Autozentroaren zentroa

Atalak: Sailkatu gabea

Autozentratua, berba totemikoa bihurtu da azken aldi honetan. Askotan entzun dut azkenaldi honetan (adibidez, Kike Amonarrizek esanda ), eta, zer demontre, berba horren bila abiatu naiz.

Irakurri nuen lehen aldia orain dela bost urte izan zen, Aitor Zuberogoitiari irakurri nion, komunikabideez ari zela. Ea zer dioen berak:

Zer da ordea autozentramendua? Zer esan gura dugu ordea autozentratu
berbarekin? Ekonomian-eta gero eta gehiago aipatzen den terminoa da
berau. Miren Etxezarreta Bartzelonako Unibertsitate Autonomoko
irakaslearen aipu batez baliatuko gara kontuari traza hartzen hasteko.
Hara zer zioen Etxezarretak 1999-III-21eko Euskaldunon Egunkarian:

“(…) esportazioei begira egonda soilik ekonomia ezin da ondo
ibili. Esportazioak mundu mailako lehiakortasuna izugarri altxatzen du,
eta horrek lan baldintzen prekarietate bortitza dakar. Horregatik,
barrura begiratzen duten garapen eredu autozentratuak dira gure
proposamena. Ez dira eredu itxiak, baina bai barneko beharrei begira
dauden ereduak [geurea da letra etzana].”

Barneko beharrei begira dagoen eredu autozentratua: horixe bera
aldarrikatzen du Jabier Erize EHNEko kideak (2000) Euskal Herrian
nekazaritzarako ere, eta horixe bera ikusten dugu guk behar-beharrezko
komunikazio-esparruan. Kontua ez da lehendik dagoena edo besteena
euskaraz paratzea; hala eginez gero, ez dago eredu erakargarririk
osatzerik, fotokopiek lan originalek baino kalitate txarragoa izaten
dutelako beti. Kontua da norbere hizkuntza-komunitatearen beharrak
zeintzuk diren aztertu, eta, mundura zabalik izateaz gain, hizkuntza-komunitate horren kultur-ondarea ikertuta horren araberako
komunikazio-esparrua prestatzea, bertako kideak asebeteko dituzten
komunikabideak eskaintzea, inorenak modu kaskarrean kopiatzen ibili
ordez.

Orain,
aldiz, komunikabideei ez ezik, hizkuntza komunitateari begira hitz
egiten da autozentratu berbarekin. Eta zer demontre da hizkuntza
komunitate autozentratua? Definizio bat ematen saiatuko naiz, nahiz eta
jakin definizio guztiz subjektiboa den (definizio subjektiborik
esistitzen al da?).

Hizkuntza
komunitate autozentratua da espazio sozial eta funtzional batzuetan
nagusi den hizkuntza komunitatea. Hau da, euskaldunon hizkuntza
komunitatea autozentratua izateko, espazio sozial (leku fisikoak) edo
funtzional batzuetan nagusi izan beharko litzateke, burujabe, kolonialismotik urrun.