatazketan bizi dira mendeetan zehar.

“Tribuek lurragatik, zerriengatik eta emakumeengatik borrokatzen dute” dio Nelsonek herri honi buruzko kapituluan. Etsaia inpresionatzeko esfortzu handia egiten dutela agerikoa da eta triburik handiena Huli izenekoa da. Beren aurpegiak horiz, gorriz eta zuriz margotzen dituzte. Wikipediaren arabera 150.000 bat dira.

“Jakinduria zurrumurrua besterik ez da muskulura iristen ez den bitartean”

Mustang herria

Mustang herriko kideak, Nepalen (Arg: J. Nelson)

Lo-ren erreinu zaharra da egungo Mustang herria. Erlijioz, kulturaz eta historiaz Tibetekin lotuta dago, baina egun Nepalgo estatuko parte da. 1991 arte Mustangen ez zegoen baimenduta kanpokoak sartzea. Wikipedian irakur daitekeenez, Txinaren eragina geroz eta handiagoa da herri honen eguneroko bizitzan.

Lo herriko kideen tradiziok budismoarekin oso lotuta daude. Nelsonek dioenez gehiengoak oraindik sinesten du Lurra laua dela. Oso erlijiosoak dira, eta errezo eta festibalek beren bizitzaren parte handi bat hartzen dute. Monastegi ikusgarriak dituzte.

“Errudunak altuago hitz egin ohi du”

Vanuatu herria

Vanuatu herriko arrantzaleak, Papua Ginea Berrian (Arg: J. Nelson)

Vanuatu estatuak dituen 85 uharteetara gizakia k.a.. 500 urtean iritsi zen, gutxi gora behera zientzialariek diotenez. Papua Ginea Berritik joandako nabigatzaileak izan ziren irlak kolonizatu zituzten lehenak. Ordutik beste migrazioak ere izan dira mendeetan zehar. Egun, jendea bizi den uharte bakoitzak bere hizkuntza, ohitura eta tradizioak ditu.

Vanuatuar askok uste dute aberastasuna zeremonien bitartez lor daitekeela. Dantza beren kulturaren parte garrantzitsua da eta Tanna uhartean egiten dute Toka festibala da beren ekitaldirik garrantzitsuenetakoa, non tribuen arteko laguntasuna eta batasuna sinbolizatzen duten.

“Neskatila bat osin zuhaitzaren adaxka bezalakoa da, edonon landatzen duzula ere, hazi egingo da”

Maori herria

Aurpegiak tatuatu ohi dituzte Maoriek (Arg: J. Nelson)

Mendeetan Zeelanda Berrian beren bizimodua egin ostean, Maoriek beren jendartea eraiki dute beren hizkuntza, mitologia eta artearekin. 18. mendean europar kolonialisten iritsierak eragin ikaragarria izan zuen herri honen bizimoduan. Kultura anglosaxoiak ezarri dizkien estereotipoei aurre egin eta herri gisa bizirauteko prest da herri borrokalari hau.

Wikipediaren arabera 650.000 bat bizi dira Zeelanda Berrian, eta beste milaka batzuk osatutako diaspora daukate.

“Nire hizkuntza nire esnatzea da, nire hizkuntza nire arimara leiho bat da”

Tsaatan herria

Tsaatan herriko kide bat (Arg: J. Nelson)

Mongolian bizi diren elur-orein zaintzaile hauek milaka urte daramatzate herrialdearen eremu zabaletan bizitza nomada egiten. Egun 44 familia bakarrik geratzen dira eta geroz eta orain gutxiago izateak beren etorkizuna ere kolokan jartzen du. Wikipediako datuen arabera, 280 bat kide geratzen dira guztira.

Tsaatanek animaliengandik lortzen dute beren bizimodua egiteko behar duten ia guztia: esnea, hezurrak tresnak egiteko, eta animaliak berak garraiorako. Ez dituzte oreinak haragitarako erabiltzen. Horrek tribu hau oreinen zaintzatik bizi diren komunitateen artean oso berezi egiten du.

“Ez balego oreinik, gu ez ginateke existituko”

Himba herria

Himba herriko hiru kide, Namibian (Arg: J. Nelson)

Himba Namibiako herri zaharretako bat da, guda eta lehorteen aurrean beren bizimoduari eustea lortu duena. Beren antolaketa tribalak munduko ingurugiro gogorrenetako batean bizitzen laguntzen die. Wikipediaren arabera, 20.000 eta 50.000 kide bizi dira Namibia eta Angolan banatuta.

Herritar bakoitza bi klanetako kide da, bata amaren partetik eta bestea aitarenetik. Tribuko helduenak dira egunerokoan arauak ezartzeaz arduratzen direnak.

“Ganadua zaintzen hasi aurretik, hasi jendea zaintzen”

Nenet herria

Siberiako nenet familia bat (Arg: J. Nelson)

Nenet herria elur oreinen heztetik bizi da, Siberian dagoen Yaman penintsulan atzera eta aurrera bizi dira, neguan -50ºC eta udan 35ºC artean biziz. Urtero 1000 km-tik gora egiten dituzte. Wikipedian irakur daitekeenez, 44.000 bat dira.

Penintsulan petroleo eta gas erretserbak topatu izanak herri honen bizimodua arriskuan jarri du, eta Soviet arotik haur guztiak eskola errusiarretara joatera behartuta daude, non guztia errusieraz ikasten duten.

“Ez baduzu odol epela edaten eta haragi freskoa jaten, tundran hiltzera kondenatuta zaude”

Samburu herria

Samburu herriko kide batzuk (Arg: J. Nelson)

Samburu herria Kenya iparraldean bizi da. Herri nomada da eta 5-6 astean behin lekuz mugitzen dira, ganaduak jana topa dezan. Egileak dioenez, herri independentea eta parekidea da, Masaai herria baino askoz ere tradizionalagoa sinesmenetan.

Ez dago animalia basatien lurraldean oinez ibiltzea bezain zirraragarria den ezer. Ikusten ez badituzu ere, badakizu hor daudela.

Liburua nola eskuratu

Blog honetan aipatutakoez gain, beste hainbat herritako argazkiak ere bildu ditu liburuan. Erosi nahi duenak, hemen du lotura. Edizio “normalak” 128 euro balio ditu, eta benetan dirudun eta kapritxozaleentzat XXL edizio bat ere atera dute. Liburu honek 6.500€ (!!) balio ditu.

Liburua erosi gabe argazkilari honen ibilerak gertuagotik ezagutu nahi dituenak, Amsterdamen TEDek antolatutako hitzaldia ikus dezake, ingelesez.

Herri harresien esperientziaz dokumentala finantzatzeko crowdfunding kanpaina abian

2013-11-08  //  AskeGunea, AskeGunea Ondarroa, Desobedientzia zibila, Euskal Herria, Herri Harresia Iruñea  //  Iruzkinik ez

Ertzaintza Urtza Alkorta babesten ari zen jendea zubitik ateratzen Ondarroan.

Herri harresien esperientzia kontatuko duen dokumentala abiatu du Eleak mugimenduak: Desobedientzia, elkartasunetik konpromisora!. Crowdfunding bidez finantzatu nahi dute eta horretarako 8.000 € aurrikusi dituzte. Lana Ricard Salom kataluniarrak zuzenduko du, eta aurrez 120 ordu, Euskal Herriaren aurkako tortura dokumentala egina du.

Dokumentalak  elkarrizketa eta irudien bitartez azken hilabeteetan atxiloketen aurka, zein eskubide zibil eta politikoen alde garatutako desobedientzia zibil mugimendua azaldu nahi du. Eleakek adierazi duenez, 200 pertsonatik gora daude beren jarduera politikoagatik epaituak izateko zai. Ondorengoak aipatzen dituzte:

Atxiloketak, epaiketa politikoak eta Herriraren aurkako operazioa; grebalari atxilotuak, isunduak eta zigortuak; ekintzaile begano baten atxiloketa, San Ferminetako txupinazoan ikurrina erraldoia zintzilikatzeagatik sei pertsona atxilotuak eta beste batzuk 2010eko antzeko gertaerengatik epaituak; AHTren aurka Nafarroako Gobernuko presidente Yolanda Barcinari tartak jaurtitzeagatik inputatuak; beste hainbat erakunderen aurka oraindik amaitu ez diren sumarioak: Askapena, Ekin, EAHK, abokatuak, EAE-ANV, Askatasuna, Apurtu…

Donostiako AskeGunean jendea lotarako izen eman (Arg: Makoki / AskeGunea)

Helburua da “agerian uztea errepresioaren izaera politikoa eta honek zein eragin duen hauek pairatzen dituztenengan. Nola eragiten duen giza harremaneta eta garapen pertsonalean inkomunikazioak, torturak, behin behineko kartzelaldiak edo urteetan epaiketa baten zai egoteak. Baita epaiketa eta atxiloketa hauei erantzuteko herritarrek hartutako konpromiso jarrerak ere.

Verkami bidez 40 egunetan 8.000 € lortu nahi dituzte eta 7 egunetan 2.000dik gora jarri ditu jendeak. Diru honekin grabaketa, edizio eta posprodukzio gastuei aurre egingo liokete egileek. Ekimena azaltzen duen gunean adierazi dute behin finantziazioa lortuta, lanean hasi eta martxorako amaituta izan nahi dutela.

ARGIAko materialaren lizentzia libreei esker dokumentalean erabiliko dira hedabide honek hartutako irudiak, horregatik dago lankidetzan ariko diren eragileen artean. Beste hainbat elkarte eta hedabiderekin ere egingo dute elkarlana, hala nola, Ateak Ireki, Eguzki Bideoak, Torturaten Aurkako Taldea edo Sare Antifaxistarekin.

‘Catalonia Calling: Munduak jakin behar du’ kanpaina arrakastatsua

2013-11-07  //  Aktibismoa sarean, Estaturik gabeko nazioak, Herrialde Katalanak  //  Iruzkinik ez

Inork ez du kausa bat defendatzen hau ezagutzen ez badu. Hori diote Catalonia calling: el mon ho ha de saber kanpainaren sustatzatzaileek. Kataluniako prozesuari buruz oinarrizko liburu bat hainbat hizkuntzatan egin eta munduan eragin gehien daukaten 10.000 pertsonatik gorari bidaltzen ari dira. Dagoeneko 10.000ko muga gainditu eta 5.000 pertsona berri ari dira zerrendan gehitzen. Historia jorratu ohi duen Sapiens aldizkaria arduratu da liburua egiteaz.

Bideo honetan laburbildu dute ekimena.

  (gehiago…)

Quebectarrak haserretu ditu erabakitzeko eskubidearen aurka Kanadak egindako erasoak

2013-10-25  //  Estaturik gabeko nazioak, Quebec  //  Iruzkinik ez

Quebectar independentisten elkarretaratzea. Artxiboko irudia.

Quebecen erabakitzeko eskubidearen aldeko erantzun indartsua eragin du Kanadaren esku sartzeak. Joan den asteburuan jakin genuen Kanadako Gobernuak bere konstituzionalitatea zalantzan jarriz indarrik gabe utzi nahi duela 99 Legea, Quebeceko herritarrek “beren erregimen politiko eta juridikoa erabakitzeko” duten eskubidea.

Haserreak Quebeceko gobernua eraman du Batzar Nazionalean (Legebiltzarra) aho batez gaitzestera Stephen Harperren gobernu kontserbadorearen “esku sartzea”.

“Keinu hau ez da gure historia ukatzeko saiakera bat besterik, nazio gisa gure etorkizuna erabakitzeko dugun askatasuna ukatzeko”, adierazi dute.

99 Legea Batzar Nazionalak onartu zuen 2002. urtean PQ alderdi abertzaleak gidatuta. Bertan adierazten da “Quebeceko herriak bere etorkizuna erabakitzeko duen borondate demokratikoa ezingo du inongo legebiltzar edo Gobernuk kontraesan”. Edozein erreferendum “%50 gehi bat”-ekin onartua izango da.

Epaileek legearen konstituzionalitatea ezbaian jarri izan dute eta datorren urtean Quebeceko Epaitegi Gorenak aztertu egingo du.

Siriako kurduen borrokari buruzko dokumentala

2013-10-21  //  Kurdistan  //  Iruzkinik ez

The Silent Revolution (Iraultza isila) Sirian bizi diren 3 milioi kurduak aurrera eramaten ari diren borrokari buruzko dokumentala da. Herrialdean bizi duten guda probestuz, Siriako kurduek beren aitorpen politiko eta kulturalaren alde borroka egiteko baliatu dute egoera, eta horrela, orain 50 urtetik bizi izan duten zapalkuntzari amaiera jartzen saiatzen ari dira. Estatua sortzeko pausoak ematen ari dira ziztu-bizian.

Egia da Siriako kurduei buruz ez dela albiste askorik iristen, eta horri erantzun nahi diote dokumentalaren egileek. Euskal Herrian zortea daukagu eta Karlos Zurutuza kazetariaren kronikak irakur ditzakegu askotan Garan. (Amaieran lotura batzuk).

Aipatu dokumentalak euskarazko azpidatziak izango dituela ere zabaldu dute Twitter bidez.

Siriako kurduen iraultzari buruzko dokumentala. Crowdfunding-a bukatzekotan, euskarazko bertsioa ere ekoiztuko dugu http://t.co/BSXgmagEc4

— TheSilentRevolution (@TheSilentRevolt) October 15, 2013

(gehiago…)

Fotokazetari kataluniar bat Espainiako eskuin muturraren ikusmiran

2013-10-17  //  Adierazpen askatasuna, Herrialde Katalanak, Komunikazioa  //  Iruzkinik ez

Jordi Borràs fotokazetaria.

Jordi Borràs fotokazetari kataluniarra aukeratu dute Espainiako ultraeskuindarrek urriaren 12an Bartzelonan izandako istiluen erantzule edo arduradun. Democracia Nacional talde neonaziko bi kidek jasotako jipoiagatik seinalatu dute. Kide horiek non zeuden Borràsek zabaldu zuela aurpegiratzen diote eta ordutik mehatxu larriak jasotzen ari da sare sozialen bitartez, bere blogean salatu duenez. Esquadra Mossoetan salaketa jarri duela adierazi du.

“Gertarera larriak saihesteko idatzi nuen txioa, gauza jakina baita talde faxista hauen intentzioa zein zen urriaren 12an Bartzelonara etorri zirenean”, eman ditu azalpenak ondoren. Ultrek ordea, jipoia sustatu izana leporatzen diote. Hau izan zen Borràsek bidalitako mezua. (gehiago…)

Iruñeko herri harresia, desobedientziaren bide zaila

2013-10-14  //  Estaturik gabeko nazioak, Herri Harresia Iruñea  //  Iruzkin bat

Espainiako Poliziak 12 orduz atzeratu behar izan du Luis Goñiren atxiloketa, Segiko kide izatea leporatuta sei urtez kartzelara zigortua. Iruñeko Alde Zaharrean izan da Barañaingo gaztea, kalean, Espainiako Justiziari desafio eginez. Azkenean astelehen goizaldeko 01:30ean, operazio azkar eta erasokor batean atxilotu dute 200 bat pertsonak osatutako herri harresiak babestua zuela. Hainbat pertsona zauritu dituzte borrakadaka. Unean bertan behintzat sentsazio gazi-gozoa utzi du harresiko kide askoren artean.

Luis Goñi urriak 13 igandearekin, 14:30ean agertu da Iruñeko Nabarreria plazan. Bertan ehunka pertsona zituen zain. Aurretik Desobedientziaren Martxan milaka pertsonak hartu dute parte eta ahoz aho zabaldu da hitzorduaren berri. Jendeak berehala egin du tokia plazan eta harresia defentsarako osatu dute, kateekin eskumuturrak lotzea barne. “Ez gaituzue geldituko!” edo “euskal gazteria aurrera!” oihuak entzun dira indartsu besteren artean. Tentsioa handia izan da, polizia etortzean zer gertatuko zen inork ez baitzekien. Baina Espainiako Gobernuaren Nafarroako delegatu Carmen Albak iragarritakoaren kontrara polizia ez da etorri, eta une horretara arte dena oso planifikatua bazegoen ere, horrek antolatzaileen eskemak erabat hautsi ditu. Ez dago B planik egoera honetarako.

(gehiago…)

Iruñeko herri harresiaren jarraipena

2013-10-12  //  Desobedientzia zibila, Herri Harresia Iruñea  //  Iruzkinik ez

01:50 Eleak mugimenduko Zigor Olabarriak Info7 irratian gogorarazi du “292 euskal herritar daudela epaiketa zain. Hau da bidea, Askegune gehiago eraikiko ditugu”.

01:30 Sirena jo dute eta herri harresia osatu. Poliziak banaka atera ditu besoa elkarri lotuta zeuden harresiko pertsonak eta sei minutuan eraman du Luis Goñi atxilotuta. Ondoren, herritarrek poliziari atzetik jarraitu diote “ez gaituzue geldituko”, eta “Luis herria zurekin” lemak oihukatuz. Bi aldiz kargatu du poliziak eta bietan herritarrak lurrean eseri dira eskuak altxata. Zauritutako pertsonak izan dira. (bideoa: Lander Arbelaitz).

Polizia herri harresira inguratu denekoa. (arg: Ateak Ireki)

Polizia lanerako prest. (arg:@ekontontx)

Gogor tiraka. (arg: @ehbildu)

Zaurituetako bat. (arg: Lander Arbelaitz)

(gehiago…)

Alde guztien arteko elkarbizitza nabarmendu dute bakearen aldeko alkateen konferentzian

2013-10-10  //  Euskal Herria  //  Iruzkinik ez

“Bakearen tokian-tokian eraikitzen” jardunaldiak egin dira Donostian. Ostegunean esandakoen laburpena topatuko duzu azpian.

10:00etatik aurrera

Donostiako alkatea, Juan Karlos Izagirre: “Bakearen aldeko alkateen konferentzia honen asmoa benetan zintzoa da. (…) Donostia bera asko sufritutako hiria da. Oroimena, aitortza eta justizia behar dituzte biktima guztiek eta horren alde lan egitera konprometituta nago”.

“ETAren, Espainiar estatuaren eta gerra zikinaren biktimen” aldeko minutuko isilunea egin dute alkateak eskatuta. (gehiago…)

Iruñerriko herri harresiaren txanda

2013-10-09  //  Euskal Herria, Herri Harresia Iruñea  //  Iruzkinik ez

Luis Goñi barañaindarrak adierazi du igandean Iruñean agertuko dela, hainbat hilabete egin ditu ezkutuan.

Egun horretarako martxa desobedientea dago antolatuta, 12:00etatik aurrera Golem zinemetatik abiatuta. Goñik ondorengoa dio bideoan: (gehiago…)

Okzitanian Bastir! mugimendua prestatzen ari dira hizkuntza eta ekonomia soziala ardatz

2013-09-20  //  Estaturik gabeko nazioak, Okzitania  //  Iruzkinik ez

Okzitaniako bandera izarduna.

Okzitaneraren erabilera eta ekonomia soziala izango ditu ardatz Okzitanian sortzen ari diren Bastir! mugimenduak. Okzitanista guztiak batzeko balio dezakeela pentsatzen dute, eta aurrez ibilbide bat egina duen Partit Occità-k ere babestu du.

2014ko udal hauteskundeak buruan, gutxienez 100 udaletan dauzkate prest hautagaitzak, Tolosan barne. Hautagaitza gehiago sortzeko dei egin dute mugimenduko kideek Nationalia.cat, estaturik gabeko herrietan espezializatutako webgunean ikusi dugunez.

Bastir!-eko kideen hautes-programak bost puntu ditu. Hizkuntza okzitaniarraren sustapenak leku garrantzitsua du. Dagoeneko sortuta dituzten Calandretas eskola okzitaniar gehiago sortzea bultzatu nahi dute, baita okzitaniera-frantsesa gela elebidunen sorrera ere. Hizkuntzaren presentzia indartu nahi dute hedabideetan eta bizitza kulturalean. (gehiago…)

Eskratxea Garzon epaile ohiari Argentinan, Euskal Herriarekin elkartasunez

2013-09-18  //  Euskal Herria  //  Iruzkinik ez

Argentinako Euskal Herriaren Lagunek Baltasar Garzon epaile ohi espainiarrak eman behar zuen hitzaldi bat moztu zuten Buenos Airesen. Giza eskubideak eta emanzipazio prozesuak gaur egungo Latinoamerikako eraikuntzan eztabaidan parte hartzekoa zen epaile ohi espainiarra. Dozena bat ekintzailek Euskal Herriko tortura kasuetan izan duen ardura azaldu zuten, Filosofia eta Letretako fakultatean zeuden entzuleei esku-orriak banatzen zizkioten bitartean. Garzonek eguraldiagatik, ezin izan zuen bertan egon, eta ekintzaileek baliatu zuten behin eta berriz errepikatzeko ez zezatela gehiago gonbidatu.

  (gehiago…)

Espainiako eskuin muturra urduritzen, gaiztotzen eta antolatzen ari da

2013-09-13  //  Estaturik gabeko nazioak, Herrialde Katalanak  //  Iruzkinik ez

Urduritasuna nagusitzen ari da Espainiako hainbat zirkulotan Kataluniako prozesu independentista hartzen ari den dimentsioagatik. Kontua eskuetatik joaten ari zaiela sentitzen dute askok. Horren adibide dira hainbat gertaera:

Intereconomia telebista kateak Katalunian paseatu hegazkina, ‘Espainia: Elkarrekin indartsuago” mezuarekin, anekdota hutsetik harago joan liteke.

Intereconomiaren hegazkina.

Gaur irakurri dugu talde ultraeskuindar batzuk La España en Marcha LEM siglapean antolatzen ari direla. Falange, Nudo Patriota Español, Alianza Nacional, Movimiento Católico Español eta Democracia Nacional taldeek abuztuan manifestu hau idatzi dute. Gorputzean beldurra sartzeko modukoa da eta iraultza nazionalaren ordua iritsi dela diote. (gehiago…)

Letonia Katalunia independentea estatu gisa onartzeko prest

2013-09-13  //  Estaturik gabeko nazioak, Herrialde Katalanak  //  Iruzkinik ez

Ehunka milaka pertsonak adierazi zuten independentzia nahi dutela Kataluniarentzat.

Letoniak Katalunia independentea aitortuko lukeen galdetu diote herrialdeko lehen ministroari. Erantzuna: “Prozesuak zilegitasun osoa badu, teorikoki hitz eginez, zergatik ez?”.

Valdis Dombrovskisek ACN agentziari egindako adierazpenetan esan du orain bi eguneko Via Catalana “oso mezu indartsua” izan dela eta kasu egitea beharrezko ikusten duela. Bere ustez Espainiako Gobernuak aukera ezberdinak aztertu behar lituzke Kataluniako independentisten eskaerak aintzat hartzeko. 1,6 milioi independentista atera ziren Generalitatearen arabera joan den asteazkenean, 400 kilometroko giza katea osatzeko.

(gehiago…)

Marokoko armadak sahararrak exekutatu zituela frogatu du euskal ikerlari talde batek

2013-09-11  //  Mendebaldeko Sahara  //  Iruzkinik ez

Ikerlariak hobi komunetako batean. Arg: Hegoa.

Lekukoen hitzak egiaztatzea lortu dute lehen aldiz: Marokoko armadak extrajudizialki sahararrak exekutatu zituen. Lehen bi hobi komunak aurkitu dituzte desertuan, Marokok eraiki duen lotsaren murrutik ez oso urrun. Bertan zortzi pertsonaren hezurrak topatu dituzte, horietatik bi haurrak, eta hauen artean aita-semeak. Euskal Herriko Hegoa erakundea izan da ikerketa aurrera eraman duena, Aranzadi eta EHUrekin batera. Atzo aurkeztu zituzten ikerketaren emaitzak Donostiako San Telmo Museoan, mukuru beterik zegoen aretoan. Nazioarte mailako ondorioak izan ditzakeen aurkikuntza egin dute ikerlariek, izan ere, 400 saharar daude desagertuta oraindik.

Zortzi desagertuak 1976an hil zituzten, Sahara Espainiaren kolonia zen artean. Tirokatu zituzten bi pertsonek nortasun agiri espainiarra zuten gainean. Aurkikuntzak garrantzi handia duela nabarmendu zuten Paco Etxeberria eta Carlos Martin Beristain doktoreek. (gehiago…)