Arau linguistikoa

Atalak: Sailkatu gabea

Ane Larrinagak oso artikulu mamitsua argitara eman du: “Euskararen aldeko mugimenduaren bilakaera. Interpretaziorako proposamen bat” izena du eta Anuario de Eusko Folkloren ikusi du argia. Artikulua zeharo mamitsua bada ere, nik arau linguistikoari buruz esandakoa azpimarratu eta hona ekarri dut. Iruditzen zait, benetan, oso ondo azaltzen duela arau linguistikoa (edo beste hainbatetan arau soziala deitutakoa) zertan den.

Arau linguistikoa, beste arau sozial gehienak bezala, ez dago inon idatzita, baina horrek ez dio eraginkortasunik kentzen. Truke linguistikoa non, han agertzen da indar handiz hiztunen arteko eguneroko interakzioa arautzen, hizkuntzen arteko ukipena dagoen egoera sozial orotan. Arauak barnean hartzen ditu bai hizkuntzaren kategorizazio hierarkikoa, bai kategoria horiei dagozkien emozioak ere, lotsa eta konfiantza eza, sarri, hizkuntza gutxituaren kasuan. Denbora luzean jarraitua izan den sozializazio ez-formal, lauso eta egunerokoaren bitartez euskal hiztunek barneratu dituzten prestasun inkontzienteetan hezurmamituta agertzen denez araua, euskaren aldeko mugimenduaren eginkizunetako bat izan da euskal hiztunei erakustea arau horren izaera arbitrarioa, eta haren aurkako praktikak bultzatzea. Euskal hiztuna eguneroko egintza eraldatzailean inplikatzeak, jakina, arau nagusiak ezarritako ezagutzazko eta emoziozko osagaien subertsioa eskatzen du, besteak beste, hizkuntza subordinatuaren erabilerari buruzko emozio positiboak sorraraztea.