Egiten al dute euskaraz irakasleek?
Ikasleen euskara maila eta erabilera hezkuntza arloko kezka eta eztabaidagai errepikakorra den garaiotan, fokua zabaldu du Ibai Zabala irakasleak: ikasgelatik kanpo egiten al dute euskaraz irakasleek? Eta zer nolako gaitasuna dute euskaraz?
“Irakasle askok euskararekiko agertzen duen atxikimendu falta” jarri du mahai gainean Zabalak, sare sozialetan. Arrazoia emanez erantzun dio beste hainbat irakaslek: D ereduko ikastetxeetan eta irakasle-geletan maisu-maistrak euren artean erdaraz mintzatzen direla aipatu dute, batzuk baita ikasleek entzuteko moduan ere. Gurasoei kritika bera egin dio baten batek, eskola-atarian erdaraz barra-barra jarduten dutela. Baina bata ez da bestearen justifikazio. Ados, zama osoa ez du hezkuntzak bere gain hartu behar, baina arduraz ere ezin da hustu, eskolak oinarrizko hezigune eta etorkizun hobeago baterako aliatu diren heinean eredu eta erreferente baitira irakasleak.
Pentsatu nahi dut gutxiengoa direla euskara haurrekin mintzatzeko tresnatzat baino ez duten irakasleak, zeren komunikatzeko euskarak duen balioa nekez transmitituko du eguneroko komunikazioan baliorik ematen ez dionak, nekez izango du sinesgarritasuna ikasleei euskaraz aritzeko eskatzen badie. Koherentzia funtsezko abiapuntua dela kantatu zuen Aitor Sarriegi irakasle eta bertsolariak: “Buenos días-ka ezin da hasi guretzat eguna, eta nolakoa izango da gure etorkizuna, haurrei eskatuz gero geuk egiten ez duguna”.
Irakasleen euskara maila
Ikasgaia menderatu dezake irakasleak, baina eduki horiek ikaslearengana helaraziko dituen hizkuntza menderatzen ez duenak arazo bat du. Are arazo handiagoa, edukiez gain hizkuntzaren aberastasuna eta joritasuna ikusarazi nahi baditu. Irakasleek darabilten euskararen kalitatea ere eztabaidara ekarri nahi izan du Ibai Zabalak; beste modu batera esanda, euskaraz trebe aritzeari nahikoa garrantzi ematen ote zaio irakasletzan?
Erraz egiten du buruak atxikimenduaren eta gaitasunaren arteko lotura: zaila du euskaraz abilezia bereganatzea, beste hizkuntza batera jotzeko joera duenak.
Euskara maila eskasa duten gero eta irakasle gehiago daudela garbi dago, ta hori da, beste arrazoi askoren gure ikasleek duten arazo handietako bat. Ikusi besterik ez dago, ze gaizki hitzegiten duten, ta galdetutakoan ea eskolan irakasleek, ta batez ere EUSKARA gaia ematen dienak, okerrak zuzentzen al dizkien, EZEZKOA da erantzuna…. Beraz, KAKA ZAHARRA, ez du balio kantitateak bakarrik, kalitateak ere bai, nere ustez, ikaragarria gainera, eta hori bai, hezkuntzaren esku dagoela, nik behintzat horrela ikusten dut. Baina noski, iraskasleek euskara pobrea hitzegiten badute, nola erakutsiko dute ba ondo hitzegiten??? Tokitan geratu da “balinda komunera joan” galdetu eta komunera joan gabe geratzen ginenekoa, esaldia ondo moldatu arte…..
Bada 10 urte Bigarren Hezkuntzako irakaslea naizela eta gutxitan ikusi dut euskaraz gaizki mintzatzen den edo erdararako joera sistematikoa duen irakaslerik. Baten bat, bai. Gehienetan zaharrak.
Nere esperientzia ez da ordea sistema osoaren isla, badakit, ikusi eta entzun dudanaz besterik ez dut hitzegiten. Guraso euskaldunak erdaraz hitz egiten oso maiz entzun ditut, hori bai.
1. 35 urte eman ditut irakaskuntzan, B eta D ereduetan, eta behin ere ez dut hori ikusi. Ni egon naizen klaustro guzietan euskara hutsez aritu izan gara beti.
2. Oso oker zaude. Dagoeneko, irakasleok ez gara ikasleen ez eredu, ezta erreferentea ere.
3. Pentsatu nahi duzu gutxiengoa direla, baina gehiengoa balira bezela duzu testua idatzi.
4. Azen ontzeko, irakasleon irudia okerragotzeko kafe baten inguruan agerrarazi dituzue argazkian.
5. Beti eskola publikoan aritu naiz.
6. Nire kasua, orokortu nahi duzuena bezain kasu partikularra da. Egin ditzagun benetako ikerketak eta ikusiko dugu.
Zein erreza den harria botatzea!