Pinochet ez da Darth Vader

Atalak: Zinema, Zinemaldia 2012

Gael Garcia Bernal aktorea, “No” filmeko protagonista.

Baina gazte txiletarrek, Augusto Pinochet militarraren irudia telebistan edo zineman ikusterakoan, barre egiten dutela esan du Pablo Larrain zuzendariak: “Ez dute gaizkile erreal gisa ikusten, baizik eta komikietatik ateratako pertsonaia kasik barregarri gisa, Gargamel edo Darth Vader bailitzan. Arrotza zaie, oso urruneko norbait”. Bada, hezur-haragizko diktadore ankerra izan zela gogoratuz, pelikula arras gomendagarria egin du zinemagile txiletarrak: No.

Zehazki, diktaduraren azken hilabeteak berreskuratu eta modu originalean kontatu ditu Larrainek. 1988an plebiszitua egin zen herritarren artean, Pinochetek agintean jarraitu edo ez erabakitzeko, eta erregimen militarraren aurkariei telebista kanpaina egiten utzi zieten lehen aldiz, 15 minutuko saioa egunero. Kanpaina hori abiapuntu hartuta, modernizatzen ari den herrialdea erakutsiko digu zuzendariak, ekonomikoki indartsua azalean, itxuraz aurrera doana, baina atzealde zikina, askatasunik gabea eta krudela ezkutatzen duena. Trantsizioaren konplexutasuna bere osotasunean azaltzeko asmorik gabe, adar bati heldu eta zertzeladak ematen dizkio ikusleari, orduko gizartea eta giroa arnastu ditzan. Lanak maisuki uztartzen ditu artxiboko irudi errealak eta pelikularako errodatutakoak. Bide batez, fribolitatez kutsatutako publizitate kanpainen erretratu interesgarria egiten du filmak: nola “saldu” herriari demokrazia? Nola “saldu” Pinochet? Horra publizisten erronka. Ikusle bat baino gehiago kanpainako lelo arrakastatsua kantatzen aterako da zine-aretotik: “Chile, la alegría ya viene…”.

Diktaduraren hasieraz mintzo den Post Mortem eta une bortitzenei buruzko Tony Manero lanen ostean, Pinocheti eskainitako trilogia ixten du No-k. Hego Euskal Herrian gaur estreinatuko da, baina Donostiako Zinemaldian ikusi ahal izan genuen eta oso harrera ona izaten ari da publiko nahiz kritikarien artean. Sari ugari irabazi ditu eta Oscarretarako dago izendatua.

No
Zuzendaria: Pablo Larrain
Aktoreak: Gael Garcia Bernal, Alfredo Castro, Luis Gnecco, Antonia Zegers.
Txile, 2012, 116 min.

Pelikularen trailerra: