Eusnob ala folklorezale?
Karpape gozo batean geunden, garagardoa eskutan, hontaz eta hartaz berbetan. Kanta tradizionalak eta herri-dantzak ez nituela maite aitortu, eta hara non esaten didan solaskideak: Folklorea maite ez duen lehen soziolinguista! Eta zur eta lur geratu nintzen.
Horren arraroa al da? Edo, hobe esanda, horren arraroa al naiz? Elkarrizketak jarraitu zuen eta, azkenean, esaten dit lagunak: Zu eusnob bat zara eta, gainera, azken aldion euskaltzaleen artean gero eta eusnob gehiago dago. Eta nik erantzun, zorrotz: Eskerrak!
Eta, ostean, burua bueltaka izan nuen denbora batez. Ez dut neure burua eusnob-tzat hartzen (Mursegoren kanta agertzen diren izen mordo bat sekula entzun barik), ezta folklorezale ere. XXI. mendeko euskaldun, Europako kulturan blai, baina ez bata ez bestea. Eta, berriro ere, zergatik dikotomiak ezarri? Eusnob ala folklorezale?
Elkarrizketa horren testigu pribilegiatua izan nintzen ni Txerra eta gogoratzen dut “folklorezale” horri bapatean “folkoterrorista” deitu zeniola, eta orduan, defentsarik onena erasoa dela pentsatuz edo, hasi zen bera zuretako etiketa bila. Eta “Eusnob” esango zizun, seguruena, momentuan etiketa hoberik aurkitu ez zuelako zuretzat.
Baina aizu, Mursegoren kantua entzun eta gero esango nuke ez zebilela hain gaizki zuri etiketa hori jartzerakoan, zuk “izen mordo bat sekula entzun barik” esanda ukatu arren.
Etiketa, sailkapen eta dikotomia guztiek dute egitik zerbait eta mandoaren begiradatik beste zeozer baina badirudi beharrezkoak direla mundua “ulertzeko” edo izendatzeko. Arriskutsuena da sinestea etiketa, sailkapen eta dikotomia horiek benetan horrela direla.
Dena dela, espero dut tipo horrek ez duela zure sarrera hau irakurriko, ze hori kapaz da bertso sorta bat idatzi eta gero Deriora joan eta kalean “a capela” kantatuz bertso paperok saltzen hasteko. Beharbada hori folkoterrorismo ekintzatzat har daiteke ez? edo hipster? edo etniko? edo eusnob, rapeatzen badu. Edo denak batera, zergatik ez.
“Folklorea” eta musika distorsionatuak, denak dira 21. mendeko kultura bizia, nik uste. Folkeusnob ere izan daiteke bat arazo handi barik, diot nik.