Portfolioa (III) Hizkuntza ereduak dantzan 3.2

1-“Urduri”,
Anjel Lertxundi (Hitz beste saila), Berria 2005eko martxoaren 24a

2-“Hizkuntz
ereduen politika koloka utzi du Jaurlaritzaren azterketak”, Anakoz Amenabar,
Berria 2005eko apirilaren 26a 

3-“Kartak
mahaiaren gainean daude”, Asier Iturriagaetxebarria (Analisia), Berria
2005eko apirilaren 26a 

4-“Sindikatuak,
aldaketaren alde”, A. Solabarrieta, J. Goikoetxea, Berria 2005eko apirilaren
27a 

5-“Garai
hartako premien ondorioa”, Asier Iturriagaetxebarria, Berria 2005eko
apirilaren 29a 

6-“Goliaten
aurka borrokan”, Asier Iturriagaetxebarria, Berria 2005eko maiatzaren 1a

7-“Eskolatik
haratago doan arazoa”, Asier Iturriagaetxebarria (Analisia), 2005eko
maiatzaren 1a

8-“Atzerritarrentzako
kontzentrazio eskolak”, Iñigo Bilbao, Berria 2005eko maiatzaren 5a
 

Bosgarren artikuluak ereduen sistemaren historia
egitea du asmo. Horretarako, kazetariak ereduen sorreran parte hartu zuten
eragile batzuk elkarrizketatzen ditu. Artikulu hau oso interesgarria da
ulertzeko nondik gatozen. Izan ere, artikuluan adituek garai hartako giroa
eta eztabaidak ekarri dituzte gogora, baita ereduak sortzeko erabilitako
argudioak ere. 
Oso interesgarria da ikustea zelan errealitateak
gainezka egin diola garai hartako eztabaidari. Gizartearen joerak gainditu
ditu garai hartako aurreikuspen guztiak. Hori dela eta, nik uste dut badela
garaia ereduen sistema bertan behera lagatzeko. Ereduek kraska egin dute,
porrot, eta ikerketak argi asko erakutsi du. Eragile gehienak ere ados daude,
baina zer sistemari jarraitu behar dion eskola ez dute adosten.

Seigarren eta
zazpigarren artikuluek mahai gainean ipintzen dute hezkuntza elebidunaren
arazorik potoloenetako bat. Izenburua aski adierazgarria da: “Goliaten aurka
borrokan”. Artikuluek gune erdaldunetan irakaskuntza euskaldunak dituen
arazoak dituzte aipagai. Barakaldoko bi ikastetxeko arduradunak, Bilboko
ikastetxe bateko arduradun bat eta Markinako beste bat elkarrizketatu
dituzte. Arduradun hauek euskara ikasteko eta irakasteko zailtasunez mintzo
dira.
Hauen hitzetan
nabarmen agertzen da gizarteak duen garrantzia. Izan ere, ez da kasualitatea
ikerketaren emaitzak hobeak izatea gune euskaldunetan erdaldunetan baino.
Gune erdaldunetan euskara ikastea nekezagoa eta motelagoa dela argi dago.
Izan ere, gizarteak ez du laguntzen, kaleko giroa erabat erdalduna delako.
Gainera, umeek sarritan euskara ikastetxearekin baino ez dute identifikatzen.
Barakaldon (eta beste zenbait lekutan) ez da beharrezkoa euskara gizartean
barneratzeko eta horrek arazoak dakartza.
Bi artikulu hauek
hauxe ekarri didate gogora: hizkuntza ikasteko modurik eraginkorrena
erabiltzea dela, hau da,  erabiltzearen
poderioz ikasten direla ondoen hizkuntzak. Beraz, gune erdaldun batean bizi
den umeak etxean eta kalean euskara erabiltzen ez badu, zelan demontre
ikasiko du? Oso zaila da eskolan ikasitakoarekin bakarrik moldatzea, ez du
erraztasunik izango, ezta jariotasunik ere.
Hortaz, berriro ere gizarteak hizkuntzaren
ikaskuntzan eta irakaskuntzan duen garrantzia agerian geratu da. Gizarteak du
gakoa, eskolaren laguntzaz beti ere. Baina gizartea da tira egin behar duena,
eskolaren bizkarrean ezin da utzi lan guztia. 

Zortzigarren eta
azken artikuluak, berriz, etorkizun hurbil batean irakaskuntza elebidunak
izango duen arazo potolo bati heltzen dio. Ereduen kontura egindako artikulu
sortan Berria egunkariak, batez ere, B eta D ereduei egin die jaramon. Azken
artikulu honetan, aldiz, a ereduko ikastetxe bati erreparatu dio.

Ikastetxe hori
kontzentrazio ikastetxea da, hau da, bertan sartzen dituzte ikasturtean zehar
matrikulatzen diren etorkinen seme-alabak. Ikastetxe hori a eredukoa da eta
ghetto modukoa da (ikasleak ez dira auzokoak, jatorriaren arabera egiten
dituzte lagun taldeak, eta abar). Bizkaiko Guraso Elkarteko arduradunaren
hitzetan, guraso atzerritarrek ez dute informazio nahikoa ereduen gainean eta
horrek bultzatzen ditu umeak bertakoak matrikulatzen ez diren eredura
matrikulatzera.

Etorkinen
seme-alabak a eredura bultzatuak direla sumatzen dut. Gainera, sarritan nik
uste dut bultzatzen dituenak ez-jakintasunetik egiten duela eta ez jukutria
politikotik edo euskararen aurkako jarreretatik. Hezkuntza elebidunaren
gainean aurreiritzi askotxo daude oraindik orain. Aurreiritzi gehienak
fundamenturik gabekoak dira, ez daukate oinarri sendorik. Hori dela eta, bada
garaia hezkuntza elebiduna (edo eleaniztuna) babesteko eta aurreiritzi horiek
guztiak baztertzeko. Horregatik, nik uste dut sozializazio lana egin behar
dugula, hezkuntza elebidunaren onurak sozializatu behar ditugula, alegia.

Horregatik, oso garrantzitsua
deritzot irakasleak horrelako gaietan ere trebatzeari. Irakasleek ere jakin
behar dituzte gure hezkuntza sistemaren nondik norakoak, hizkuntza gutxiagotu
batean irakastearen abantailak eta erronkak. Hori dela eta, garrantzi
handikoa da, nire ustez, honen moduko ikasgaiak txertatzea irakasleon
formazio arautuan, ahaztu barik etengabeko formazioak duen papera.