Hernani, pueblo de la tradición de España
Egun tristea dut gaurkoa. 34 urte bete ditut, eta lehen aldiz ikusiko dut gure herriko udaletxean piper-potoa jarrita. Carlos Urquijo Espainiako Gobernuko delegatuak honako oharra kaleratzea besterik ez da falta: “El siglo de las melancolías sin recato esparció por el mundo el nombre de Hernani. Hoy, nuestra santa rebeldía, victoriosa al fin, rescata la eufonía del nombre, Hernani: pueblo de la tradición de España”. Dena den, okerrago izan zitekeela aitortzen dut....
Read MoreIkurrinaren historian hamalau irudi
Uztailaren hamalaugarrenean zabaldu zuten Bilboko Euzkeldun Batzokiyan lehen aldiz ikurrina Arana anaiek. 1894a zen. Aurtengo Sanferminetako txupinazoan berriz ere protagonista izan da ikur txuri-gorri-berdea. Uztailaren hamalaugarren honetan, batzuek pobre de mí-a kantatuko dute, besteek kutsu iraultzaile oro galdu duen festa nazionala ospatu, eta agian baten batek irakurriko du ikurrinaren historiako hamalau irudi gogoangarrienen kronika hau. 1. Sabino Aranaren zirriborroa, 1894....
Read MoreElurre Lazkaomendin
Elurra [Esanahi ofiziala]: Hodeietatik maluta edo izotz-pikor zuritan erortzen den ur izoztua (Harluxet hiz.) [Goierriko adiera]: Norbait edo zerbait aldrebestuta dabilenean; ohiz kanpoko gertaeretan; xelebrekeriak nabarmentzeko. (Adib.: Aurten e ingo do elurre!) Bada hori, ekainean gaude eta… Lazkaomendin aurten elurra seguru.
Read MoreItziarren alaba
Tentaturik izan naiz erreportajeari izenburu hori jartzeko, baina ez nintzateke beste askok esandakoa errepikatzen arituko baizik (1). Hala ere, ondo mereziko luke Anparo Arangoak halako abestirik. Egiaz, borrokarako letrak dira Monzónek egindakoak. Andoni Arrizabalaga ondarruarra etsenplu bezala jarri nahi izan zuen, 22 egunez “zakurren aurrean tinko eta ixilik” egoteagatik (2). Esango nuke kanta hori kasik krudela ere badela, amak kargu hartzen dionean: “Izenik eman al duk? Esan zak...
Read MoreBoterea salbu, dena da ilusio
Esaldi hori iltzaturik geratu zitzaidan Josep Fontanarekin izandako elkarrizketan. Minutu dezente generaman boterea eskuratzeko moduez hitz egiten, marxismoaren eta anarkismoaren praxiez, goitik edo behetik sortutako eraldaketa sozialaz… Eta azaldu zigun Perun izan zenean –Sendero Luminosoren garai gogorrenetan– estribillo iraultzaile horixe kantatzen zutela Limako presoek Warszawiankaren doinupean: “Nahi duzuen usaina izan dezake horrek, baina hausnarketarako balio du: oso zaila da...
Read MoreMila esker, Basagoiti
Begiak ezin zabaldurik kotxean sartu eta irratia piztu duen gidaria; ahozabalka autobusera igo den estudiantea; sukaldean nagiak kentzen ari den gosaltiarra… Denak ustekabean iratzarriko zituen Euskadi Irratiko 8’00etako albistegian jarri duten petardo honek: “Si al Gobierno de España no lo han movido con asesinatos, tampoco lo van a mover con manifestaciones”. Mila esker, Panticosan ilarak errespetatzeagatik “politikaria izan arren”. Mila esker, gaur goizean irrati-entzuleen...
Read MoreKataluniako burujabetzaren mapa
Zer esanahi du kolore laranjak mapan? Bai, asmatu duzu. Burujabetzaren aldeko alderdiak Kataluniako hauteskundeetan gehiengo izan diren udalerriak laranja kolorez daude margotuta. Vilaweb atariak mapa interaktibo ezin ederragoa zintzilikatu du burujabetzak Katalunian duen indarra grafikoki adierazteko, baita lortu ere. Gurean antzeko zerbait egin izan du Gaindegiak Atlasa.net aplikazioan “Euskal Herria aintzat hartzen duten partiduen bozkak” irudikatzeko: Bistan da Euskal Herrikoa ez dela...
Read MoreEta burujabetza 1986an aldarrikatu izan bagenu?
1986ko hastapenetan, Galdakaoko baserri batean bildu ziren alde batetik Xabier Arzalluz EAJko burua eta bere bi kolaboratzaile, eta bestetik HBko Iñaki Esnaola eta kazetari bat. Negoziazio prozesua ernetzen ari zen, gerora Aljerreko elkarrizketak izango zirena, eta Txomin Iturbe ETAko buruzagiak jakin nahi zuen EAJ zertara iristeko prest zegoen armak utziz gero. “Arzalluzek interesa izango du hasieratik, eta ozen pentsatzen ariko balitz bezala, gelatik paseatzen hasten da: ‘Eusko...
Read MoreStarring… Auzitegi Nazionala
Pablo Ruz epaileak Hernaniko hamar gazteren kontra idatzitako auzipetze autoa (pdf) eskuetan hartzen baduzu, telesail errepikakor batek aspertuko zaitu. Gidoi hori egitea ez da zaila: lehenik, aipatu erregistroetan aurkitutako kamisetak, pinak, etxafuegoak, paskinak –ez ahaztu Txalapartako liburuak– eta abar. Aukeran, “kaptazio” hitza erabiltzeak asko janzten du gidoia. Horri gehitu Gazte Asanblada arriskutsu bat, AHT gisako sigla erakargarriren bat, eta zer arraio!, 1990eko hamarkadako...
Read MoreZer dago Aberri Eguneko azal historikoaren atzean?
Aste honetako ARGIAri azal esanguratsua eman diogu. 1964an Gernikan egindako Aberri Egun historikoaren irudi ezaguna da. Mutil bat ageri da, Juntetxeko haritzaren aurrean, txapela kenduta eta burua makurtuta. Euskal erresistentziaren suspertzea irudikatzen du, eta Frankismoaren kontrako borrokaren irudikari grafikoan leku garrantzitsua dauka. Gure azalean kolorea eman diogu argazkiari, nolabait gaur egunera ekartzeko. Argazkia baina, Caracaseko Gudari aldizkarian kaleratu zuten, propio...
Read More
Iruzkin berriak