Balkoietako behaketa

Atalak: Etxealdia

Etxealdia bizitzen ari gara Euskaraldiarekin batera. Ariketa batzuk egin ditut eta beste batzuk, ostera, ez. Baina bai egin dut ariketa bat (akaso, egin behar ez zena): balkoietako behaketa. Lasai, ez naiz ibili inori ezer esaten balkoietatik (ez ume, ez guraso, ez txakur-jabe, ez beste inori). Baina bai entzun ditut elkarrizketak, entzun ditut etxeko ohiturak eta abar.

Lehenik eta behin, oraindik Bilboko Zazpi Kaleetan bizi naiz, gutxi barru Deriora banoa ere. Eta etxealdia hasi denetik, esan dezaket euskara gehiago entzuten dudala kalean. Agian, lehen ere entzuten zen, baina turistek alde egin dutenetik bertakoon berbak ozenago entzuten ditut neure balkoitik, okindegirako bidean, edo umeen solasak eta abar.

Horrez gain, ondoko bizilagunen hizkuntza ohiturak behatzeko aukera ere eman dit egoera honek. Adibidez, pareko etxean bizi da familia bat, bi guraso eta bi ume. Euren artean beti ari dira berbetan gaztelaniaz, gutxi batzuetan umeei euskaraz egiten badiete ere. Baina … gurekin umeak euskaraz ari dira, baita gurasoak ere (zailtasunak badituzte ere). Apur bat urrunago, badago beste familia bat. Aita, ama eta bi seme. Aitak umeekin beti egiten du euskaraz (umeek berari gaztelaniaz egin arren) eta amak beti gaztelaniaz. Nik uste nuen euskararik ez zekiela, baina … aurreko egunean balkoian nengoela, nirekin hasi zen euskaraz egiten balkoitik balkoira (eta zeharo harrituta geratu nintzen).

Bi egoera dira, baina zer pentsatua eman didatenak. Batetik, erakusten dutelako hein batean euskaraz aritzen direnen indarra handia izan daitekeela besteen ohiturei begira. Zergatik egiten dute hiru horiek gurekin euskaraz euren ume eta abarrekin egiten ez dutenean? Ba, seguruenik, gu euskara hutsean aritzen garelako. Eta, bestetik, euskararen etxeko erabileran euskaraz halamoduz dakiten horiek zer paper garrantzitsu bete dezaketen (eta askotan ez duten betetzen) pentsatzera ere eraman nau horrek.

Eta, gogoratu, gaur eta hemen, balkoia ere dela gure territorio libre (ia) bakarra.