Eskola neutrorik ez, mesedez
Ezagutzen dudan irakasle bati bidali diot Ikasle Abertzaleetako kideari egindako elkarrizketa eta lehenengo erantzunarekin jada asaldatu egin zait: “Zergatik izan behar du eskolak ezkertiarra eta feminista? –bota dit– Eskola neutroa eta bi sexuentzat berdina!”.
Neutraltasuna ez da existitzen, are gutxiago hezkuntzan.
Adierazi diot, batetik, feminismoak pertsonak (neska nahiz mutil) berdintasunean heztea duela helburu, beraz “bi sexuentzat berdina” aldarrikatzen duela (modu sinplistan esanda), baina zoritxarrez badirudi feminismo kontzeptuak azkura eragiten duela oraindik ere.
Bestetik, harritu egin nau eskola neutroa eskatzeak. Neutraltasunaren mozorroa darabilten hedabideak etorri zaizkit gogora, zintzo aurpegia jarrita proiektu neutroak aurkezten dituzten agintariak, lege eta epaiketa neutroak. Neutraltasuna ez da existitzen, inplikatzeak edo ez inplikatzeak jada jarrera bat hartzea dakar, onartzeak edo uko egiteak, hau edo hura aukeratzeak, etengabe. Are gutxiago hezkuntzan: ikasgai batzuen mesedetan besteei orduak kentzea (edo zuzenean ezabatzea) ez da neutroa, ezta eskoletako hizkuntza politika ere, Erlijioa ematea edo ez ematea, Sexualitatea ematea edo ez ematea, Geografian mugak kilometro batzuk harago edo honantzago ezartzea, Historian batzuen edo besteen bertsioa kontatzea, Gorputz hezkuntzan lehiakortasuna edo talde-lana sustatzea, indarra azterketetan edo egunerokoan jartzea…
Ez, irakaskuntza neutrorik ez da existitzen, ezta nahi ere! Nik behintzat ez dut nahi bidegabekerien, diskriminazioen edo planetarekin eta pertsonekin suntsitzailea den sistemaren aurrean neutroa den eskola. Oinarrizko balore batzuk defendatzen dituzten irakasleak nahi nituzke, Euskal Herriko ikastetxeetan.
Ez, eskola neutrorik ez da esistitzen . Eskola “neutroa” aldarrikatzea bera nahikoa susmagarri bihurtzen delarik neutraltasun hori zertan datzan azaltzen ez bada behintzat. Hezkuntzak balio batzuk transmititu(nahi)ko ditu ezinbestean. Zein da arazoa? “ezkertiarra eta feminista” ezin duela izan? Tira, esan dezagun heziketa “zibiko-morala” garatu behar dela. Ez dut uste asko aurreratu dugunik ere, formulazioarekin denok ados egon gintezke baina edukiz betetzen hasi orduko… Bestalde “ezkertiarra eta feminista” zuzenean formulatuta ere arazo bera ez ote dagoen pentsatzen dut. Hala ere pentsatu beharrekoak horiek ere, eztabaida alboratuz”neutraltasuna” aldarrikatu eta ez dakit zein balio besterik gabe onartu baino lehen.
Interesgarria izan daitekeen erreferentzia bat:
Txoli Mateos: “Estatua, hezkuntza eta euskal herritarrak” in BBAA, Euskal Estatuari bidea zabaltzen, Ipar Hegoa/UEU, Bilbo, 2012.