“Ez goaz gu harrian kontra, harriak jotzen gaitu gu”

2016-01-07  //  Politika  //  2 iruzkin

Dispertsioaren amaiera, preso gaixoen askatasuna eta salbuespenezko legedia bertan behera uztea eskatuko dute larunbatean Bilbon eta Baionan, Mugitu daitezen harriak lelopean. Irungo Kabigorriko bertso-saioan gaiaz aritu da Odei Barroso Urruñako bertsolaria: (gehiago…)

Emakume ahotsa, zerbitzari lanerako aproposa

2015-12-21  //  Gizartea, Zientzia eta teknologia  //  Iruzkinik ez

Konturatu al zara? Telefono mugikorretako laguntzailearen ahotsa (Siri iPhonean, Cortana Microsoften, S Samsungen, Google Now Androiden), GPSetakoa, tren eta aireportuetako iragarpenetakoa, erantzungailu automatikoena… emakume ahotsa da gehienetan, zerbitzari lanerako ahots aproposena emakumeena bailitzan. (gehiago…)

Jonek ertzain lotsagabeari irabazi zionekoa

2015-12-14  //  Gizartea  //  Iruzkin bat

Garaipen txiki eta aldi berean handi sentitzen dugun horietakoa kontatu dit Jonek. Pasa den udan du jatorria, autoan zihoala Ertzaintzak bide ertzean geratzeko agindu zionean. (gehiago…)

Euskararen talibanak omen gara

2015-11-30  //  Euskara  //  15 iruzkin

Eta harro gaude. Ez dugu inor euskarara erakartzeko erantzukizunik nahi gure bizkar gainean, parez pare daude irekita euskararen ateak, sentitu dezala elebakarrak berak horretarako ardura eta beharra, arazo bat duelako (ez daki euskaraz). Ez dugu diskurtso tranpatirik irensten: ez diezagula inork gehiagok esan euskara inposatzen dugunik, muturrean erantzungo diogulako bera dela etengabe erdara inposatzen ari zaiguna, bestela zergatik dakizkigu guk bi hizkuntza eta berak bakarra?; ez diezagula eskatu –aldebakarreko– errespeturik, harreman orekatuek egiten dutelako posible elkarbizitza, ez beti guk amore emateak; ez etorri guri elebitasunaren iruzurrarekin, gure herriko hizkuntzen egoera asimetrikoan erdara beti ateratzen delako garaile; eta ez hasi guri lehentasunen matrakarekin, hizkuntzaren auzia beti bigarren mailara alboratzeko aitzakia gisa. Ez dugu nahi euskaraz ez dakien langilerik administrazioan, ez eta erizain eta medikurik osasun publikoan; euskara ikastera derrigortu nahi ditugu politikariak eta zerbitzua euskaraz ematera denda eta enpresak; hizkuntza eredu bakarra eskaini gura dugu eskola guztietan: euskara ardatz duen murgiltze eredua; eta euskara ikastea unibertsala eta doakoa izatea eskatzen dugu. Arreta gune eta telefonoetan lehenengo hitza euskaraz ez egitea zigortuko genuke; “bi zurito” eskatu eta hori ere ulertzeko gai ez delako (edo ulertu nahi ez duelako) “¿qué?” erantzun diguten tabernan ez dugu gehiago kontsumituko; banku, argindar, telefono-konpainia eta abarretako fakturak ere ez ditugu ordaindu nahi, euskaraz zuzentzen ez bazaizkigu; liburutegietan euskarazko irakurgaiak lehenestea exijitzen dugu; ekitaldi, prentsaurreko eta hitzaldietan informazio nagusia euskaraz ematea eskatzen dugu (itzultzailea behar izatekotan, erdaldunentzat izan dadila); tailer, kiroldegi eta ikastaroetan euskara bermatzera behartuko genituzke antolatzaileak, eta euskararen ezagutzak dagoeneko %100 izan behar lukeen eremuetan (haur eta gazteentzako eskaintza osoan, adibidez) euskara baino ez genuke onartuko. Taldean gutxiengoak euskaraz ez dakielako, soluzioak ezin du beti izan denak erdarara bultzatzea. Ez dugu euskara folklorismorako nahi, gure identitatean errotua baizik. Botereguneak, etxeak, kaleak, plazak, aisialdi eremuak… hartu nahi ditugu, bazterretik erdigunera. Gero eta gehiago baikara, konplexu eta beldurretatik jardun beharrean, jarrera irmoa eta ahaldundua amets dugunak, euskaldun ororentzat. (gehiago…)

Gora feminaziak!

2015-11-23  //  Gizartea  //  Iruzkin bat

Maitasun erromantikoaren gezurrari –menpekotasunari, laranja erdi izateari, harreman toxikoei– ostikoa eman dieten emakumeak; ezetz esateak ezetz esan nahi duelako mugak norberak eta nahieran erabakitzen dituztenak; emakume jaio izate hutsagatik zama gehigarririk ametitzen ez dutenak; ipurdia ukitzen dieten baboso eta matxiruloei frenoa jartzen dietenak; indarkeria matxista jasan izanaren errua eta ardura beren gain hartzeko prest ez daudenak; erasotzailearen aurrean autodefentsa lagun dutenak; ahaldundu eta boteretu direnak; gutxietsi, ahul eta otzan izateaz nazkatu diren emakumeak; indarkeria matxistaren ohiko justifikazioak (alkohola, drogak, langabezia, zeloak, pasioa, bien arteko eztabaida bat, bat-bateko erokeria, emakumearen probokazioa…) onartzen ez dituztenak; nahi duten orduan nahi duten lekuetatik ibiltzeko askatasuna izan nahi dutenak; genero rolak (eta hauen defentsan erabili ohi diren pseudo-argudio biologikoak) antzarrak ferratzera bidali dituztenak; ama izatea edo abortatzea norberaren erabakia dela defendatzen dutenak; eguneroko ekintza, solasaldi, txiste, komentario “inuzenteetako” jarrera sexistak jipoitzen dituztenak; muinean dagoen gatazka bistaratzeko eta gizonen pribilegioei aurre egiteko beldurrik ez dutenak; batzuen mesedetan jokatzen duen gizarte-ordena eraldatzeko tinko ari direnak… feminaziak baldin badira, bada orduan, gora feminaziak, eta gora botere harreman desorekatuen aurkako borroka. Azaroaren 25a desagertu arte. (gehiago…)

Boligrafo berdez zuzenketa positiboak egiten hasi zen ama

2015-11-23  //  Hezkuntza  //  2 iruzkin

Alabaren ariketak zuzentzeko, neskatoak gaizki egiten zuena gorriz borobildu ordez, ongi egiten zuena berdez nabarmentzen hasi zen Tatiana Ivanko. Emaitza onak ikusita, bere esperientzia kontatu du. (gehiago…)

Zergatik harritzen gaitu Pariskoak eta beste bost galdera

2015-11-16  //  Nazioartea, Politika  //  3 iruzkin

Zergatik da Parisen gertaturikoa “gizateriaren kontrako erasoa” (Barack Obamak esan duen moduan), baina apenas hitz egiten den Estatu Islamikoak egunero Sirian eta beste herrialde batzuetan hiltzen duen jendeaz? (gehiago…)

Etxean 24 errefuxiatu hartu dituen bikotearen esperientzia

2015-11-16  //  Gizartea, Nazioartea  //  Iruzkinik ez

“Beste batzuk laguntzeko prest egon zaitezke, edo beldurra izaten jarraitu dezakezu”, dio Voltzek.

Siria, Irak eta Afganistango 24 errefuxiatu izan dituzte etxean, pasa den uztailetik, Alemaniako Dirk Voltz eta haren bikotekideak. Beldurraren mezua zabaltzen dutenen aurrean, bizitako esperientzia aberasgarria kontatu du Voltzek sare sozialetan, eta lau haizetara zabaldu da bere idatzia. (gehiago…)

Ez mutil ez neska sentitzen direnen aldarria, generorik gabe bizitzea

2015-11-09  //  Gizartea  //  4 iruzkin

Sasha Fleischman nerabea lo geratu zen eskolara zihoan autobusean, eta bi gaztek su eman zioten. Arrazoia: gona eta gizonentzako alkandora eramatea soinean. Pertsona neutroa sentitzen dela adierazteko janzten da horrela Fleischmann, ez emakume eta ez gizon. Gertaeraren bigarren urteurrena izan da azaroaren 4a.

Hirugarren generoa aintzat hartzeko eskatu dio Obamari Sasha Fleischman-ek.

(gehiago…)

Umeak lokatzetan jolastu eta zikintzea gomendatzen du zientziak ere

2015-11-02  //  Hezkuntza, Natura, Osasuna  //  2 iruzkin

“Zure seme-alabak egunero zikin itzultzen ez badira, behar bezala aritu ez diren seinale”, dio Mary Ruebush zientzialariak. Haurrak lokatzetan aritzearen onurak berresten ditu zientziak.

(gehiago…)