Mayo Plazako Amak pantaila handira

Atalak: Gizartea, Zinema

Azucena Villaflor.

Argentinak sufritu zuen azken diktadura, 1976koa, oso gogoan dute oraindik herritarrek. Tortura ohikoa zen gerra zikinean 30.000 lagun “desagertu” ziren eta hori salatzeko Casa Rosada gobernu-etxearen aurrean biltzen hasi ziren desagertuen hainbat ama, Mayo Plazan (Buenos Aires). Gaur egun, elkarretaratzearekin jarraitzen dute ostegunero Mayo Plazako Ama ezagunek. Hogeita hamargarren urteurrena zela medio Madres dokumentala aurkeztu zuten iaz (Donostiako Zinemaldian proiektatua). Aurten berriz, martxan da fundatzaileetako baten historia lazgarria kontatzen duen pelikula egiteko proiektua: Azucena 375 días.

Azucena Villaflor 1924an jaio zen, Buenos Aireseko probintzian. Ordezkari sindikal batekin ezkondua, lau seme-alaba izan zituen eta 1976ko azaroaren 30ean, “Berrantolatze Nazionalaren Prozesua” deituriko diktadura militarra hasi eta zortzi hilabetera, Nestor semea bahitu zuten. Semearen bila zeru-lurrak astindu ostean, bere egoera berdinean zeuden ama ugarirekin batera protestei ekin zieten eta hala sortu ziren Mayo Plazako Amak.

Nestorren bahiketa gertatu eta 375 egunera, ordea, hiru ama desagerrarazi zituzten, tartean Villaflor bera. Escuela Superior de Mecánica de la Armadara (ESMA, atxiloketa eta tortura gune klandestinoa) eraman eta ondoren Río de la Platako uretara bota zituzten. Itsasoak hondartzan utzitako gorpuetako bat Azucena Villaflorrena zela 2005ean ondorioztatu zuten laborategiek. Bere errautsak Mayo Plazan daude egun, eta bertan plaka batek gogoratzen du bere historia.

Azucena 375 días filmak zehazki Azucenaren azken lau egunak ditu ardatz. Raúl Rodríguez izango da zuzendaria, Aída Bortnik gidoilaria eta Adriana Barraza mexikarra protagonista. Pelikula honekin, Amek urte luzez egin duten lanak protagonismoa hartuko du berriz. Hogeita hamar urte baino gehiago igaro diren arren, Amek desagertuen oroimena bizirik mantentzen dute oraindik, justizia eskatzen dute eta Argentinako bizitza sozial eta politikoan aktiboki hartzen dute parte (hala nola auzoak indartzeko ekimenekin edota politikari jakin batzuk babestuz).

Gurean, PP Espainiako Estatuan agintean zegoela Mayor Orejak ETA goraipatzea leporatu zien Amei eta horrek eragin zuen Espainiako hainbat lekutan zituzten laguntzak galtzea. Dena den, pentsatzen dutena beldurrik gabe esaten jarraitzen dute. Horren adibide ditugu ARGIAn plazaratutako ondorengo bi lanak:

• 30 urteko ibilbideari buruzko liburuaren aurkezpena bideoan.
• Hebe de Bonafini Mayo Plazako Amen bozeramaile ezagunenetakoari egindako elkarrizketa.