Mundua, Adegiren arabera

Atalak: Ekonomia, Gizartea, Uncategorized

Adegik enpresarien artean egindako inkestaren berri eman du. Ondorio nagusietako bat da Europako ekonomiaren geldialdiak arriskuan jar dezakeela egungo goranzko joera. Abagunea aprobetxatuz, politika neoliberalak defendatu ditu berriz ere Gipuzkoako patronalaren elkarteak: sozietateen gaineko zerga eta gizarte segurantzaren kotizazioa jaisteko eskatu du. Dena lehiakortasunaren izenean.

Lehiakortasun hitzaren atzean ezkutatzen den errealitatea ulertzeko Pello Zubiriak astekari honetan idatzitako artikulu baten goiburua irakurtzea nahikoa da: Lehiakortasuna deitzen diotela bizi maila txartzeari (2345 zk.). Paul Krugmanek “obsesio faltsu eta arriskutsu” gisa deskribatu zuen. Adegik ordea lehia du bere magnamentaren harri filosofikoa, elkarlanean oinarrituriko guztion onerako ekonomia existitzen dela ez daki antza.

“Zein neurritara ekarri behar dira?” galdetu diote irratian, kotizazioei buruz, Jose Miguel Ayerza Adegiko idazkari nagusiari: “Galdera hori egiten badidazu, nik Danimarkara begiratuko nuke”. Danimarkan ez da kotizaziorik ordaintzen, estatuak beregain dauka gizarte segurantza. Baina Danimarkan fiskalitate progresibo oso altua daukate, aberatsenei %59ko PFEZ tipoa kobratzeraino. Eta beste zerga zerrenda amaigabe bat ere bai: estatuarenak, udalenak, etxebizitza izateagatik, ondareagatik, ingurumena kutsatzeagatik… Danimarkarrak dira zerga gehien ordaintzen duten mundutarrak, gehien dutenek soldataren %63 uzten dute zergetan. Jakina, soldatak ere ez dira nolanahikoak eta horri esker lortu dute bizi-maila hori.

Ayerzak dio Gipuzkoan duela 20 urtetik hona soldatak bikoiztu egin direla, eta kontsumo prezioak baino %30 gehiago igo direla gainera. Seguruenik berrikitan atera duten informea izango du eskutan Adegiko idazkari nagusiak hori esatean. Denboran hain urrutira joan gabe, ELAk egindako beste informe batek (pdf) azkeneko urteei jarri die lupa: 2010etik 2013ra KPIa %8,3 igo da EAEn, bada soldata kostuak %3,6 baino ez.  Hau da, sindikatuaren esanetan erosmen ahalmena galdu dugu krisiaren urteetan.

Dekrezimenduaren ikur bilakatu da marraskiloa. Aldiz, gauzak hobeto joateko lehiakortasuna eta produktibitatea azkartu behar direla dio oraindik Adegik.

Produktibitatea ez bada igotzen ezin dira soldatak igo, patronalaren ustez. “Beti ari gara aberastasuna eta enplegua sortu behar direla, hori eskuinekoek eta ezkerrekoek diote”. Agian hersturaz mintzo diren mugimendu altermundialisten oihartzunik ez da iristen Ayerzak  bulegoa duen Miramongo gain horretan, eta dirudienez, lana sortu ez baizik banatzeko proposamen berriez ez dakite askorik etxe horretan.

“Baina nork sortzen du aberastasuna eta enplegua?” galdegin du uhinetan enpresariak. Bere ustez enpresa da ekonomiaren motorra eta horiek martxan jartzen dituztenak enpresariak dira, beraiek alegia. “Ez dago enpresarik enpresaririk gabe” zioen inkestaren aurkezpenean elkarteko presidente Pello Gibelaldek.

Dialektika bihurria erabiltzen ari da azkenaldian Adegi. Gogoratu behar da zer nolako enpresariak eta enpresak ordezkatzen dituen elkarte pribatu honek: ez prezeski Gipuzkoako ekonomiaren oinarrietako bat diren enpresa txikiak –Eustaten arabera, lurraldeko 55.000 enpresetatik 42.000k bi langile baino gutxiago enplegatzen dituzte–, ezta ekonomia sozialean pausoak ematen ari direnak ere. Adegiko zuzendaritza kontseilua osatzen dutenen artean daude CAF, Amenabar, Patricio Echeverria, Kutxabank, Ibermática…

Dena den, hitz-joko errazak egiten hasita, berdin esan genezake ez dagoela lantegirik langile gabe. Aitzitik, Gipuzkoako 49 aberaskume Madrilen erroldatu direlako larritzen direnei, apenas entzuten zaie etorkizuneko langileen ihesaz hitz egiten. Ernai gazte erakundeak prekarietateaz egindako ikerlan batek dio 2012an 18 eta 34 urte arteko 22.000 lagunek utzi zutela Hego Euskal Herria. Euren herrian lan egin eta bizi nahiko luketen gazteak dira, pribilegiorik gabe, aberastu gabe, baina duintasunez.