Nondik hasi eskola birpentsatzen?

Atalak: Harremanak, Hezkuntza, Natura, Zaintza

Hezkuntza komunitateak online i(ra)kaskuntzan murgildu behar izan duelarik, agerian geratu da zer botatzen dugun faltan aurrez aurreko eskoletatik eta zer igaro den bigarren mailako izatera. Izan daitezela faltan bota ditugun horiek hemendik aurrera nahi dugun eskolaren lehentasun.

Faltan bota ditugu, adibidez, harremanak: eskola ere badelako lezio eta lezio artean dagoen bizitza hori guztia, ikastetxean sortzen den ekosistema berezia. Ikaskideak, lagunak, lagun ez ditugunak, kitzikatzen gaituztenak eta amorratzen ditugunak, sozializazioa, emozioen kudeaketa, jolasa, eztabaida –klasean nahiz patioan–, taldean egiten diren lanak, ikaskidea laguntzea… Horren gestioa jarri beharko litzateke lehen planoan.

Bereziki egoera sozioekonomiko okerragoan daudenek, premia bereziko ikasleek, online hezkuntzatik deskonektatu direnek… ikastetxeen zaintza funtzioa bota dute faltan. Bai, zaintzaile dira ikastetxeak, baina ez gurasoak lanera joateko haurren aparkaleku, arreta pertsonalizaturako eta heziketa humanoagoa garatzeko aukera ematen duten zentroak baizik. Haur eta gazteen behar, kezka eta ongizatea kontuan hartzen ez dituen heziketak, nora garamatza? Duen garrantzia eman diezaiogun helburu honi, ikasleei behar bezalako arreta bermatzeko ratioak txikituz, besteak beste.

“Pandemiak ez dezala ikaslerik atzean utzi” izan da politikariei entzun dieguna. Baina eta pandemiatik kanpo? Lehentasuna al dira ikasle zaurgarrienak, errefortzua behar dutenak, ala hain juxtu beraiek dira eskola-porrotera kondenatzen ditugun ahaztuak?

“Pandemiak ez dezala ikaslerik atzean utzi” izan da politikariei entzun dieguna. Baina eta pandemiatik kanpo? Lehentasuna al dira ikasle zaurgarrienak, errefortzua behar dutenak, ala hain juxtu beraiek dira eskola-porrotera kondenatzen ditugun ahaztuak? Ikasleen arteko arrakala sozioekonomikoa agerian utzi du online hezkuntzak, baina arrakala horretan oinarritutako ikasleen segregazio eta ghetifikazioa ez da berria, eta asmoa benetan baldin bada denek aurrera egitea –bakoitzak bere neurrian–, ikasgela eta ikastetxe orekatuagoak lortzea izan beharko luke administrazioen lehentasun.

Guraso erdaldunak dituzten etxe ugaritan, seme-alabek euskara bota dute faltan. Belaunaldi berriak euskalduntzen eta euskaraz aritzeko giroa sortzen funtzio ezinbestekoa du eskolak, hori ere jarri dezagun zerrendan.

Eta etxean konfinaturik, aire zabala bota dugu faltan: zergatik ez eman klaseak aire zabalean, ahal den heinean? Ikasleen osasunean, motibazioan eta garapen psikosozial eta emozionalean eragin baikorra du aire zabalak, zer esanik ez naturaz inguratutako eremua bada.

Kontrara, zer bihurtu da bigarren mailako garai bereziotan? Bada, orain arte eskolaren funtzio nagusi izan den helburu akademiko hutsa. Edukiz beteriko curriculum amaigabeen ordez, curriculum murritzago eta malguagoen alde egin dezagun, jorratzen diren gai, lan eta proiektuetan sakontzeko aukera emango dutenak, aurretik aipaturiko puntuetan indarra jartzea ahalbidetuko dutenak. Baliatu dezagun egoera ebaluazio eredu berri bati ekiteko, azterketa klasikotik alde egin eta ikasleak ezagutzak eta konpetentziak barneratu dituela frogatuko duen ebaluazio zentzuzkoago baten bidean.