Bat 67: Erramun Baxok-en omenez

Atalak: Sailkatu gabea

Gaur heldu zait azken Bat aldizkaria. Oraindik ez dut izan betarik irakurtzeko, baina tira irakurriko dugu goitik behera, betiko legez. Oraingo honetan Iparraldeko Erramun Baxok-i egiten zaio omen. Klusterrekoek euren webgunean jarri dituzte artikuluen laburpenak eta copypaste eginda hor doaz.

I. Erramun Baxoken BIOGRAFIA

II. Erramun Baxoken omenezko aitortzak

III. Erramun Baxoki eskainitako lanak (LABURPENAK)

Ipar Euskal Herrian, euskararen irakaskuntza eskaintzaren egituraketa.

Jean-Claude Hiriart

2004an Euskararen Erakunde Publikoaren sortzeak euskarazko irakaskuntza
arloan esku hartze zabalago batera eraman ditu tokiko hautetsiak, ordura arte
osoki Estatuaren eskumenetan zelarik gai hori. Esku hartzearen banaketa berri
hori modu honetan gauzatu da: lurralde osoko irakaskuntza-eskaintzaren garapena
eta ikasgela berrien irekitzeko prozedurak Euskararen Erakunde Publikoak animatzen
ditu, haren baitan biltzen baitira Hezkuntza Nazionalaren Ministerioa eta
tokiko hautetsiak. Hiru urte iragan ondoren, dispositibo berriaren bilduma
egin nahi dugu artikulu honetan, obratze-lanak deskribatuz eta politika horren
ebaluaketa iraunkor baten oinarriak pausatuz.

Hizkuntza antolaketaren bideetan.

E. Baxok

Azken 30 urte hauetan, hizkuntza antolaketaren bideetan ibili direnek, testu
nagusi batzuk idatzi eta erabili dituzte. Quebeceko 101. legeak (1977) tokiko
hizkuntza-egoera osoki aldatu du eta zeharkako eragina izan du herri askotan.
Euskararen legeak (1982) euskara indartu du, ez bakarrik Euskal Autonomi Erkidegoan,
bai eta ere beste herrialdetan, molde askotako laguntzen bidez. Adibidez,
Euskara biziberritzeko plan nagusia (1999) tresna eraginkorra eta bateratzailea
gertatu da. Ipar Euskal Herrian euskalgintza mugimenduak Europako hizkuntza
zuzenbidea erreferentziatzat hartzen du, eta, bereziki, Kuijpers ebazpena
(1987), eta Eskualdeetako edo eremu urriko hizkuntzen Europako gutuna (1992).
Gaur egun, hitzarmen bitartez (EKE 2003, EEP 2007) mugaz gaineko hizkuntza
antolaketak Euskal Herri osoa estaltzen du.

Hizkuntza-politika Ipar Euskal Herrian: nondik nora? ibilbidearen azterketa.

Jean-Baptiste Battitu Coyos

Azken hamar-hamabost urteetan Ipar Euskal Herrian soziolinguisitikaren inguruan
eginiko zenbait bilakaera ekartzen ditu artikulu honetan Jean-Baptiste Battitu
Coyos-ek, beti ere, Erramun Baxok eginiko ekarpena kontuan hartuz ipar aldeko
sozilinguisten aitzindari gisa. Bertan, J.W. Berryren Integrazio modeloari,
Txepetxen triptikoari eta Fishmanen Reversing Language Shift-tari gainbegirada
emanez, iparraldeko euskalgintzari begiratzen dio, legeria, eta hura aldatzeko
eginiko ekimenak kontuan hartuz. Aldi berean, irakaskuntzaren betebeharrez
eta Euskararen Erakunde Publikoaren eginbeharrez ikuspegi orokorra eskaintzen
du artikulu honetan. Azkenik, hizkuntza-politikaren partaide diren elkarte
eta erakundeek, botere publikoek eta gizarteak elkarren artean izan beharko
luketen engaiamenduaren beharraz deia plazaratzen du.

EAEko euskararen belaunez belauneko familia bidezko transmisioa.

Pablo Sagardoy Lizuain

Euskararen etorkizuna bermatzeko, belaunez belauneko familia bidezko transmisioa
oinarrizko urratsa da. Hori horrela, artikulu honetan, Euskal Autonomi Erkidegoan
(EAEn) guraso biekin bizi diren 2 eta 29 urte bitarteko seme-alabek gurasoengandik
jasotako hizkuntzari edo hizkuntzei buruzko azterketa egiten saiatu da egilea.
Beraz, analisiaren oinarrizko unitateak seme-alabak dira.

Kontsumitzaileen hizkuntza-eskubideak nola bermatu.

Xabier Mendiguren Bereziartu

Kontseiluak EAEko Kontsumitzaileen Eskubideen Dekretua aztertu du; hain
zuzen ere, Dekretuaren alde positiboak azaltzeaz gainera, zuzendu beharrekoak
ere aipatu ditu. Hiru ekarpen nagusi nabarmendu dituzte bozeramaileek beren
ohar, prentsaurreko eta jardunetan: hizkuntza-eskubideak bermatzeko xedez
sorturiko arauak udalerri guztietan aplikatu behar direla, enpresen tamaina-irizpideak
ez duela muga izan behar, jardun ekonomiko guztiei eragin behar diela eta
ez zaiela lehentasun berezia eskaintzen gai arriskutsuei eta botikei, eta
hori bermatzea ezinbestekoa dela, erabilera desegokiak ondorio larriak izan
baititzake erabiltzailearentzat.

Nafarroa Oinez 2007ko jai egunaren azterketa soziologikoa.

Euskara Kultur Elkargoa eta Nafarroako Ikastolen Elkartea

NUPko eta Ikastolen Elkarteko adituek egindako Nafarroa Oinez 2007ko jai
egunean parte hartu dutenen profila aztertu dute zenbait alderdi kontuan hartuz:
sexua, adina, ikasketa-maila, jatorria, euskaraz jakitea, adiskide arteko
edo familiarteko parte-hartzea, motibazioa, balorazioa eta hurrengo deialdira
joateko asmoa. Emaitza modura lortzen den argazkia positiboa dela dirudi,
gehienbat aukerako aldagaiak kontuan hartzen baditugu, aukerakoak direlako
hain zuzen ere. Adibidez, parte-hartzea nahiko kolektiboa da, adiskide artekoa
edo familiartekoa, eta motibazioaren aldagaia kontuan hartuz, azpimarratzekoa
da euskara eta ikastolak dibertsioarekin lotzen direla. Azkenik, gehiengoak
egunean zehar izan duen parte-hartze luzeari buruzko datuak eskaintzen dira,
eta hurrengo deialdian gehiengo handiaren parte-hartzeko asmoa edo fideltasun-neurriari
buruzkoak ere bai.

Identitate Etnolinguistikoa (IELa) Euskal Autonomi Erkidegoan
(EAEan).

Maria-Jose Azurmendi

Identitate Etnolinguistikoaz (IELa) eta euskal identitateaz mintzatzen da
Mari-Jose Azurmendi artikulu honetan; EAEko populazio unibertsitarioan, 2004.
urtean, eginiko ikerketa baten zenbait emaitza ekartzen ditu. Ikuspegi psikologikoari
eta psikosozialari jarraituz, IELaren tipologia proposatzen du, hor kokatuz
aztergai diren prototipoak (euskalduna, espainiarra+euskalduna eta espainiarra,
identitate globalari lotuak), eta tipoak (euskalduna+gaztelania, eta espainiarra
+euskal kultura, hizkuntza eta kultura osagarriei loturikoak). Lan-ildo kognitiboa
eta afektiboa aztertuz, IELaren prozesuan eragile nagusien inguruko hipotesiak
proposatzen ditu, eta emaitzen inguruko eztabaidagaiak ekartzen.

Hizkuntza-gutxiengoen talde-bizindarra, kultura-autonomia eta ongizatea.

Richard Y. Bourhis, Rodrigue Landry

Hizkuntzaren talde-bizindarrari buruzko ikuspegia eta teoria azaltzen dute
egileek artikulu honetan: bizindar objektiboa eta subjektiboa uztartuz, eta
Landryren kultura autonomiaren eredua aztertuz, non osagai nagusiak kontrol
instituzionala, hurbiltasun soziala eta legitimitate ideologikoa kokatzen
diren. Bide horretatik zehazten saiatzen dira zer esku-hartze diren garrantzitsuak
hizkuntza-gutxiengoek kultura-autonomia eta babes instituzional handiagoa
lortzeko. Amaitzeko, Europako eta Kanadako zenbait hizkuntza-gutxiengoen ongizatea
aztertzen dute, arreta berezia jarriz Montreal eta Qebeceko eskualdeetan kokatutako
komunitate anglofonoen kasuari.

GUREAN

HAUSNARTU: Euskal soziolinguistika sarietarako deialdia

Hausnartu deitutako sariak antolatu ditu Soziolinguistika Klusterrak Eusko
Jaurlaritzako Hizkuntza Politikarako Sailburuordetzaren (HPS) laguntzarekin.
Sari horien helburua euskal soziolinguistika teoriko edota metodologikoaren
garapena eta berrikuntza da. 5 sari emango ditu Soziolinguistika Klusterrak
2008an.