Arrazismoa Oscarretan?

Atalak: Gizartea, Zinema

Beltzen boto eskubidearen alde egin ziren martxetan oinarritzen da Selma filma. Ez pelikulako zuzendaria, ez Martin Luther King-en rola antzezten duen David Oyelowo aktorea Oscarretarako izendatu ez izana bidegabea dela uste du hainbatek, arrazismoa dagoela atzean. #OscarsSoWhite etiketa ere zabaldu dute Twitterren.

‘Selma’ filmeko David Oyelowo aktorea: “Beltzak gehiago saritzen gaituzte zerbitzarien rola antzezten dugunean”.

Oyelowo aktoreak berak adierazi duenez, “historikoki, orokorrean, iruditzen zait beltzak gehiago saritu gaituztela zerbitzarien rola antzeztu dugunean, liderrak edo erregeak izan garenean edo gure narrazioaren protagonistak garenean baino”. Bere garaian Denzel Washingtonek Malcolm X-engatik Oscarrik ez jaso izana kritikatu du, adibidez. Gaineratu du produktorak argi berdea eman ziola Selma filmari soilik 12 years a slave eta The Butler pelikulen arrakastagatik. “Orain arte, gisa honetako istorioak zuri protagonisten begietatik kontatu izan dira, zurien erruduntasun sentimenduarekiko beldurra dagoelako. Pertsona zuri atsegin bat duzu, beltzak eskutik daramatzana euren narrazioan zehar. Ez dugu sufrimendu hura berriz ikusi nahi eta beraz benetan nolakoa zen ere ez dugu erakusten”.

George Lucas zuzendari eta ekoizleak adierazi du ez zaiola arraroa iruditu Oscarretan arraza aniztasunik ez islatzea. “Kanpaina politikoa dira Oscarrak. Ez du sorkuntza artistikoarekin zerikusirik, inolaz ere. Zergatik ez ditugu onenak aukeratzen? Uste dut denoi egiten digula kalte”.

Kontrako ahotsak ere mintzatu dira, Oscarrak ez direla “kupo kontua” erantzunez eta Denzel Washingtonek berak esaterako heroiaren rolagatik irabazi zuela urrezko garaikurra (Glory).

Gizon zuriak salbatuko zaitu

Oscarretatik harago, Hollywoodeko pelikuletan eta Mendebaldeko zineman dago oro har sakoneko arazoa: talentuan oinarritutako irizpidea nagusituko balitz, zuriak ez beste arrazetako aktore askoz gehiago ikusi beharko genituzke protagonistaren rolean (eta emakume gehiago, bide batez esan dezagun). Baina pertsonaia historikoez ari ez denetan (eta halakoetan ere, beltzak zuri bihurtzeko “gaitasuna” du zinemak), zergatik daude beltzak bigarren mailako pertsonaiak izatera kondenatuta? Zergatik dira beti esklabo, edo mendeko, edo zuri-bihozberaren-laguntzari-esker-auzo-txirotik-ateratzea-lortuko-duten-marginatuak?

Zinemari begirada paternalista eta arrazakeria kutsua darion bitartean, desoreka hain handia den bitartean, ezinbestean desorekatuak izango dira zinema hori saritzen duten Oscarrak.