Zurientzat, menua garestiago
New Orleansen (AEB), jatetxe nigeriar bateko menuak 12 dolar balio ditu, eta zurientzat gomendatzen duten prezioa berriz, 30 dolarretakoa da. Zurien eta gainerakoen arteko soldata arrakalaren aurrean, prezioa batzuen eta besteen ahalmenera egokituz desoreka orekatzea da asmoa.
Datuek argi diote: hiri horretako familia beltzen etxeetan, batez beste 25.085 dolarreko diru-sarrerak dituzte urtean, eta familia zuriko etxeetan berriz, 64.377 dolarrekoa. Arrakala horren aurrean neurriak hartzea erabaki du jatetxeko arduradun nigeriarrak, “sarri modu sotilean mantentzen diren esplotazio sistemei aurre egiteko”. Sukaldaritza aktibista egiten duela dio eta adibidez, Blackness in America deituriko afariak zerbitzatzen ditu, arrazakeria gaiez eztabaidatzea helburu.
Zuriak diskriminatzea posible al da?
Zurien aurkako arrazismoa egitea leporatu diote eta argi utzi du prezioa gomendioa dela, ez derrigorrezkoa. Hala ere, “pertsona zuri baten aurkako diskriminazioak nola funtzionatzen du? Praktikan, zer esan nahi du? Pertsona zuria bazara eta une jakin batean ez baduzu zerbait lortzen, hori ez da diskriminazioa, hori eragozpen bat da”, gaineratu du.
Neurri puntualetatik harago, sakoneko gaiari heltzea gustatuko litzaioke: “Desorekatuak eta ez-bidezkoak diren hiriak ditugu, eta ez litzake onartu behar”.
Baina desorekatuak diren gizarteak ditugun bitartean, beharbada alderantzizkoa behar luke planteamenduak: norberak dugun diru-sarreraren arabera ordainduko bagenitu eguneroko zerbitzu eta beharrak?
Hots, ‘guilty of being white’, Minor Threat talde itzelak abesten zuen bezala.
Zenbaterainoko muturrera heldu garen adibide deigarria, identitate politikoekin obsezioaren ondorio zuzenetako bat.
Arrazismo hutsa, azalaren kolorearen arabera gehiago ordaintzen den neurrian baita (beno, kasu honetan bederen iradokitzen besterik ez da egiten). Dudarik gabe hainbatek (‘zuriak’ barne) gustura izanen duten alderantzizko diskriminazio positiboa.
Eztabaidari beti eskasa den aniztasuna gehitzeko, Thomas Sowell ekonomialari eta filosofo bikainaren idazkiak zein telebistako elkarrizketak gomendatzen dizkizuet.