Zinemaldia 2008. Anekdotarioa (Gorka Bereziartua / Mikel Garcia)

Atalak: Zinema

Errodatzera!

Zer uste zenuten, aurreko urteko abenturekin aski izan genuela? Hemen gara, Bernstein eta Woodward berriak, Zinemaldiko Watergate guztiak aireratzeko prest.

Zintzilik

Hala geratu gara, zintzilik, hain zuzen behar dena zintzilik ez eramateagatik. Noski, akreditazioaz ari gara. Iazko anekdotarioan Zinemaldian hain ohiko diren mutanteez barre egin genuen: bi begi, bi belarri, beso bi, hanka bi… eta beti akreditazioa lepotik zintzilik, argi geratu dadin ez direla gainontzekoak bezalakoak. Bada aurten eurek egingo dute gutaz barre: iritsi gara Donostiaraino, eta orduantxe konturatu gara, “ostia, akreditazioa etxean utzi dut!”.

Orduan pentsa dezakezu: beno, egunero-egunero ate beretik sartzen ikusi nau segurtasunekoak, azken finean prentsarako pelikula ia guztiak Antzoki Zaharrean ikusi ditugu eta jende bera dago beti. Gainera, ziur akreditatuen izen zerrendaren bat izango dutela eta nortasun agiria erakutsiz gero ez dela arazorik egongo… Bai zera! Hemendik aurrera badakigu: beti zintzilik!!

Hotel Glam

Nahi dutena esango dute, baina Zinemaldiko glamour guztia laburbiltzen duen eszena guk (inbestigazio-kazetari ausartok) baino ez dugu ikusi. Maria Cristina hotelean izan zen. Tira, ez zen Maria Cristina hotelean izan. Tira, bai. Tira, hotel horren bazter batean izan zen, Realaren koloreak dituen obretako hesi baten ondoan. Antzoki Zaharretik autorantz gindoazen, zarra-zarra-zarra, soinu batek, zarra-zarra-zarra, gure arreta deitu zuenean. Soinuaren jatorria jakin nahirik hurbildu ginenean neska nerabe bat ikusi genuen galtzak lotu ezinda ihesean, pizti eria legez. Maria Cristinari likidezia handiko barne produktua eskaini berria zion. Kolore konbinazio polita, horia eta fuksiarena.

Ustel usaina

Ez izan gaiztoak, ez pentsa metaforikoki ari garenik eta kritika zorrotzen bat egiteko baliatu dugunik “ustel usaina” izenburua. Ustel usaina gure lagun batek jasan behar izan zuen (benetakoa, ez lagun baten lagun horietakoa…), bi orduko film batean! Eta zin egin zigun, eta sinesten diogu, horrek asko baldintzatzen duela pelikularen balorazioa egiteko orduan…

Aretoko iluntasuna, isiltasuna eta klandestinitatea aprobetxatuz, gauza asko egiten ditu jendeak. Esaterako, barruak askatu eta puzkerka jardun, lasai asko. Ilara guztia mareatzeaz gain, ez da inorentzako egoera erosoa (puzker egilearentzat, akaso). Gainontzeko guztiek ez dakite nor izan den, baina era berean besteen aurrean garbi utzi nahi dute (nola?) ez direla eurak. Zinemari kiratsa dario!

Errespetua

Ottis Reddingen kantua, Aretha Franklinek abestua. Etxeratzean, maitia yehe-ye. Bai, etxeratzean. Orduan izan beharko du, ze zinema aretoan abere legea da nagusi. Dinosauruek (alegia, historiaurretik Zinemaldiaren berri eman dutelako dena zilbor diren kazetariek) nahi beste eserleku hartzeko eskubidea dute; nahi bezain ozen hitz egitekoa filma hasi denean; proiekzio erdian altxa eta ilarako guztiak mugiaraztekoa. Horren aurrean lege lehorra aplikatzea pentsatzen ari gara. Ez, ez diogu hurrengo urteko Porrontxotako zitari huts egingo (zein egokia festa horien data); dinosauruei lehor hitz egiteaz ari gara. Batzuetan garaiz “ixo”, “kendu”, “ez”, esate hutsarekin otzantzen dira piztia basati eta burusoilenak.

Euskarazko bertsioan ez da hiltzen

Aurreko edizioetatik bagenekien euskarak ez duela berebiziko garrantzirik Zinemaldian, eta aurten ere ez genuen gehiago espero. Baina esku-liburuarena gehiegi da. Filmen argumentua euskaraz, gaztelaniaz eta ingelesez ematen du jaialdiko esku-liburuak, baina ez dute nahikoa toki dena jartzeko, nonbait. Nondik kendu sar dadin? Asmatu.

Hainbat pelikuletan, gazteleraz eta ingelesez eskaintzen den argumentuak informazio gehiago dauka euskarazkoan baino. Eta are okerragoa, batzuetan informazio hori pelikularen oinarria da! Louise-Michel filma hartuko dugu adibide: euskarazko bertsioak dio enpresako hainbat langilek ideia bat izango dutela. Eta kito. Gaztelaniazkoak argituko digu zein den egitasmoa: enpresako burua akabatzea! Pelikulak euskarazko azpitituluak izango balitu, agian ez litzateke buruzagiaren aurkako konplotik izango…

Santa Claus goizegi

Testuingurutik erabat kanpo zegoen, filma Irangoa zen, Samira Makhmalbafena; uztailean grabatua, esango genuke. Zergatik egin zuen orduan? Inork ez du ulertzen. Txiste bat nahikoa izan zen ikusle batek Gabonak aurreratzeko. Txiste bat. Denok nahikoa izan genuen karkar txikia botatzearekin, ez zen hain ona ere. Erdipurdikoa zen. Txarra agian. Txistea ere ez zen, izan. Baina norbaitek HO-HO-HO ozena egin zuen hala ere. HO-HO-HO alajaina, Merry Christmas Donostia! esanez bezala. Abenduaren 25ean Asbe du-pa filmaren DVDa etxean jasotzen baduzu, ez harritu larregi.