Garoñaren azken txanpa?

2009-05-27  //  Energia  //  Iruzkinik ez

Santa Maria de Garoña zentral nuklearra.

Arabatik 5 kilometrora baino ez dagoen Garoña zentral nuklearrak kontraerasora jo du, itxi egingo dutenaren beldurrez: Garoñarik gabe, argindarraren prezioa hilean %10 igoko litzatekeela egin du mehatxu Nuclenor enpresak (zentrala kudeatzearen arduradunak). Gezurra dela diote talde ekologistek, eta energia berriztagarriekin erraz ordezkatu daitekeela Garoñak sortzen duen energia. Izan ere, zaharra izanik potentzia gutxi du Burgosko nuklearrak (466 MW, eta Espainiako gainontzekoek 1000 MW inguru dituzte); eta 2007an esaterako, Espainiako Estatuan ekoizturiko energia guztiaren %1,28 baino ez zen izan Garoñak sortua. Bestalde, nola kalkulatu etorkizunean hondakin nuklearrek edota zaharkitua dagoen eraikinaren mantentze-lanek beharko luketen inbertsio ekonomikoa? (gehiago…)

Cannes, politika eta beste

2009-05-15  //  Zinema  //  Iruzkinik ez

Clint Eastwoodek jaso du aurtengo Ohorezko Urrezko Palma.

Joan den asteazkenean abiatu zen Cannesko Zinema Jaialdiaren 62. edizioa, hilaren 24ra arte iraungo duena. Lehen mailako zinemaldien artean kutsu politiko gehien duen jaialdia, kurioski (edo ez), politikaren eraginez jaio zen. Nazioarteko lehen zinema jaialdia 1932an antolatu zuten, Venezian, baina Bigarren Mundu Gudaren atarian, italiar eta alemaniarren aldeko hautua nabaria zen epaimahaikoan. 1938an, Veneziako Coppa Mussolini ex-aequo film italiar batek eta alemaniar batek irabazi zutenean, zinemalditik sutan alde egin zuten frantsesek (konbentzituta zeuden Jean Renoirren La Grande Illusion garaile izango zela), eta eurekin batera, baita ordezkari britainiar eta estatubatuarrek ere. Hurrengo urtean, zinemari eta kritikari frantsesen presioari esker, Frantzian ere jaialdi bat antolatzea lortu zuten, Cannesen. (gehiago…)

Eta zer?

2009-05-12  //  Zinema  //  2 iruzkin

Genova. Zuzendaria: Michael Winterbottom.

Aktoreak: Colin Firth, Catherine Keener, Willa Holland, Perla Haney-Jardine.

94 minutu. Britainia Handia, 2008.

Pelikularen kartela.

Tentsioan, zerbait handia gertatuko den esperoan mantentzen du ikuslea, eta azkenean… ezer ez. Horixe pelikula honi buruz kritikari zenbaiti iaz entzun geniena, Winterbottom hainbeste maite duen Donostiako Zinemaldian –zuzendari onenaren Zilarrezko Maskorra jaso zuen film honengatik–. Eta zer? Zer axola dio bukaera tragikorik ez badu? Klimaxik gabeko amaiera bada? Bidea da interesgarriena; Genoako kaleska estu eta labirintikoetatik protagonistek egunero egiten duten bidea.

(gehiago…)

Monty Python-darrak elkartu egingo dira berriro

2009-04-03  //  Zinema  //  Iruzkinik ez

Monty Python-en irudia.

Bai, zorionekoak gu! Zorionekoak behintzat boskote britainiar honen umore absurdo, eszentriko, surrealista eta batez ere eroa gustuko dugunok. BBC telebista katean aurrenekoz agertu zirela 40 urte bete direla-eta, dokumentala argitaratuko dute urrian, DVD formatuan, eta taldekideak berriz ere elkartu egingo dira horretarako.

(gehiago…)

Stanley Kubrick. Maisuak utzitako odisea

2009-03-29  //  Zinema  //  Iruzkinik ez

The Shining pelikulako irudia.

Jenio handienen antzera, izaera eszentrikoa zuen Stanley Kubrick zuzendariak: aktore eta lankideekin bereziki zorrotza, eta detailerik txikiena kontrolatzen obsesionatua, zeresan handia eman zuen beti, eta ematen jarraitzen du, hil zela hamar urte bete direnean. Guk begirada maisuan baino, maisulanean pausatuko dugu, utzi zuen ondare zinematografikoak balio izugarria baitu.

(gehiago…)

Mikel Moore bat behar du Euskal Herriak

2009-03-20  //  Zinema  //  Iruzkinik ez

Sicko pelikularen irudia.

Fitxa teknikoa: Sicko, zuzendaria: Michael Moore. Dokumentala. 123 minutu. AEB, 2007.

Osakidetzako trapu zikinak azaleratuko dituen dokumentalgilea behar dugu, itxaron gelan dauden gaixo aspertuak elkarrizketatuz, paziente bakoitzarekin denbora gehiago eskatzen duten 10 Minutu Plataformako medikuekin hitz eginez, ebakuntzaren zain itxaron zerrenda amaigabeetan daudenen inguruan dokumentatuz, benetan premia izan duenean osasun pribatura jotzea beste erremediorik izan ez duen jendeari galdetuz.

(gehiago…)

‘Slumdog millionaire’ Aberats izan nahi duzu?

2009-02-13  //  Zinema  //  Iruzkinik ez

Slumdog millionaire pelikulako irudia.

Fitxa teknikoa:

Slumdog Millionaire. Zuzendaria: Danny Boyle. Gidoia: Simon Beaufoy. Aktoreak: Dev Patel, Freida Pinto, Anil Kapoor, Irrfan Khan. AEB. 120 minutu.

Aberats izan nahi duzu? Erantzun orduan ondorengo galderari: 10 Oscarretarako izendatuta dagoen “faveletako zakur aberatsak” hauetako zein sari eramango du?

(gehiago…)

Aladdin eta Mulan, AEBetako politikaren mesedetara

2009-01-11  //  Zinema  //  Iruzkinik ez

Gabon hauetan zinemara joan zara seme-alabekin edo ilobekin? Marrazki bizidunetako pertsonaia, animalia eta panpina hizlariak xarmangarriak eta xaloak iruditu zaizkizula?… Bai zera! Ez dakizu lerro artean irakurtzen –edo fotograma artean behatzen–. Dagoeneko makina bat azterketa egin dituzte haurrei zuzendutako pelikuletan jorratzen diren estereotipo antzu, matxista, zaharkitu edota mendebaldarren inguruan. Eta pentsamendu kritikoa oraindik ondo garatuta ez dagoen adinetan, umeek erraz barneratzen dituzte halako estereotipoak.

(gehiago…)

Garoñaren luzapena baimenduko al du Espainiako Gobernuak?

2008-11-21  //  Energia  //  Iruzkinik ez

Garoñako zentral nuklearra.

Arabatik 5 kilometrora baino ez dagoen Garoña zentral nuklearra ixteko eskatuz, hamar orduz eraikineko sarrera blokeatu zuten atzo Greenpeace talde ekologistako 60 kidek. Espainiako Estatuan funtzionamenduan dauden zortzi zentraletan zaharrena da Garoña, 38 urte daramatza martxan, lehenengo belaunaldiko zentrala izanik teknologia zaharkitua du eta aurten jada bost hutsegite jasan ditu. Hurrengo urtean erabaki beharko du Espainiako Gobernuak Garoña itxi ala ez. 2004ko hauteskunde kanpainan lehenengo belaunaldiko zentralak ixteko konpromisoa hartu zuen PSOEk, baina orain ez du hain argi.

(gehiago…)

Zerk egiten du faxismoa erakargarri?

2008-11-16  //  Zinema  //  Iruzkinik ez

Die Welle.

Zuzendaria: Dennis Gansel.

Aktoreak: Jurgen Vogel, Frederick Lau, Max Riemelt, Jennifer Ulrich.

Alemania. 101 minutu.

Filmeko kartela.

Alemaniarrek zergatik argudiatu zuten ezjakintasuna judutarrek pairatutako masakrearen aurrean? Ikaslearen galdera horri erantzuteko, Palo Alto Kaliforniako institutuko historia irakasleak esperimentua abiatu zuen 1967an: diziplina zorrotzeko erregimena ezarri eta indibidualtasuna ezabatu zuen ikasgelan, autokraziaren boterea erakutsi nahian. Saiakera bosgarren egunean bertan behera utzi behar izan zuen, egoerak eskuetatik alde egin ziola ikusirik. Izan ere, ikasleak elkarren zelatan hasi ziren, taldearekin bat egin nahi ez zutenak salatuz eta erasoz.

(gehiago…)