Zer dago Aberri Eguneko azal historikoaren atzean?

Atalak: Historia, Politika

ARGIAren 2.318 zenbakiaren azala

Aste honetako ARGIAri azal esanguratsua eman diogu. 1964an Gernikan egindako Aberri Egun historikoaren irudi ezaguna da. Mutil bat ageri da, Juntetxeko haritzaren aurrean, txapela kenduta eta burua makurtuta. Euskal erresistentziaren suspertzea irudikatzen du, eta Frankismoaren kontrako borrokaren irudikari grafikoan leku garrantzitsua dauka. Gure azalean kolorea eman diogu argazkiari, nolabait gaur egunera ekartzeko. Argazkia baina, Caracaseko Gudari aldizkarian kaleratu zuten, propio publikatutako ale berezian, eta munduari bira eman zion.

1964ko Aberri Eguna EAJk deitu zuen eta beste eragile batzuk ere babestu zuten, tartean indarra hartzen ari zen ETA erakundeak. Gerraostean lehen aldiz Hego Euskal Herrian egin zen Aberri Eguna eta bertaratutako jendetzak aurreikuspen guztiak gainditu zituen. Poliziak berak ere gaindituta ikusi zuen bere burua. Kontrolak Gernika eta inguruko herri guztietan jarri zituzten, baina jendea mendiz ailegatu zen. Herrian bertan, poliziak debekaturik zuen ezein ekitaldi egitea eta kamerak ere debekatuta zeuden. “Gudari-k argazki hauek egitea lortu zuen Historiarako”, zioen Eusko Gaztediren aldizkariko korrespontsalak.

Caracaseko "Gudari" aldizkariko 1964ko ale berezia

Jendetza Gernikan 1964ko Aberri Egunean (Arg.: Gudari aldizkaria)

Euripean eta isilpean egin zen 1964ko Aberri Eguna, gudari beteranoek haritz aurrean negar egin zutela esaten dute, urte luzez ikusi gabeko lubakietako lagunak elkar besarkatu zirela… Duela gutxi, gure aitonaren meza-liburu bat eman dit izeba batek. Orixeren Urte guziko meza-bezperak liburua da, 1949an egina. Hantxe gordetzen zituen argazki zahar batzuk eta ikurrina bat marraztuta duen afixa. Hasi naiz orri horiztatuak banan-banan pasatzen, eta halako batean zera aurkitu dut tartean ezkutaturik: haritz baten hosto txikia.

Ez dakit, gure aitona 1964ko martxoaren 29 hartan Gernikan izan ote zen, ez dakit negar egin ote zion arbolari edo hostoren bat lapurtu ote zion erresistentzia keinu gisa. Ez dut jakingo. Baina uste dut, ARGIAko azalean publikatu dugun argazki horrek gure aitonak eta beste gudari inkonformista askok sentitzen zutena transmititzen didala.

Aberri Egunaz gehiago jakiteko:

– Aberri Eguna: Etxetik plazara, aldarria eta borroka (Urko Apaolaza). ARGIAko 2.318 zenbakian argitaratutako artikulua.
– Franco hil osteko lehen Aberri Eguna: Zaharragoa baino sasoi handiagokoa (Josu Chueca).  ARGIAko 2.060 zenbakian kaleratutako artikulua
– Aberri Eguna (Miren Barandiaran). 2010eko apirilaren 2an Deian argitaraturiko artikulua.