Badator EAErako Hezkuntza Lege berria. Nola eragingo die ikastetxe publikoei eta nola kontzertatuei?

Atalak: Hezkuntza

2020ko lehen hiruhilekoan, EAEko ikastetxe publiko eta kontzertatuak bere baitan hartuko dituen Hezkuntza Legea onartuko du Eusko Jaurlaritzak; horretarako lanean ari direla jakinarazi du Cristina Uriarte Hezkuntza sailburuak Euskadi Irratian. Ikastetxe batzuen eta besteen jardunari eta finantzaketari nola eragingo die horrek?

Oraingo Hezkuntza Legeak sare publikoari eragiten dio, baina berriak itunpekoak ere hartuko ditu bere baitan, Uriartek azaldu duenez. Finantzaketa partidak eta irizpideak, baina, ez dira argitu. Nola banatuko da dirua? Oinarri eta jardunbide berak betetzea eskatuko al zaie ikastetxe guztiei? Sare publikoaren eta itunpekoaren arteko bereizketa amaituko al da? Aukera horrek kezkatuta ditu eskola publikoko eragile ugari: hezkuntza publikoak izan behar du legearen ardatza, diote, ezin dira sare publikoa eta itunpekoa maila berean jarri. “Guk hezkuntza sistema osoari erantzun behar diogu, hezkuntza eskubidea denona da”, erantzun du Uriartek irratian, “horrek ez du esan nahi maila berean jartzen ari garenik sare ezberdinak”. Itunpeko sarea funts publikoekin sostengatzen dela eta araudia behar duela argudiatu du Hezkuntza sailburuak, “bere eskumenak defendatzeko. Gure legeak denontzat izan behar du”.

Ikastolen Elkartetik argi dute itunpekoak barne hartu behar dituela legeak. Azken finean, publikotasun berri bat aldarrikatzen dute, ez titulartasunari lotua, zerbitzuari baizik, ikastolek zerbitzu publiko bat ematen dutela ulertuta. “Denon artean zehaztu beharko dugu zer esan nahi duen publikotasunaren kontzeptu horren barruan egoteak, zein oinarri, printzipio eta balore dituen gure hezkuntza sistemak, eta horiek praktikara eramateko konpromisoa hartzen duten guztiek parte hartuko dute euskal hezkuntzaren zerbitzu publikoan”, dio Abel Ariznabarretak, Ikastolen Elkartetik. Aldiz, eskola publikoko eragileek uste dute “interes ekonomikoak, erlijiosoak eta bestelakoak” dituzten ikastetxeak ezin dituela maila berean barne hartu legeak. “Ez gaude prest eztabaidatzeko zer den publikoa eta zer ez, eta ez dugu uste denok barruan sartu ahal izateko publiko hitza txiklea bezala luzatzeak inongo onurarik ekarriko dionik gure hezkuntza sistemari”, dio Steilasko Aitor Idigorasek.

Adostasuna?

Lege-proiektua ez dugu oraindik ezagutzen, hausnarketarako dokumentua baino ez zuen aurkeztu Eusko Jaurlaritzak Legebiltzarrean, eta Uriarteren hitzetan “oinarrizko akordioan denon adostasuna duten hainbat oinarri agertzen dira”, baina bestelako bertsioa dute hainbat hezkuntza eragilek: prozesuan parte hartu baino, administrazioak aurkezturikoaren gainean eztabaidatu besterik ez dutela egin diote. Jaurlaritzak eta haren adituek prestaturiko hausnarketa dokumentuaz hitz egiteko bi bilerara deitu zituzten hezkuntza arloko norbanako batzuk, eta ondoren Euskadiko Eskola Kontseiluak onartu zuen dokumentua. Alderdi politikoak ere kexu dira, ez baitute gaia eztabaidatzeko apenas aukerarik izan.

Kontuak kontu, dirudienez 2020an izango du EAEk Hezkuntza Lege berria eta zeresan handia emango du. Hezkuntza mundua behintzat zain dago, eszenario berrian bakoitzak zein leku izango duen jakin gura.