Emakume graffitigileen kaleko arte borrokalaria, Girl Power dokumentalean

Atalak: Artea, Generoa, Gizartea

Modu ilegalean eta sarri baldintza ez oso ziurretan kaleko paretak edota metroko bagoiak artez zipriztintzen dituzten graffitilariak ez dira soilik gizonezkoak. Emakumeak ere badira eta irrikaz daude, euren ahotsa entzun dadin eta batez ere euren obrak ikus daitezen. Girl Power da aukera hori eman dien lehen dokumentala.

“Zakila beharrezkoa al da graffiti bat egiteko?” idatzi zuen, sprayarekin, Lady Pink newyorktarrak 1979an. Dokumentalean ageri da Lady Pink, emakume aitzindaria graffitigintzan. Rio de Janeiroko Pamela Castrok ere hartu du parte, kaleko artea erabiltzen duena indarkeria matxistaren aurka egiteko. Pragan bizi den Sany artista gidari, mundu osoko beste hogeitaka graffitigile ageri dira dokumentalean, margotzen eta hitz egiten. Haien artelanek esateko daukatena erakutsi nahi dute.

Entretenimendua, artea, bandalismoa?

“Herrialde bakoitzean graffitiak esanahi ezberdina izan dezake. Mendebaldeko gazteentzat entretenimendua da, eta Hegoamerikan berriz artea, maite dute graffitia; Ekialde Hurbilean edo Errusian, zenbait ideia eta iritzi adierazi ahal izateko modu bakarra da batzuetan”, dio Sanyk. Zazpi urte igaro ditu 90 minutuko lan hau egiten eta ez da proiektu samurra izan, lana ere galdu du bidean, baina ez da damutzen. “Jende arruntak ezagutzen ez dituen egoera ugari aurkezten ditugu eta gizarte askotan bandalismotzat hartzen den fenomeno global honi buruzko ikuspegi freskoa eman nahi izan dugu. Gaia zinemara ekartzen duen lehenengo dokumentala da eta estereotipo ugari apurtzen ditu; Girl Power emakume askorentzat estimulu izan daitekeela uste dut, euren ametsak jarraitu ditzaten”.

“Gizarte batek duen askatasunaren adierazle da graffitia”

“Graffitia polemikoa da ez duelako jabego pribatua errespetatzen, baina oso era erromantikoan ematen da. Egiatan, ezarritako arauei kontra egiteko modua da, eta zentzua du, sakoneraino sustraituak ditugun arauak desafiatzea eta horien aurka matxinatzea motore delako garapen sozialerako –dio Jan Zajíček kozuzendariak dokumentalaren webgunean–. Gizarte batek duen askatasuna neurtzeko adierazlea ere bada graffitia”.