Saturrarango kartzelan preso egondako emakumeen izenak sarean jarri dituzte
1938 eta 1945 artean Mutrikuko presondegian giltzapetutako 1.583 emakumeren izenak argitaratu ditu Euskal Memoria fundazioak. Sarean eskegitako datu baseak bilaketa egiteko aukera ematen du izenaren, jaiotze urtearen eta jaioterriaren arabera, eta izenean klik eginez gero presoak zenbat urteko kartzela zigorra jaso zuen jakin daiteke, baita lanbidea ere, normalean etxekoandrea, neskamea edo maistra. Saturrarango kartzela inprobisatua urte luzez izan zen Espainiako Estatuan emakume errepublikar...
Read MoreGalerna, gaurko egun batez
Gaurko egun batez, 1936ko urriaren 15ean harrapatu zuten frankistek Galerna bakailao-ontzia, Pasaiatik 17 miliatara. Bertako tripulazioak eta pasaiariek ez zuten akabera onik izan. Batzuk Ondarretako eta Ezkabako presondegi makurretan amaitu zuten, bestetzuk Hernaniko hilerriko zoko ilunean. Orduko lekuko biziak aurkitzea zaila da jadanik, horietako bat da Carmen Etxeberria Urreaga. “Cuesta de la Muertetik eta gure etxetik sartzen ziren gurdian. Ni ezagututa nago hori, baina barrena...
Read MoreFelix Padin, anarkista azken unera arte
Felix Padin Gallo anarkista bilbotarra asteartean hil zen 98 urte zituela. 1936ko Gerran eta ondoren hamaika sufrimendu pasatakoa zen Padin, sei urtez langile batailoietan ibili zen esklabo. Abuztuan lehen aldiz azaldu ahal izan zuen hori guztia auzitegi batean, Argentinako Maria Servini epaileak frankismoaren krimenen kontra daraman auzian. “Bidankozetik Igarira zihoan errepidea egin genuen diziplinazko langile batailoi batean, 1940tik 1942ra.600 preso-edo. Dena eskuz: harria harrobitik...
Read MoreOtsoportillo, 2014
Hasierako irudian eta segidakoetan Urbasan Otsoportillorako bidean dagoen “fusilatuen simako” monumentua ageri da. Duela egun batzuetako goiz lanbrotsuan ateratako argazkiak dira. Urtero, iraileko lehen igandean, omenaldia egiten zaie frankistek bertara jaurti zituzten 200 errepublikarrei. Aurten ere hala izango da, irailaren 7an, Sare Antifaxistak antolatuta. Monumentua 80ko hamarkadan paratu zuen Jose Ramón Anda eskultoreak eta pixkanaka bertso eta apaingarri gehiagoz hornitu dute...
Read MorePunta-puntako ikerlariak izango dira Iruñean oroimen historikoaz egingo den topaketan
Deshobiratze prozesuetan, auzi judizialetan eta 1936ko gerrako historia ikertzen punta-puntan dabiltzan adituak izango dira Nafarroa, oroimena irabazten jardunaldietan, irailaren 12tik 14ra. Queralt Solé gerra zibileko hobi komunetan adituak eta Ana Messuti abokatu argentinarrak hartuko dute parte, besteak beste. Nafarroako Fusilatutakoen Senitartekoen Elkarteak (Affna) antolatuta, Oroimen Historikoaren Mugaz Haraindiko IV. Topaketen egoitza izango da Iruñea aurki. Irailaren 12an hasiko dira...
Read MoreNBEk errieta egin dio Espainiari gerra zibileko desagertuak ahaztu nahi dituelako
Abuztuaren 30arekin munduko hainbat txokotan Desagertuen Nazioarteko Eguna gogoratuko den honetan, Nazio Batuen errelatoreak, Pablo de Greiffek, txosten oso gogorra (pdf) argitaratu du Espainiako Gobernuaren kontra, gerra zibileko eta frankismoko krimenak ikertu nahiz erreparatzeko ezer gutxi egiten duelako. De Greiff Espainiako Estatuko eta erkidegoetako ordezkari ugarirekin bildu zen joan den martxoan: ministroak, idazkariak, botere judizialeko goi karguak, zuzendariak… Esaterako,...
Read MoreHistoria ezagutu, interpretatu eta erreparatu egin behar da, Azkuna jauna
Iñaki Azkuna Bilboko alkateak ez du udaletxean dauden alkate frankisten koadro bat bera ere kenduko. “Historia errespetatu egin behar da, molestatu arren”, esan du. Espainian eskuinak Francoren diktadurarekin erabili duen argudio bera da: gertatu zena gertatu zen eta bakean utzi behar da. Bilduk ez diola leziorik emango, berak porrazoak eta komisaria ere ezagutu dituela… Halaxe defenditu da jeltzalea. Udaletxean garai guztietako alkateen koadroak daudela dio eta epaile baten aginduz...
Read MorePerezaguako komunistak
Zigoitiko Etxaguen herrixkako elizaren ondoan, errepide batek erdi estalita, 1936ko hobi bat azaleratu du Aranzadik, Euskal Herrian orain arte berreskuratu den handienetakoa da. Facundo Perezagua batailoi komunistako kideak omen dira. 2010ean Abantoko Enarak dantza taldeak ikuskizun berezia sortu zuen gerran ibilitako batailoi errepublikarren omenez. Goiko bideoan zati esanguratsuenak ikus daitezke. Besteak beste, Facundo Perezuaga batailoiak Legutioko eta Asturiasko borrokaldietan izandako...
Read More
Iruzkin berriak