Aurrezki kutxen ibilbidea ulertzeko elkarrizketa bilduma

Atalak: Ekonomia, Gizartea

Gasteizko aurrezki kutxa munizipaleko langileak (arg.: Sancho el Sabio fundazioa)

1850ean jaio zen Caja de Ahorros y Monte Piedad Ciudad de Vitoria, Euskal Herriko lehen aurrezki kutxa munizipala. Gero, 1870ean Iruñeko aurrezki kutxa eratu zuten eta 1878an Donostiakoa. Bilbokoa beranduxeago, 1907an.

Aurrezki Kutxa probintzialetan lehena Gipuzkoakoa izan zen, 1896an sortua, gainerakoak XX. mende hasierakoak dira. Mende osoa batzuetan lehian eta beste batzuetan elkarren osagarri izaten igaro ondoren, 1990ean fusionatu ziren EAEko aurrezki kutxa munizipal eta probintzialak, eta 2000.ean Nafarroakoak.

Mende eta erdi honetan aurrezki kutxen helburu nagusia izan da jasotako funtsak bertako jendartearen zerbitzura jartzea,Gizarte Ekintzaren eta bestelako proiektuen bidez. Daniel Udalaitzek Ehun urte gizarte lanean erreportajea idatzi zuen BBKren mendeurrenean, eta bertan kontatzen du entitatearen lehenengo eginkizunetako bat izan zela Bilboko estolderia eta garbiketen lanak finantzatzea.

Iragarkien bidez ere ikus daiteke aurrezki kutxen konpromiso soziala, euskararekiko, baserritarrekiko, bertako komunitatea laguntzen… ARGIAn 1957 eta 1986an argitaratutakoen hautaketa duzu hemen.

Azken 25 urteotan finantza merkatuen gora beherek gogor astindu dituzte orain arte herritarren esku izan diren finantza entitateak. Aurrezki kutxen bat egite proiektuek eta hedapenak markatu izan dute bidea, eta azken urteetan pribatizazioak. Bilakaera hori ulertzeko ARGIAn egindako hainbat elkarrizketen bilduma duzu honakoa:

Gotzon Olarte (Gipuzkoako Kutxako lehendakari exekutiboa):
“Banketxeen merkatua lortzea dugu aurrerantzean helburu”

“Finantziar sistimaren liberalizazioarekin banketxeak eta kutxak finantziar erakunde berdinak dira legearen aurrean. Nik uste behartuta gaudela lurraldeko egitura ekonomikoari bizkarrik ez ematen. Beraz, Kutxa merkatu berri horietan sartzera behartuta dago. Gertatzen dena da banketxeak orain gure merkatua izan den horretan sartzen ari direla, aurrezpen pribatu txikian hain zuzen. Baina gu ere arlo ekonomiko guztietan egongo gara, hor dugu Norbolsaren adibidea. Aurrera egin dugu eta Aurrezki Kutxen jatorria desnaturalizatzearen beldurrik ez da izan behar”.

(1991ko otsailaren 24a / 1327 alea)

Xabier Alkorta (Kutxako zuzendaria):
“Finantza erakundeen etorkizuna ez dago neurrian”

“Neurria ez da erreferentzi bakarra, errentagarritasuna da koxka. Sendoak izan behar dute. Batzutan neurriak laguntzen du, baina etorkizuna ez dago neurrian, errentagarritasunean baizik. Errentagarritasunaren klabeak dira administrazio ona, kreditu politikan zeini eman eta zeini ez ongi aukeratzea, batez ere enpresekin, partikularrek erantzuten baitute. Eta barruko kostuen kontrola. Baita zerbitzuetan kalitatea eskaintzea ere. Ez baduzu bezeroekiko irudia mantentzen, jai dago. Bezeroen beharrei erantzun behar zaie, baina ez finantz zerbitzuei bakarrik, baita gizarte zerbitzuei ere. Hor ezberdintzen gara bankuekiko”.

(2002ko urtarrilaren 27a / 1839 alea).

Jon Manzisidor (BBK-ko zuzendari ordea):
“Banku Solidarioaren bitartez, irtenbidea eman nahi zaie esklusioko poltsa horiei”.

“BBK-k ekintza sozialaren arloan jarduteko moduan izan duen eboluzio logikoagatik bultzatzen du esklusio sozialaren kontrako proiektu hau. Bilbo Bizkaia Kutxak, batzar nagusiaren erabakiz, bere mozkinen %30a xedatzen du helburu horretara. Aurtengo ekitaldian, 80 milioi eurora iritsiko da zenbatekoa”.

(2003ko uztailaren 20a / 1908 alea)

Xabier Iturbe (Kutxako zuzendaria):
“Mundu guztiak dauka diru gosea sistema honetan, baina banka sektorea oso berezia da”.

“Guk kapitala urteko irabaziekin handitzen dugu, ez daukagu bankuek daukaten aukera: kapital-gehikuntza egin eta akziodun berriak sartu. Guk gizarte ekintzara dena emango dugu, kontua da noiz, gaur, bihar edo etzi, eta uste dugu hobe dela zuhur jokatzea”.

(2009ko otsailaren 22a / 2173 alea)

Adrian Zelaia (Ekai Center):
“Handitzeko operazioekin Kutxabank kiebran legoke”

“Ez da mugimendu zehatz batean gertatuko, joera logiko baten barruan baizik. Banku handien estrategian sartuz gero, gero eta kapital gehiago beharko da, eta Euskal Herria oso txikia da horrelako erakunde baten kontrola mantentzeko. Neguriko familiek ere momentu jakin batean BBVAren kontrola galdu zuten. Bankua zenbat eta handiago izan, kapitalak orduan eta dibertsifikatuagoa izan beharko du, hori ziur”.

(2012ko urriaren 7a / 2339 alea).

Julian Zapiain (Kutxako batzar nagusiko kidea):
“Kutxetan gehiago hauteskunderik ez da izango, ez bezeroen ordezkaririk, ez ezer”

“Orain agintzen dutenek dena beren esku nahi dute, bai estatutuak idatzi, bai fundazioen patronatoak izendatu, dena. Azkenean aitortu dute hilabeteak eman dituztela EAJren eta PSEren artean tratua lotzen, gero PP ere berengana ekartzeko. Behin eta berriro argudiatu dute kutxen kudeaketa despolitizatu egin behar dela, eta bukaeran zer lortu dute: politizazio maximoa. Alderdion artean erabaki dute nortzuk izango diren patronatuko 15 pertsonak, zein estatutu edukiko dituzten.  Gipuzkoan jokatzen da orain azken borroka. Baina gehiengoa daukatenez BBK eta Vitalen batzar eta administrazio kontseiluetan, horietan erabaki eta izendatuko dituzte eta… betirako! Gehiago hauteskunderik ez da izango, ez bezeroen ordezkaririk eta ez ezer”.

(2014ko ekainaren 22a / 2420 alea)