Taberna honetan ez da onartzen feminista ez den inor
Zergatik du feminismoak hain prentsa txarra?
Taberna honetan ez da onartzen feminista ez den inor edo antzeko zerbait zioen Iruñeko tabernako kartelak, eta talibankeria iruditu zitzaion lagunari, tabernara sartzeko baldintzak jartzea. Nik aldiz, pentsatu nuen, nola da posible jendeak oraindik ez jakitea zer esan nahi duen feminista izateak?
Bestela ez da ulertzen emakume ugarik oraindik esatea “ni ez naiz feminista”, bere buruari harriak jaurtiz, edo lagunak gaizki ikustea feminista ez denari tabernan sarrera ukatzea. Onartuko al genuke eskubide berdintasunaren kontra dagoen arrazista, xenofoboa, homofoboa, sexista? Nola egon daiteke norbait emakumeak gizonen eskubide eta aukera berberak izatearen aurka? Ez gehiago, ez gutxiago, berberak. Ezjakintasuna da arazoa? Beldurra? Hain txarto asmatu du mugimendu feministak bere borroka helarazten, hainbatek muzin egiteko? Ala beharbada, egungo ereduari eustea komeni zaion ikuspegi androzentristak lortu du feministen irudi ezkorra eta desprestigio kanpaina zabaltzea? Izan ere, muturreko estereotipoaren arabera feminitatea gorroto duten emakume zakar eta histerikoak dira feministak. Beste kausa batzuen alde egiten dutenak, baina, ez dira histeriko, ez dira bizi gorrotoan. Zergatik du feminismoak hain prentsa txarra?
Lagunari zera esan nion, kartelean jarri izan balute giza eskubideen aurka dagoen inor ez dutela onartzen, ondo irudituko litzaiokeela. Askoz gehiagorako ez zuen eman eztabaidak. Tira, bestelako debateetan murgilduta daude feminismoaren diskurtsoak, baina kezkagarria da, gaur egun oraindik ere oinarri-oinarrizkoa gaindituta ez izatea eta jendartean –gizon nahiz emakume– “ni ez naiz feminista” entzutea.
27 Iruzkin
Trackbacks/Pingbacks
- Taberna honetan ez da onartzen feminista ez den inor | zuzeu.com - [...] artikulua Mikel Garciak (@mikelgi) idatzi du Argiako bere blogean: Jendartean. 23 iruzkin ere jaso ditu) Bestela ez da ulertzen…
- “Sexia” naun, beraz lekutxoa dinat kirol prentsan | Slump doktorearen zaintiratua - [...] kazetariok ere badugula zeresanik honetan guztian. Feminista izatea dagokigu, batzuek talibantzat hartuko gaituzten [...]
- “Ni ez naiz feminista, baina…” (!!!!) | Kinka - […] - “Taberna honetan ez da onartzen feminista ez den inor” (Mikel Garcia Idiakez): http://www.argia.eus/blogak/mikel-garcia/2013/03/06/taberna-honetan-ez-da-onartzen-feminista-ez-den-… […]
- Eskola neutrorik ez, mesedez | Jendartean - […] aldarrikatzen duela (modu sinplistan esanda), baina zoritxarrez badirudi feminismo kontzeptuak hazkura eragiten duela oraindik […]
Bada tabernetan ikustezina den beste kartel bat eta jendeari sartzea debekatzen diona: DIRUA.
Pobrea bazara ezin zara gure tabernan sartu.
Kasualitatea, lagunarteko “asteko gaia” izan da 🙂
Daitort nahi baino gutxiago dakidala gaiaren inguruan, baina testuak falazia bat duela uste dut:
Nik dakidala, Feminista eta Sexista ez dira antonimoak, eta hortan oinarritzen duzue zure tesia. Berdintasun totalaren aldekoa bazara feminista izan behar zara derrigor? Zeren testu/blog feministak irakurtzerakoan ni ez naiz ordezkatua sentitzen, argudio gehienak ez ditut ulertzen edo konpartitzen, eta erasotua sentitzen naiz maiz. Are gehiago, iruditzen zait genero arteko bereizketa izugarri gogorra egiten dutela.
Ez dakit zein den arrazoia, baina lau hipotesirekin ari naiz lanean:
A) Inutil konpletoa naiz eta ez naiz gai oinarri-oinarrizkoa ulertzeko
B) Mugimendu feministak ez du asmatzen bere borroka helerazten
C) Sexista naiz, nik jakin gabe (honek A puntura narama ezinbestean)
D) Ni ez naiz Feminista
B eta D dirudite probableenak
Kaixo, eskerrik asko erantzuteagatik.
Nik esango nuke baietz, feminista eta sexista antonimoak direla, feminismoak bi sexuen arteko berdintasuna aldarrikatzen baitu, eta sexismoak aldiz, sexuetako bat diskriminatzen du, sexuen arteko ezberdintasunean oinarrituta.
Eta bai, nire ustez, berdintasunaren aldekoa bazara feminista izan behar duzu derrigor, feminista zentzurik zabalenean, alegia sexu bientzat eskubide berak aldarrikatzen dituen ideologia gisa. Beste gauza bat da feminismoaren baitan dauden korronte, mugimendu eta azpi-ideologiekin bat ez etortzea, eta zilegi da hori. Oso mugimendu heterogeneoa da feminismoa, eta ez dakit oso ondo zein argudiorekin ez zauden ados edo sentitzen zaren erasotua. Hala ere, harritu nau diozunean feminismoak “genero arteko bereizketa izugarri gogorra” egiten duela, hain juxtu genero-rolak hausteko lan handia egiten baitute mugimendu feminista gehienek.
Zure hipotesietatik, nik esango nuke B-tik pixka bat badagoela beharbada, eta oraindik herritar dexenteri asko falta zaigula mugimendu feministan behar bezala janzteko.
Feminismoak eskubide berberak jarraitzen baditu zergatik iruditzen zait niri ere emakumeen soilik interesak defendatzen dituela, eta zer esan handia duen zaintza partekatuaren inguruan interes guztiarekin isiltzen dela? Hori da genero-rolak puskatzeko lana?
ufa, konplexuegia argudio horiek guztiak azaltzea, asko sentsazioak dira argudioak baino…
Adibide bat jartzearren, Naiz-eko Libre, tropikala eta feminista” blogak ditudan errezeloak berretsi besterik ez ditu egiten.
http://www.naiz.info/eu/blogs/libre-feminista/posts/sortu-no-es-feminista
Derzu, matte, galdetu dezunez, hona erantzun bat: nik uste A, C eta D direla zure gaitza, eta horren azpian, gainean eta oinarrian zure pribilegioak aztertzea eta haiei uko egitea eskatuko lukeen oinarri-oinarrizko ukazio auto-justifikatzaile bat.
Ze guai gelditzen zeran feminismoa egurtzen, eta ez-ulertuarena eginez. Hitz egin aurretik pixka bat informatzea ere ez da gaizki etortzen eta muturra behar du batek “erasotua sentitzen naiz maiz” esateko, noiz eta feminismoaz ari dela.
Emakumeok mendez mende sentitzen gara erasotuak egunero, orduoro, minutuoro, segunduoro zure iritzi honetan inondik ere kuestionatu egin ez duzun sistema fantastiko honetan.
Aldeitera gizontxo!
‘Ez da onartzen feminista ez den inor’ agian esaldiak berak botatzen du atzera… zergatik? denok sartu beharko ginatekeelako nahi dugun lekura, feminista izatea eskubide bat izateaz gain betikotasun bat izan beharko litzateke, norberari barrernetik ateratzen zaion zeozer, pentsatu gabe. Berdintasuna pertsonen artean, alor guztietan, eman behar da, ez emakumea ala gizona zarelako.
Gure txikiak balore horietan hezi behar ditugu, eta feminista hitzak zer esan nahi duen ondo azaldu. Ni ez naiz feminista sentitzen, pertsona baizik, zergatik? dena ‘radikalizatu’ egiten dugulako, sinplea den zeozer, bere baitatik atera, eta diozun bezala hitz horren esanahia askok eta askok ez ezagutzean datza arazoa. Egin dezagun zerrenda bat ‘feminista’ hitza definitzeko….
hori bada zure presentazio-gutuna, zorionak, aiaiai. ezin dizut ezer rebatitu ez duzulako argudio-saiakerarik ere egin. ongi segi-edo.
Derzu, zuk diozu argudio gehienak ez dituzula ulertzen edo konpartitzen (ulertu gabe konpartitzea ariketa zail samarra iruditzen zait, inondik ere, baina tira!), eta hor hasten zara blog feministak egurtzen, eta, kexuka gainera, ordezkatua sentitzen ez zeralako edo.
Gizon batzuek sortzetiko ezintasun bat dute unibertsoaren erdigunea eta muina ez direla onartzeko, eta beren mugak besteei egozteko ohitura oso zabaldua dute.
Marxismoari buruz irakurri ez, eta hasiko bazina esaka gainbalioa eta azpiegitura/gainegitura eta halakoak ez dituzula ulertzen eta, beraz, marxismoa akastuna dela alde horretatik (baliabide erretorikoa da, orain ez alde egin hari honi tiraka), ba ez-jakina zu zarela erantzungo lizukete, eta ikasteko eta ikertzeko pixka bat gehiago marxismoari buruz, hola, orokorkeriak botatzen hasi aurretik.
Bestalde “erasotua sentitzen naiz maiz” diozu, eta izango da, akaso, feminismoak salatzen dituen jarreratako batzuk zeure baitan dituzulako eta identifikatua sentitzen zarelako eta, autokritikatxo apal bat eginez, hasi beharrean aztertzen bakoitzak zein rol eta jokaera errproduzitzen dituen (ez erruaren perspektibatik, halakoez jabetu eta gugandik ezabatzeko asmoz baizik), “mezularia” salatzen duzu.
Zehaztu zenezake zerekin sentitzen zaren eraso(tu)a, zehazki?
Izan ere, hemen irakurri ditudan erantzun gehienetan bada halako orokorkeria bat, guai dena, feminismoaren hutsak salatzen dituen jendea “probak” mahai-gaineratzera behartzen ez dituena, benetako eztabaida egon dadin. Batek aski du feminismoari harritxo batzuk botatzea, kasu zehatzik azaldu gabe, eta, erantzuten diotelarik orduan minduta sentitzen da.
Eta, bukatzeko, naiz-eko testuak errezeloak eragiten dizkizula diozu, eta, berriro ere, ez duzu azaltzen zehazki zerk egiten dizu atzeraka.
Nik testu biak irakurri ditut, ulertu egin ditut, eta bat nator han esaten den guzti-guztiarekin. Hemen ere, kontsideratu dezu mugak zuk dituzula agian?
Eta, azkenik, orain bai, zure hasierako galderari erantzuten, berriro diot A), C) eta D) direla zuri dagozkizun erantzunak.
Oharra: ez dut eztabaian gehiago parte hartzeko asmorik. Feminismoari buruz ikasi nahi duenak baliabideak erruz aurkitu ditzake nonahi. Feminista asko asper-asper eginda gaude gure lan pedagogiko gehienetan alferrikakoaz, ikasi nahi ez, eta bere posizioa auzitan jartzeko prest ez dauden askori gauzak behin eta berriro azaltzeaz. Beraz, aio pelaio, ta bihar denok kalera.
We want it all and we want it now.
“erasotua” gora eta behera, ea ikasten duzuen, aditza “eraso” dela (“eraso dio”, ez “erasotu du”), eta beraz “erasoa sentitu”.
Eta harira etorrita, aiaiai-k arrazoi du, bete-betean, erdaldunek euskararekin bezala, “baina zertaz kexatzen dira, euskara ofiziala da, lanpostuetarako behar da, zer gehiago nahi dute ba?”, jarrera berbera sumatzen zaizu. Izan duzu beldurrik etxera joateko? Ukitu zaitu inork gauren batean? Esan dizute ze bordea zaren ez duzulako babosorik onartzen? Jasaten duzu eguneroko presioa ume-umetatik zer/nola jantzi, orraztu, eseri, hankak itxi, jan e.a.erako, zure askatasuna erabat mugatzera arte? Ez noski, ez dugu ulertzen, zer demontre (gehiago) nahi ote dute feministek honezkero?
aupa Xabi, eskerrik asko tonu normal batean erantzutegatik
ideia-asoziazio hori bera da onartzen ez dudana. hau da, esaten badut mugimendu feministak ez nauela ordezkatzen, argudio batzuk ez ditudala ulertzen edo inkluso kustionagarriak iruditzen zaizkidala, zas, hasten dira aurpegiraketak (eta tonuaren arabera, nik eraso deitzen diet):
1- sistema honi fantastikoa omen deritzot.
2- ezulertuarena egiten ari naiz nire pribilegioak ez galtzearren
3- ez omen naiz konsziente aipatu dituzun egoerez (puntu hau bereziki mingarria, Xabi, eta genero-bereizketaren seinale: mutila naiz, ergo ez naiz konsziente)
4- ez omen ditut konpartitzen mug. fem-ren eskakizunak
Lau aurpegiraketa. Lau gezur.
Mikelek dioena ontzat hartzen badugu, hau da, “berdintasunaren aldekoa bazara feminista izan behar duzu derrigor”, perfekto, zuzentzeko arazorik ez dut: feminista naiz. Baina uste dut, eta gero argiago dut, oso “txarto asmatu duela mugimendu feministak bere borroka helarazten, hainbatek muzin egiteko”.
Gaia konplexua dela bistan da, baina ni bat nator “derzu”-rekin eta uste dut eman dizkiozuen erantzunak ez direla inola ere koherenteak edo eta zintzoak, bere adierazpenen atzean dagoen diskurtsoa ez euskarari buruz diozunarekin konparatzeko modukoa inolaz ere.
Hala ere, inoren hitzen interpretazioa egin baino nahiago dut nire iritzia eman. Feminismoa bi sexuen guztizko berdintasunaren aldeko mugimendua bada (eta argi dago hainbat testuingurutan behintzat esanahi horreki erabiltzen dela) ni erabat feminista naiz, eta gogor salatzen ditut asko eta anitzak diren eta emakumeek emakume izate hutsagatik jasan behar dituzten mugak eta diskriminazioa.
Hala ere, arazoa errotik jorratu nahi bada (eta agian hau esateagatik ni ere sexista naizela esango du baten batek) uste dut diskriminazio horren abiapuntua dena mahaiganean jarri behar dela: sexuei gizartea (gizonezkoari zein emakumezkoari) ezartzen dizkion rola eta ezaugarriak.
Emakumea aktibitate eta ezaugarri zehatz batzuekin lotzeak (eta berdin gizona) izugarri mugatzen du haren jarduera. Zalantzarik gabe, emakumeek askoz ere ondorio gogorragoak jasan behar izan dituzte, baina badira, rolen ezarpen horrek gizonezkoei ere sortzen dizkiguten mugak (errepikatzen dut emakumeek jasan dituzten eta oraindik jasaten dituztenekin konpara ezin daitezkenak). Hainbat kasutan badirudi feminista hitzak ez duela gogoeta hori bere egiten, eta horretan ez nago ados.
Ez dut uste sexu-berdintasuna lortu dugunik, inolaz ere ez, lan asko dago egiteko eta borroka feministaren ekarpenak oso dira kontutan hartzekoak, baina badira (eta nik pertsonalki bizi izan ditut) ‘feminista’ hitzaren atzean ezkutatzen diren eta konpartitzen ez ditudan beste jarrera batzuk.
erabat ados, Lander
“Baina badira (eta nik pertsonalki bizi izan ditut) ‘feminista’ hitzaren atzean ezkutatzen diren eta konpartitzen ez ditudan beste jarrera batzuk.”
Adibidez? Pixka bat garatu zenezake ideia hau? Errex-errexa baita feminismoaren urritasun ustezkoak gaitzestea termino orokorretan baina muinera joan gabe. Zer ez duzu konpartitzen? Zer ezkutatzen da ‘feminista’ hitzaren atzean zure ustez? Zer dira zuk bizitako horiek?
Eskerrik asko
Aupa Lander!
Ez det uste mugimendu feministak esan duzun azken hortaz (gizonezkoei ere mugak inposatzen zaizkiela) ez duenik hausnartu. Zuk diozu ere eragiten diela gizonezkoei. Horixe baietz!
Nere ustez, patriarkatuak emakumea zapaldu egiten du eta gizonezkoa zapalkuntza horretan zapaltzaile da; pribilegiatua, alegia. Hala ere, hainbat gai mugatu izan zaizkio (sentimenduak adieraztea, goxotasuna, besteekiko begirunea… horren ordez harrotasuna, itxurakeria, leihakortasuna, indibidualtasuna direlarik gizonezkoen rol edo baloreak).
Feminismoa, hasiera batean emakumek gizonezkoek dituzten oinarrizko eskubideak eskatzeko sortu zen pentsamendu multzoa da. Pentsamedu multzo hau urteen bilakaerarekin ere garatzen eta sakontzen joan da.
Feminismoak honen guztiaren inguruan sakonki hausnartu du. Emakumeok gutxietsiak eta baztertuak gaude, gure iritzia ez da kontuan hartzen. Hargatik, lehenengo mugimendu feministetan emakumeen esparruak sortu izan dira. Noski baietz! Geure esperientziak elkarbanatzeko beharra dugu-eta! Hala ere, feminismoak dioena zera da: batu zaitezte zuek ere, gizonak. Hitz egin zuentzat zer den gizon izatearena. Ondoren borrokan elkartuko gara!
Bukatzeko: feminismoa berdintasuna eskatzea baina zerbait gehiago da. Balore maskulinoen artean balore feminista batzuen aldeko apustua da! Kolektiboa, elkarren arteko errespetuzkoa, aukera berdintasunezkoa, bazterkeriarik gabekoa… IRAULTZA FEMINISTA IZANGO DA!!!
Hala da, Ainara. Kontzeptuak kontzeptu eta hitzak hitz, baloreetan heztea da gakoa eta esango nuke hemen idatzi dugun denok eskubide berdintasunaren aldeko balorea konpartitzen dugula.
Hala ere (eta post honetako tesia berretsi dute zuen erantzunek), “feminista” hitzak azkura sortzen du eta interesgarria litzateke aztertzea zergatik, zerk eta nork eraginda debaluatu den feminismoa, oinarri-oinarrian emakume eta gizonen arteko eskubide berdintasuna aldarrikatzea baita.
aiaiaiai: Laburbidluz aurretik ere aipatu dudan jarrera da konpartitzen ez dudana, arazoa errotik landu edo fokatzeko prest ez dagoen jendea. Hots, gizarte-rolek gizonezkoei ere ezartzen dizkiguten mugak landu, eta hezkuntzaren bitartez rol horiek ezabatzen saiatzeko prest ez dagoena, eta halakorik planteatzea matxistatzat jotzen duena. Izan ere, nire ustetan, gaia modu zabalago horretan lantzea (ez dut esaten lantzen ez denik) ezinbestekoa da artikuluak planteatzen duen feminismoaren aurkako joera horrekin bukatu eta sexu-berdintasunera gehiago urreratzeko.
Bestalde Mikelekin oso ados. Larria da debaluazio hori, eta arrazoiak sakonki aztertzea ezinbestekoa da.
Aupa Lander,
Ikusi dut aurreko erantzun batean ere komentatu duzula gizarte-rolek gizonezkoei ere mugak ezartzen dizkigutela, eta ados nago, baina puntualizazio bat egitea oso garrantzitsua iruditzen zait: gradua ez da berdina.
Hau da, ni deseroso sentitu naiteke ezarri zaidan genero-rolarekin, baina deserosotasun hori emakumeek jasaten duten zapalkuntzarekin konparatuz gero, bigarren mailako arazoa da. Zergatik? Deserosotasun horrekin batera pribilegio pila bat ere badauzkadalako.
Gai honen inguruan ekarpen interesgarria egin zuen Jokin Azpiazuk Pikaran:
http://www.pikaramagazine.com/2013/02/maskulinitateak-eraldatu-irauli-ala-baztertu/
“Patriarkatuak gizon bezala dakarzkigun karga eta kalteak aldarrikatzen ditugu. Gizon izateagatik ukatu zaizkigun esparruak seinalatu eta berauek konkistatzeko beharra aipatzen dugu, baina ez diogu horrenbesteko enfasirik jartzen txanpon honen beste aldeari, hau da, patriarkatuak eman dizkigun pribilegioei, nolabait des-konkistatu behar ditugun esparru horiei. Gutxitan adierazten dugu, gainera, txanpon hau ez dela borobila, eta gaur eguneko munduan mugitzeko oso baliagarriak zaizkigula pribilegiook”.
Artikulu bereko beste paragrafo honek ematen du, nire ustez, auzi honen iltzean:
“Berdintasunarekin denok irabaziko dugula esaten dugu, baina patriarkatuak ezartzen diguna botere harreman sarea izanik, berdintasunarekin ezinbestean norbaitek galdu beharko du. Eta hori oso ondo dago, azken finean batzuk jabetu (enpoderatu) behar badira, beste batzuk desjabetu beharko gara. Baina garbi utzi beharko genuke hori ez dela abantaila izango, “jabetuak” izaten ohituak gaudelako, baina egin beharrekoa izango da”.
Hortik aurrera, nire ustez definizio zehatzetatik harago prozesuak dira garrantzitsuak: eztabaida esentzietan oinarritu ordez, zer garen eta zer ez garen, begiratu diezaiogun egiten dugunari, begiratu dezagun nora goazen. Hor aurkituko ditugu gure kontraesanak eta aldatu beharreko milaka eta milaka jarrera.
Bat nator zurekin Gorka. Hori esaterakon ez dut gizonezkoen eta emakumezkoen egoera parekatu nahi izan. Are gehiago, aurreko sarreran aipatu dut: “badira, rolen ezarpen horrek gizonezkoei ere sortzen dizkiguten mugak (errepikatzen dut emakumeek jasan dituzten eta oraindik jasaten dituztenekin konpara ezin daitezkenak)”
Eta egia da ere bai, zuk diozun moduan, gizonezko izateagatik hamaika pribilegio ditugula. Nire iritziaren funtsa da fokatze zabalago hori eraikitzaileagoa izan daitekela berdintasunera bidean, baina ez dut uste, gizonezkoen eta emakumezkoen egoera berdintzat hartuta landu behar denik, inolaz ere.
Noski ezingo diogu dena hezkuntza edo gizarteari egotzi. Gurea da gure ekintzen erantzukizuna, eta errotuta ditugun jokabide sexistak aldatzea ezinbestekoa da, eta hor talde feministek sekulako kontzientziazio lana egin dute. Behin hori onartuta, zilegi izango da den-dena (ez feminismotik baizik eta mugimendu feminista batzuetatik) ez gustatzea/onartzea horrek ni beste muturrean kokatu gabe ezta?
Badakit, edo saiatzen naiz, autokritika egiten, eta pasa zait burutik iritzi hau gizarte sexistak produzitzen dizkidan onuren babesari eusteko nahi inkonszienteak sortua izan daitekeela. Baina buelta batzuk gehiago eman ostean uste dut ez naizela feminismoaren ez mugimendu feministaren kontra ezer esaten ari, soilik artikuluak aipatzen duen hainbat pertsonen jarrera horren atzean zer egon daiteken aipatu dut eta nire iritzia eman: feminismoaren helburu nagusia emakumeek jasaten duten diskriminazioa eta mugak (alor guztietan) jorratzea izan behar du, baina lehentasun gutxiagorekin bada ere, gizarte-rolek gizonezkoei ezartzen dizkienak ere lantzea positiboa da eta baita lehenago edo beranduago beharrezkoa ere.
Aupa Lander,
Azken puntu horri dagokionez: bai, positiboa da gai hori lantzea, baina, ez al zaizu iruditzen mugimendu feministetan dabiltzanek nahiko lan badutela bestelako gaiekin?
Maskulinitate-taldeen eta antzekoen bitartez bideratu beharreko asuntoa iruditzen zait. Edo, hau bezalako foroen bitartez: ni egia esan oso pozik nago behingoagatik mutilen artean feminismoaren inguruko eztabaida sortu delako.
Ados berriz ere. Pribilegioak galdu behar ditugun heinean, ia garrantzitsuagoa da gizonezkoon kontzientziazioa emakumeena baino, eta horretarako lehenengo pausoa eztabaida da.
Mutil askoren jarrera da feminismoa babestu bai baina ia-ia gurekin ez doan zerbait balitz bezala hartzea, eta hori kaltegarria da zinez.
Beraz, mila esker Mikel gaia plazaratzeagatik, ea hemen bota ditugunak irakurri dituen inori ere interesgarri iruditu zaion, eta eztaibada kalera ere badoan. Hemen nahikoa gaurkoz, Argiako blogek luzeeran onartzen duten iruzkin kopurua frogatzearena ere beste baterako uztea hobe. 😉
Eta bukatzeko, gizonezkook galduko ditugun (eta galdu behar ditugun) pribilegio guzti horiek batzuengan eragin dezakeen prestasun ezari aurre egiteko bidea ere izan liteke. Ikuspuntu (batez ere) materialetik galduko duguna, askatasunari dagokionez irabaziko dugu. Ez da gutxi.for
Irakurri dudan guzti honetatik harrigarriak iruditu zaizkidan hiru kontu aipatu nahiko nituzke:
1. Eztabaidan parte hartuko duen bigarren emakumea naiz (oker banago zuzendu mesedez). Ohikotasuneko adibideetan baieztatu dudanaren aurkako koinzidentzia positiboa iruditu zait, normalean “genero” eta “feminismo” hitzak agertzen direnean gizonezkoak urrundu (edo ixildu) egiten direla ikusi izan baitut nere esperientzietan.
2. Iruñeko tabernan ni egon izan banintz, kanpoan geratu beharko nintzateke. Inoiz ez naiz feminista sentitu, eta naizenik ere ez dut uste, ar eta eme kategorien eta hauek suposatzen duten bereizketen alde ez banago ere. Seguruenik bizitza arruntean egiten ditudan hainbat praktika hausnartuko banitu, ziur nago egitura heteropatrialkalarekiko oso subertsiboak suertatuko liratezkela eta seguruenik kanpotik ikusiko lituzken edonork feministatzat hartuko nindukela. Ez dut uste, ordea, feminista izatea “politikoki zuzena” delako izan “behar” batean bilakatu behar denik, eta hare gutxiago horrek identifikatua sentitzen ez zaren kolektibo baten kide egiten bazaitu. Agian feminismoak lortu duen gauza handi bat hauxe izan liteke, hau da, bere mugak zabaldu eta ideologia feministatik at dauden indibiduo politiko “praktikoki feministak” sortzea alegia, ez dakit.
Bide batez, feminista izatea, generoen arteko gizarte parekidetasunaren aldekoa izatearekin alderatzea asko mugatzea (eta irakurketa sinplistegia egitea) dela iruditzen zait.
3. Gizarte egituraren joku honetan emakumeok pairatu behar dugun egoera tamalgarria dela aintzat hartuz, gizonezkoen rolak ere oso zedarrituak daudela pentsatzen dut, eta beraz, maila berean, gizonezkoak ere “biktimatzat” har nitzazke. Hori kontuan hartuz, ez dut uste rolen askatasun/mugak gradu kontua direnik, ez eta pribilegio gal-irabazte batetan oinarritutako burruka denik ere, nire ustez jokuaren arauak aldaraztean dago gakoa. Hau da, eta akaso dekonstruktiboegia da esango dudan hau baina, nik ez dut gizonezkoekiko parekidetasunik lortu nahi, parekide izan behar ez izatea da nahiko nukeena, esan nahi baita, genero bereizketa zentzugabea izatea edo gutxienez egun duen garrantzia kentzea.
animo!
Kaixo, “Zeresana”, gogoeta interesgarria.
Zehaztasun pare bat, niri dagokidanean. Feminista izatea politikoki zuzena omen da: zalantzak ditut, politikoki zuzena balitz, politikoki zuzenaren eta tolerantziaren aroa (sarri tolerantzia faltsua eta azalekoa) den honetan, ez luke hainbeste jendek hain aise baztertuko definizio hori bere buruarentzat. Eta politikoki zuzena baldin bada, ez dio argudioari indarrik kentzen: arrazista ez izatea politikoki zuzena da, baina nik pentsatzen dut ez genukeela arrazistak izan behar, ez iritzia politikoki zuzena delako, baizik eta ez zaidalako onargarria iruditzen.
Eta bestalde, nik ez dut defendatu “identifikatua sentitzen ez zaren kolektibo baten kide izan beharra”, azpimarratu dudanez ez bainaiz ari mugimendu-kolektibo-korronte-borroka feministez (nahiz eta ni neu banagoen mugimendu feministaren alde), baizik eta feminismo kontzeptuaz, eta kontzeptualki, nahiz eta “asko mugatzea eta irakurketa sinplistegia egitea” dela diozun, abiapuntuan (abiapuntu horretatik irakurketa eta adarrak anitzak dira, noski, baina abiapuntuan) bi sexuen arteko eskubide berdintasuna aldarrikatzen du feminismoak. Izan ere, nik ez dut esan “generoen arteko parekidetasuna”, ezberdina baita sexua (ar eta eme, eta horregatik, biologikoki ar edo eme jaiotzeagatik gizartean leku jakin bat egokitzea eta diskriminatzea; adibidez emakumeak emakume izateagatik gizonak baino gutxiago kobratzea lan beragatik, hor berdintasuna aldarrikatu beharko litzateke) eta generoa (sexu bakoitzari ‘dagozkion’ genero-rolak eta horrek emakume eta gizonongan sortzen dituen presioak –nahiz eta Gorkaren gisan, nik ere uste dudan ez direla ‘presio’ konparagarriak gizon eta emakumeenak–, espektatiba jakin batzuk betetzea/asumitzea espero delako sexuaren arabera, eta genero-rol jokoa niri ere zentzugabea eta ezabatzekoa iruditzen zait). Kontuak kontu, Gorkaren hitzak berreskuratuz, beharbada egia da gakoa ez dela esentzian tematzea, baizik eta jarreretan eta egin beharreko bidean.
Mila esker iritziagatik, ziur naiz Iruñeko tabernakoek sartzen utziko zintuzketela 😉
Gustatu zait eztabaidak hartu duen norabidea. Oro har uste dut bat natorrela Landerrek eta Gorkak diotenarekin, gauza batean salbu: feminismoak patriarkatuaren eta genero rolen irakurketa egiten duenean, ez dut uste ez duenik kontuan hartzen horrek gizonezkoei ere suposatzen diena. Beste kontu bat da mugimendu feminista, orain arte, nagusiki emakumezkoek bultzatu dutela, eta kasu gehiago egin diotela euren egoerari (eta hemen sartuko nuke lehenago ere aipatu duzuen gizon-taldeen beharra: bakoitzak beretik eraiki, deseraiki edo dena delakoa egin dezan).
Azken erantzuna (‘Zeresana’-k idatzitakoa) irakurrita sortu zait, ordea, galdera: diozun guzti horrekin, zergatik ez daukazu zure burua feministatzat?
Ados nago zurekin Samara, maskulinitatearen inguruko hausnarketa ugari egin dira. Adibidez, Lander eta gainerakoentzat, hemen duela gutxi Ibon Arrizabalagak maskulinitatearen gaiaz eskainitako hitzaldi interesgarri bat bideoan (20. minututik aurrera-edo hasten da hitz egiten mutil nerabeengandik gizarteak espero duenaz, mutilen arteko harreman eta emozio trukeaz, bere esperientzia propioaz, eta ‘marratik’ ateratzen denari marikoi deitzeaz, “gu kontrolatzeko erabiltzen duten iraina”. Eta interesgarria da dioen esaldi hau: “Ez dago mutil ez sexistarik”):
http://www.argia.eus/multimedia/solasaldia/mutil-nerabeak-aurrera-ala-atzera-goaz
Arrazoi duzu Mikel. Gaur egun hainbatek bere burua feministatzat ez onartzeak, definizio hau politikoki zuzenak direnen zerrendatik kentzen du, edo behintzat zalantzan jarri beharko nuke edonork apropiatu dezakeen diskurtso huts bat ote den. Baina iruditzen zait “ni femista naiz” edo zure adibideari jarraiki “ni ez naiz arrazista” esatea oso merke ateratzen dela eta egunerokotasuneko praktiketan inoiz gutxi erreparatzen diegula aspektu horiei, hau da, adibide konkretu eta oso agerikoez aparte (kasu, feminismoari buruzko eztabaida hau), nekez jardun ohi dugula gure ekintzen ondorio sexista posibleei erreparatzen: Ez ote da feminismoa “fribolizatzen”?
Eta honi loturik Samarari erantzun nahiko nioke. Ez dut nire burua feministatzat ikusten, aurrenik kontzeptuaren esanahia behar bezala definitzeko gai ez naizelako, eta bestetik, feminismoaz dudan nire ikuspuntu sinplistatik, ere, feminista izateak sexu/genero parekidetasunaren aldekoa izatea baino askoz gehiago suposatzen duelako, bestetak beste, sexu eta genero banaketak normalizatzen duen guztia politizatzea (eta zalantzan jartzea), eta ez dut uste horretan nabilenik. Noizbehinkako ekintzak eta hausnarketak ez naute feminista bihurtzen, eta korronte honen hainbat planteamenduren alde egoteagatik praktikara ez baditut eramaten nekez ikusten naiz honen kide.
Amaitzeko, duda bat sortu zait Mikelek aupatutako “sexu/genero” banaketarekin. Izan ere “sexuari” buruz ematen duzun definizioan ados banago ere, hau da, sexua marka biologikoak ezartzen duen banaketa dela esatean (alua edo zakila izateagatik egiten den bereizketa), “emakumeak emakume izateagatik gizonak baino gutxiago kobratzea lan beragatik”, hor “genero” bereizketa egiten dela esango nuke:alua duen indibiduoari egotziriko rol banaketaren ondorioa, alua=emakumea=soldata bajuagoa irakurketaren ondorioa, alegia. Hala, eskubide berdintasunari parekidetasuna esaten diot (ez baititugu eskubide berdinak behar, kasu gizonezkoek ez dute ginekologia zerbitzu bat izateko eskubiderik behar, baina urologia behar izanak “desberdina” izanik ere, eskubideak parekide bihurtzen ditu). Horregatik genero parekidetasunaren aipua. Baina errepikatzen dut akaso okertuta nabilela.
Martxa honetan taberna hartan pote bat hartu beharko genuke eztabaidan gabiltzan guztiak! Ongi izan!