Ezetza ezetz da!

Atalak: Gizartea

Sei urte dira Sanferminetan José Diego Yllanesek Nagore Laffage hil zuela; haren proposamen sexualei neskak ezetz esatea onartezina zitzaion, nonbait. Krimen krudela. Eta hala ere, hainbati entzun behar izan genion ea zergatik igo zen Laffage Yllanesen etxera, ez bazuen ezer nahi.

Aurten ere, elkarretaratzea egin dute Nagore Laffageri gertaturikoa ahaztu ez dadin. Argazkia: Edurne Elizondo.

Are gehiago, herri-epaimahaiak zera galdetu zion Nagoreren amari epaiketan: “Zure alaba oso mutilzalea (muy ligona) al zen?”. Garbi erantzun zuen amak: “Nor ari dira juzkatzen? Hiltzailea ala nire alaba?”. Baionako bortxaketen aurrean, epaimahaiaren antzera jokatu zuen alkateak duela urte batzuk: “Goizeko lauetan lagunen aurrean tanga hutsean dantzatzen baduzu, jantzita baino arrisku handiagoa duzu”. Eta Sanferminetako txupinazoan, mutil ugarik ere uste du neska batek kamiseta kentzea nahikoa argudio dela haren gorputzaren kontra igurzteko eta titiak ukitzeko.

Erasoa jasan duena, erasoaren probokatzaile-errudun bihurtzera eta sentiaraztera iristen da gure gizarte ereduaren diskurtsoa.

Horregatik, askatasun giroaren aitzakian festetan gertatzen diren gehiegikeri matxistak amaitzeko, Nagore Laffageren omenez aurten ere egin den elkarretaratzean Asun Casasola amak azpimarratu zuen “ezin dela ahaztu” gertatu zena. “Denak gara berdinak eta elkarri errespetua zor diogu. Ezetza, ezetz da leku guztietan”. “Urtero erasoak egon dira –gaineratu zuen Astelehen Moreak elkartetako Tere Sáezek–, oraindik ere hainbat gizon gazte nahiz helduk pentsatzen jarraitzen dutelako kalean dagoen emakumea sexu-objektua baino ez dela, haren izenean erabaki dezaketela, harreman bat izan nahi al duen erabakitzeko eskubidea kendu diezaioketela”.

Hori guztia aldatzeko, mugimendu feminista lan handia ari da egiten herri ugaritako jaietan, baita Iruñeko Sanferminetan ere. Eraso sexisten kontrako protokoloak, autodefentsa feminista tailerrak, kontzientziazio kanpainak, babosoen aurkako brigadak… Gero eta ozenagoa da mezua eta presenteago dago kaleetan.

Negu Gorriak taldeak aspaldi abestu zuen: “Sexu makina baino gehiago da, emakumea gizakia da. Gauza bakarra buruan badaukazu, panpin puzgarri bat har dezakezu”.