Arrakasta handia du, ego are handiagoa, politikoki interesatua da… Nor da?

Atalak: Zinema

Komikiko pasartea.

Burura ez dakit zein etorri zaizun zuri… Titularreko ezaugarri horiek –eta beste gordinxeago batzuk– egotzi dizkio Jordi Costa kritikari katalanak, Darío Adanti marrazkilariaren laguntzarekin, Alejandro Amenábar zinema zuzendariari. Mis problemas con Amenábar komikian, zuzendari gaztearekin aurkitu denetan izandako esperientzia txarrak abiapuntu hartu ditu Costak, Amenábarren filmagintza eredua eta, oro har, eredu hori onartu eta sustatzen duen Espainiako filmagintza larrutzeko. Eta Jordi Costa ez da edonor zinema munduan: kasik 30 urte daramatza kritikari lanetan, beste ugariren artean El País eta Fotogramas agerkarietan ari da egun, eta prestigioko profesionala da bere alorrean.

Sakoneko arazoa, Costaren ustez, benetako talentuaren simulazioa eta konpetentzia teknikoa oinarri dituen eredu zinematografikoaren kontsagrazio eta zabalkuntza birikoa da, status quoa mantentzera eta bultzatzera bideratzen baita sorkuntza kolektiboa. Hala, jendeak gurtu ditzan erakusleihoan jarritako pertsonaia handikiez mintzo da Costa, eta hori guztia babesten duen fenomenoaz. Egia esan, oro har kultur munduan ikusten dugun jarrera da, Espainian ez ezik, baita Euskal Herrian eta gainontzeko lekuetan ere: politikariek kultura berenganatu nahi dute, euren status quo idilikoa herritarrei idatzi, abestu, filmatu, margotuko dien kulturgilea nahi dute ondoan; berme kulturala bilatzen dute, maila jantzia. Eta kulturgile hori goratuko dute, sariekin, ospearekin, asmaturiko prestigioarekin, jendeak benera dezan.

Kultur (kasu honetan zinema) eredu ustel horren adibide gorentzat du kritikari katalanak Agoraren egilea: talentu faltan, beste filmetatik ideiak hartzea leporatu dio; mezuekin errazkerian eta efektismoan erortzea (Mar adentro); politikoki epel eta zurikeriatan aritzea, garaiaren arabera mezu politikoa egokituz, gaur PPrekin (Los otros), bihar PSOErekin (Mar adentro); bere homosexualitatea marketin operazio batekin saldu izana; eta abar.

Onartu behar dut Agora gustatu zaidala eta Tesis bikaina iruditu zitzaidala –bere beste lanak ez hainbeste–, baina hainbat gauzetan ez diot Costari arrazoia kentzen. Finean, batzuetan gehiago begiratzen diogu azalari, edukiari berari baino. Eta Amenábar aitzakia baino ez da.

Mis problemas con Amenábar
Jordi Costa (testua), Darío Adanti (marrazkia)
Argitaletxea: Glénat.
44 orri. 2009