Lagun ez hain minak
“Noizbait Euskal Herrira bazoaz, aterpea duzu nire etxean”, esango dio Ekaitzek oporretako bidaia batean ezagutu berri duen Roman kolonbiarrari. Itsumustuan eta asko pentsatu gabe esaten diren esamolde horietakoa da, baina batzuek hitzez hitz sinesten dituzte halakoak, edo sinetsi egin nahi dituzte. Azken finean, gure behar eta nahietara egokitu ohi dugu errealitatea, eta bakarrik dagoenak laguna nahi du. Errealitatea, ordea, ez da beti gure behar eta nahietara egokitzen, eta lagun berria...
Read More‘The Artist’, irribarre mutua
Ezustekoa eman du aurten, sariz sari dabil eta dagoeneko eskalada geldiezina hasia du Oscarren bidean. Donostiako Zinemaldian ere, Publikoaren Saria irabazi zuen, gauza ederra lortu baitu The Artist filmak: kritikak goraipatzea eta ikusleek maitatzea. 1927an dago kokatua, zinema mutuaren azkenetan, eta ahosdun zeluloidera egokitzen jakin ez duen aktorearen gainbehera du ardatz, sasoi batean izandako ospearen itzaletan. Pelikula arriskatua egin du Hazanaviciusek, zuri-beltzean errodatua eta...
Read MoreAntxon Ezeiza, ahobilorik gabeko gizona
Antxon Ezeiza (Donostia, 1935) zendu da. Duela aste pare bat deitu nion telefonoz, osasunaz galdetzeko. Bi ebakuntzaren ostean, sendatze bidea gogorra egiten ari zitzaion, baina beti bezain sakon eta ozen mantentzen zuen ahotsa. Itzulingururik gabe mintzatzen zen, zuzen. Horregatik, iaz ezagutu nuenean ahobilorik gabe hitz egin zidan euskal zinemaz: hainbat zinemagile biltzen dituen Zeluloidezko begiradak libururako elkarrizketatzera gerturatu nintzen ni, eta nik berari adina galdera luzatu...
Read MoreApokalipsia pizza eta garagardo artean
Zein unetan hasiko zinateke, heriotza usaineko bunker itogarrian giltzapetuta, erotzen? Zenbat iraungo zenuke, hasi arte biziraupenaren izenean albokoa zanpatzen, lagun-etsaia torturatzen, gizatasuna galtzen? Berdin dio ama prestu, suhiltzaile edo abokatu zaren zure egunerokoan, lurpeko bizilekuan sen primarioena gailentzen da, muturreko egoeran barru-barruko izaerak egiten du eztanda. Eta beldurgarria da emaitza. Beldurgarria delako The Divide, agonikoa, hertsia. Baina lehenbizi girotu dezagun...
Read MoreRosebud
“Tira, hitz bakar batek ezin du bizitza oso bat azaldu”, dio kazetariak, Charles Foster Kanek hil aurretik jaurtiriko berbaren (“Rosebud”) esanahia ezin asmatu. Bizitza osoa baino, izan ez duen, izan zezakeen, erauzi zioten bizitza laburbiltzen du protagonistaren azken hitzak, baina ez dugu misterioa gehiegi argituko, akaso baten batek ez baitu oraindik ikusi Orson Wellesen Citizen Kane filma. Aurten 70 urte bete ditu pelikulak eta aitzakia egokia izan daiteke urte...
Read More‘Urteberri on, amona!’ eta diru-laguntzen politika bidegabea
Urteberri on, amona! filma estreinatu du gaur Telmo Esnal zuzendariak. Ez pentsa, ordea, gauza erraza izan denik. Ez pentsa, Asier Altunarekin 2005ean Aupa Etxebeste! arrakastatsua egiteak bidea erraztu dionik. “Mundu guztiak esan zigun ‘Aupa Etxebeste! egin eta gero erraza daukazue’, baina badirudi ezetz, ez duela ezertarako balio egindako lanak. Dirua banatzen dutenen artean euren azpikeriak dituzte, taldetxoak, honi eta hari emateko”. Horra Esnalek iaz aitortu...
Read More‘Arriya’-ri buruzko kritika sut(s)uez
Dikotomia bitxia sortu du Alberto J. Gorritiberea zumaiarraren Arriya filmak: ez du inor epel utzi. Kritikarien artean, baita zinema-aretoak bete dituen publikoaren artean ere –jende kopuru aldetik harrera ona izan du pelikulak–, muturreko iritziak nagusitu dira. Gezurra dirudi, esaterako, film berari buruzkoak izatea prentsan irakurritako pasarteok: “Topikoz jositako gidoia du, nahasgarriki korapilatua eta akzio arritmikoa oztopatzen duten elipsi dorpeekin (…) Elkarrizketa lotsagarriak...
Read MoreHerraren arriya
Zentzugabeak eta amaigabeak. Familiak eta gizarteak hausteko gauza. Horrelakoak dira Grezia klasikoaren garaitik istorio bortitzenetakoak sorrarazi dituzten herrak. Horrelakoa da baita ere Antxon eta Pakoren arteko gorrotoa, euren eta ingurukoen bizitza hipotekatu duen apustua tarteko. Zaldiak ala mandoak herrestatuko du harria arinago? Dagoeneko, gutxienekoa da hori. Alde egitea da Peru eta Mariaren irtenbidea, ezinikusi horretatik eta herra bezain zentzugabea eta amaigabea izan daitekeen...
Read MoreEkonomiaren kalanbreak
Merkatu librean oinarritutako ekonomia ez da aurrera atera demokrazia eta askatasun giroan, herritarrek hala eskatu eta bultzatuta, baizik shock, krisi, larrialdi, hondamendi, gerra… garaiak aprobetxatuz eta, hainbatetan, inposatuta. Aski da etsai bat asmatzea, mamua, edo jendearen noraeza baliatzea, zas! eredu ekonomiko liberal bortitza ezartzeko. Hori da gure zinemetara iritsi berri den The Shock Doctrine dokumentalaren ardatza, Naomi Klein ekonomialariaren liburuan oinarritua. Abiapuntua...
Read MoreMontxo Armendarizen azkena: sotila, baina beldurrik gabea
Tasio, Secretos del corazón edota Obaba filmetan erakutsi zuen estilo sotil berarekin heldu dio Montxo Armendarizek gai arantzatsua jorratzen duen bere azken lanari: txikitatik aitak bortxatu duen neskaren istorioa. Silvia protagonistaren begiradak gidatzen du filma uneoro, eta bere egunerokoak, detaile txikiek, keinuek, begiratuek, jarrerek… emango digute atzean ezkutatzen den errealitate latzaren berri, irudi morbosoetara eta dramatismo hanpatura jo beharrik gabe. Bai,...
Read More
Iruzkin berriak