Haurrak eskolara oinez eta beren kabuz, hain sinplea, hain iraultzailea

Atalak: Haurren haziera, Hezkuntza

Haurrak ikastetxera eskolakideekin joan daitezela, oinez eta taldean, herria deskubrituz, ingurua biziz eta gozatuz, txiki eta nagusiagoekin batera bidea autonomoki eginez, kalea eta kaleko oztopo eta plazerak euren gain hartuz. Auto barruan edonora goazen garaiotan, duela gutxira arte naturala zena berreskuratzea dute helburu gero eta herri gehiagotan.

“Haurrak mugitzen direnean, gero eta maizago gurekin mugitzen dira, gure kotxean, atzeko jarlekuan. Modu honetan, haurrak ez du hiria ikusten, ez ditu bere ezaugarriak bereizten, agudo pasatzen da, ezinezkoa zaio orainaren, jakin-minaren eta geraldien etengabeko beharrei erantzutea. Mugitzeko modu arraro honetan ez du ezer finkatzen, ez du bere espazioa antolatzerik lortzen, ezin du bere hiria eraiki”, dio Francesco Tonucci pedagogo italiarrak. Ideia berekoak dira Oñati, Mundaka, Basauri, Durango, Donostia, Irun, Gernika-Lumo, Elorrio, Berriz… Fase ezberdinetan daude, baina proiektu bera dute denek martxan: eskolako bidea haurrek euren kabuz egitea.

Ibilbide segurua eta planifikatua. Eta helduak, haurren aliatu

Antzeko ezaugarriak dituzte herriotako proiektuek: ibilbide segurua eta planifikatua adosten da, seinaleak jartzen dira bidean zehar, eta topaleku bat baino gehiago daude, norbera bizi den lekuaren arabera haurrak ibilbidean batzen joan daitezen. Umeen heziketa ardura kolektiboa dela eta elkarren arteko zaintza herritarron betebeharra dela ulertuta, helduak umeen aliatu bilakatzen dira ekimen honetan: bidean dauden hainbat saltoki eta dendatako langileek oharra pasako dute whatsapez, haurrak puntu horretatik igaro direnean, eta behar izanez gero laguntza ere jasoko dute umeek lekuotan. Normalean, hasieran heldu baten laguntzarekin egiten dute haurrek ibilbidea, eta ondoren eurek bakarrik egitea da helburua.

Zein adinetatik aurrera da komenigarria?

Guraso.eus-en irakurri dugunez, Tonucciren arabera 6 urterekin umea gai da eskolara bakarrik joateko, segurtasuna bermatuta baldin badu. Holandan, 8 urterekin hasi ohi dira eta Suitzan, 5-6 urterekin. Japonian, zenbat eta lehenago hasi, hobe dela iritzi diote, autonomia lehenbailehen lantzeko. Haurra eskolara gurasoekin iristea, adibidez, gaizki ikusia dago.

Haurrak kalean dituen hiria, hiri osasuntsua da

Haurrek espazio itxietan gero eta denbora gehiago igarotzen dutela eta kalean jolastu behar dutela aldarrikatzen dute askok. Baina horretarako, bestelako hiriak behar ditugu, autoa protagonista izan ordez ingurumena eta herritar guztiok kontuan hartuko gaituzten hiri eta herriak. Tonuccik garbi dio, Haurren Hiria liburuan: “Jolasten, paseoan edota bakarrik dabiltzan haurrak baldin badaude hirian, hiri osasuntsua den seinale. Hirian ez bada haurrik ikusten, ordea, hiria gaixotuta dagoen seinale. Haurrak kalean dabiltzan hiria, hiri segurua da, ez haurrentzat bakarrik, zaharrentzat, elbarrituentzat eta hiritar guztientzat baizik. Eta haurrak etxetik bakarrik irteteko aukera egon dadin, hiria aldatu beharra dago, guztiz, apurka-apurka bada ere”.