Garoñaren azken txanpa?

Atalak: Energia

Santa Maria de Garoña zentral nuklearra.

Arabatik 5 kilometrora baino ez dagoen Garoña zentral nuklearrak kontraerasora jo du, itxi egingo dutenaren beldurrez: Garoñarik gabe, argindarraren prezioa hilean %10 igoko litzatekeela egin du mehatxu Nuclenor enpresak (zentrala kudeatzearen arduradunak). Gezurra dela diote talde ekologistek, eta energia berriztagarriekin erraz ordezkatu daitekeela Garoñak sortzen duen energia. Izan ere, zaharra izanik potentzia gutxi du Burgosko nuklearrak (466 MW, eta Espainiako gainontzekoek 1000 MW inguru dituzte); eta 2007an esaterako, Espainiako Estatuan ekoizturiko energia guztiaren %1,28 baino ez zen izan Garoñak sortua. Bestalde, nola kalkulatu etorkizunean hondakin nuklearrek edota zaharkitua dagoen eraikinaren mantentze-lanek beharko luketen inbertsio ekonomikoa?

Dena den, eztabaidak beste ildo bat hartu behar luke: funtzionatzen jarraitu behar al du 1970ean eraikitako zentral batek (Espainiako zaharrena, Guadalajarako Zorita zentrala itxi zutenetik), aurten bederatzi “segurtasun istripu” izan dituen honek, istripu nuklearrak gelditzeko funtsezkoak diren barretan urteekin “pitzadurak agertu eta handitu” zaizkion Garoñako zentralak? Nuclenorrek dio mantentze-lanei esker gero eta seguruagoa dela. Alberto Frías Garoñarik Gabeko Araba talde ekologistako bozeramailearen iritziz, ordea, ezinezkoa da lehenengo belaunaldiko zentrala azken belaunaldiko bihurtzea: “Erreaktorearen ontzia eta ingurua ezin da aldatu eta funtsezkoena hori da; Seiscientosa hartu eta karrozeria soilik aldatuz BMW bat lortzen saiatzea bezala da”.

Egunotan erabakiko da Garoñak beste hamar urtez martxan jarraitzeko baimena izango al duen. Horretarako txosten teknikoa berehala aurkeztuko du Segurtasun Nuklearrerako Kontseiluak (ekainaren 5a baino lehen). Baina independenteak izan al daitezke zentral nuklearretan lan egiten duten, foro nuklearrekin lotuta dauden eta ondorioz nuklearren aldeko izan ohi diren Kontseiluko 400 teknikariak? Horietatik gutxi batzuek Garoñan bertan egiten dute lan.

Hala ere, azken hitza Espainiako Industria Ministerioak izango du eta badirudi PSOEn geroz eta gehiago direla zentrala ixtearen aldeko ahotsak. “Gobernuak Garoñako giltza ematen badit, joan eta itxi egingo dut”, adierazi du Txarli Prieto Arabako PSEko idazkari nagusiak. PSEk Garoñaren itxiera tradizionalki defendatu duela gogoratu du Idoia Mendia Jaurlaritzako bozeramaileak. Ixteko gomendatu du baita ere Ideas PSOEren pentsamendu fundazioko buru Jesus Calerak, eta Espainiako Gobernuak dagoeneko nuklearren inguruko planteamendu politikoa baduela azaldu du Maria Teresa Fernandez de la Vega bozeramaileak (gogoratu zentral nuklearrak pixkanaka ixtearen aldeko apustua egin zuela PSOEk bere garaian). Ixtea erabakiko balitz, Garoñak uztailaren 5ean utzi beharko lioke funtzionatzeari.

Amaiera geroz eta gertuago dirudien honetan, Garoñarik Gabeko Arabak Burgosko zentrala ixtearen aldeko manifestazioa antolatu du larunbat honetan, arratsaldeko 19:00etan, Gasteizen.

Gaiari buruzko erreportaje osatua aurkituko duzu Argia astekarian.