Xahubidearen geografia

2018-06-28  //  Azpiegiturak, Ekonomia, Ingurumena  //  Iruzkinik ez

Europako Kontu Auzitegiak ezbaian jarri du Espainiako AHT sarea eta kritika oso gogorra egin dio ez delako eraginkorra izango; tartean Araba, Bizkaia eta Gipuzkoan eraikitzen ari diren Euskal Y trenbidea aipatzen du Europako txostenak, hau ere errentagarria ez dela izango azpimarratuz.

Bagenekien AHT eta antzeko azpiegitura erraldoiak eraikitzen dirutza joan dela azken bi hamarkadatan Espainiako Estatuan. Baina orain, Europako eta beste hainbat erakundeetako ikerketek baieztatu egin dute. Espainiako Geografoen Elkarteak, esaterako, zenbaki eta toki zehatzak jarri dizkio “xahubidearen geografiari”.

Elkarteak azken buletinean argitaratu duen ikerketa baten arabera, erakunde publikoek 81.000 milioi euro xahutu dituzte 1995etik 2016ra bitartean sekula egin behar ez ziren azpiegituratan. Ikerketa egin duten Madril, Valentzia, Kanariar Uharteak, Kantabria eta Herrialde Katalanetako unibertsitateetako adituek xahututako azpiegituren zakuan sartu dituzte erreskatatuak izan diren museoak, geltokiak, auditorioak, errepideak… baita itxi eta erabilera gabe daudenak edota gainkostu izugarria izan dutenak ere. Estatuko BPGa %20 txikitzea ekarri duten proiektuak dira. Input gehiegi geratu da hormigoian lurperatuta.

Euskal Herria ez da salbu. Txostenak ezagun zaizkigun hainbat obra dakartza, hala nola Artxandako eta Seranteseko tunelak (96 eta 47 milioi euroko zuloak), Gasteizko Bai Center biltzar-jauregiaren proiektua (15 milioi), Urduñako La Rondina poligonoa (17 milioi) eta Iruñeko Reyno Navarra Arena pabilioia (60 milioi). Noaingo aireportua eta Loiukoaren eraberritzea ere aipatzen ditu idatziak, baita Euskal Y-a ere; zehazki gogorarazten du 2016an Gipuzkoako zatiak %16ko gainkostua zuela pilatuta, 246 milioi euro. Hain zuzen, abiadura handiko sare espainiarra azken hamarkadatako “gai geopolitiko funtsezkoena” izan dela diote txostenean.

Ikerketa “hurbilketa” bat baino ez da, eta egileek aitortu dute ez daudela behar luketen obra guztiak. Euskal Herrian, eraikitzen ari diren beste azpiegitura asko ere zaku horretan sar genitzake seguruenik. Bat aipatzearren, Esako urtegia handitzeko oraingoz 140 milioi euro gehiago behar izan direla ohartarazi berri du kontu auzitegiak (ikusi 33. orrialdea).

Badira urte batzuk AHTren kontrako Hendaiako Agiria sinatu zela CADE elkarteak sustatuta, Behar Gabeko Proiektu Erraldoi eta Inposatuen Kontrako Foro europarraren ernamuina izan zena. Multinazional eta handi-mandien “inpunitatea” borrokatu behar dela azpimarratu dute foro horretan. Bestela, xahubidea egin dutenak zigortu beharrean, alferreko proiektu horiek gelditzen saiatu direnak auzipetzen jarraituko dute.

Josu Jon Imazen (Repsol) ongi etorria Espainiako Gobernu berriari: ez igo zergak

2018-06-07  //  Uncategorized  //  Iruzkinik ez

Josu Jon Imaz Repsoleko akziodunen batzarrean (arg: Repsol)

Pedro Sánchezek Espainiako Gobernua hartzearekin, batek baino gehiagok gogorarazi dio duela hilabete eta erdi eskas aurrekontu “alternatiboak” plazaratu zituenean hitz emandakoak. Tartean, enpresei eta bankuei zergak igotzeko neurria dago, modu horretan gastu soziala ordaintzeko.

Josu Jon Imaz EAJko buruzagi ohi eta egun Repsol multinazionaleko kontseilari delegatua denak, garbi utzi dio espainiar presidente berriari zein den berak ordezkatzen duen botere ekonomikoaren doktrina: “Zergak kontsumitzaileek ordaintzen dituzte”, esan du petrolio konpainiaren plan estrategikoaren eguneratzea aurkezteko prentsaurrekoan.

Imazi “atzerakoia” iruditzen zaio errepideak mantentzea erregaien gaineko zergak igoz –Energia Trantsiziorako  Adituen Batzordeak proposatu bezala–, eta CO2 isuriak gutxitzeko neurriak hartzerakoan “industriari ahalik eta kostu gutxien eragitea” eskatu du politikari ohi zumarragarrak, “kontsumitzaileak ez ditzan gainkostu horiek jasan”

Ez nazazu ni ukitu, nik besteak ukitu ez ditzadan. Laissez faire-aren aldeko eta interbentzionismo ekonomikoaren aurkako betiko lema, betiko xantaia. Petrolioa, gasa, elektrizitatea eta antzeko oinarrizko energia-lehengaiekin etekin milioidunak izaten dituzten konpainiek, kontsumitzaileak (herritarrak) ezkutu humano bezala erabiltzea ez al da negargarria?

Autopsiarako frogak

2018-05-23  //  Ekonomia, Osasuna, Uncategorized  //  Iruzkinik ez

CAFeko langileak beste behin kalera atera dira, amiantoak hildako lankide eta senideak oroitzeko. (Arg.: LAB-CAF)

Amiantoarekin gertatzen ari denak gero eta antza gehiago dauka gerraosteko eszenatoki ilun batekin, konpondu beharreko osasun arazo larri batekin baino. Orain jakin berri dugu Irungo familia baten historia: CAFen lan egiten zuen gizon batek bere birikak gordetzeko eskatu zuen hil aurretik, eta horri esker jakin dute amiantoa izan zela bere heriotza eragin zuena.

(gehiago…)

Hiroshimakoa ez da bonbardatutako ‘ginkgo biloba’ bakarra

2018-05-04  //  Historia  //  Iruzkinik ez

Gernikako bonbardaketaren urteurrenaren biharamunetan Hiroshimako alkate Kazumi Katsui eta Iñigo Urkullu lehendakaria ikusi ditugu pala eskuan zuhaitz aldaxka aldatzen Bizkaiko juntetxearen ondoan. Bakearen aldeko eta gerrako sufrimenduaren kontrako mezu sinbolikoa. (gehiago…)

‘De Miguel’ auzia: kopiatzeko lezioak Euskal Herritik

2018-04-17  //  Ekonomia, Politika  //  Iruzkinik ez

Xabier Sánchez Robles Eusko Jaurlaritzako Gazteria arloko zuzendari ohiak epaiketan aurkeztutako dokumentuek zigilu faltsua dutela agerian geratu da: erreparatu goiko irudietan “3” zenbakiaren grafiari. (arg: Eldiarionorte.es)

Cristina Cifuentes Madrilgo Autonomia Erkidegoko presidentearen curriculumak bereganatu du medioen atentzioa, nola Espainiako Estatuan hala Hego Euskal Herrian. Baina ez dugu iberiar mesetara joan behar administrazio publikoa zipriztintzen duten sinadura faltsuak eta azken orduan “fabrikatutako” dokumentuak aurkitzeko. Hemen bertan, Ebroren alde honetan, egunotan ikusi dugu hori De Miguel auziaren epaiketan. (gehiago…)

1977ko Aberri Eguna, “Estatua eraso eta iraintzeagatik” debekaturiko azkena

2018-04-10  //  Historia, Politika  //  Iruzkinik ez

Aberri Eguneko deialdiari eutsi eta ehunka lagun bildu zen Gasteizen. Argazkia Manel Armengol argazkilari katalan ezagunak atera zuen.

Gaurko egunez, 1977ko apirilaren 10ean, egin zen Euskal Herrian Franco diktadorea hil osteko azken Aberri Egun “ilegala”. Gasteizen eta beste hainbat tokitan istilu bortitzak izan ziren zenbaitek “borroka egun” izenpetutako hartan. Urtebete geroago, duela 40, ia alderdi guztiak elkarrekin –baina ez bat eginda– atera ziren kalera Hego Euskal Herriko lau hiriburuetan eta Larrun mendian, espainiar gobernuak lehen aldiz baimenduta. (gehiago…)

‘Kontzertismoa’, beste behin

2018-03-07  //  Ekonomia, Historia  //  Iruzkinik ez

Arriaga antzokian Kontzertu Ekonomikoaren urteurrena ponpa handiz ospatu zuten mila lagun inguruk, tartean agintari politiko gorenak eta patronaleko ordezkariak. (Argazkia: Irekia)

140 urte bete dira Kontzertu Ekonomikoa sortu zela Araba, Bizkaia eta Gipuzkoarentzat. Euskal erakundeek garrantzi handiz ospatu dute teorian porrot baten emaitza dena, foruen abolizioaren ondoren, gure burujabetzaren azken hondar gisa hartu izan da zerga sistema berezia.

Bilboko Arriaga antzokian mila lagun inguru bildu ziren joan den astean, lehendakaria, diputatu nagusiak, alderdi guztietako ordezkariak eta patronaleko buruak barne, ekitaldi solemnean. Era berean, ETB2n Por derecho propio dokumentala estreinatu zuten, eta tertuliak eta hitzaldiak errenkadan datoz “egungo autogobernuaren oinarria” defendatzeko. (gehiago…)

Rikardo Barkala: zein da Bilboko Portuko atezain berria?

2018-03-01  //  Ekonomia, Gizartea, Uncategorized  //  Iruzkinik ez

Ricardo Barkala, Christa Sedlastschek Europako laneko Osasun eta Segurtasun Agentziako zuzendaria eta Asier Atutxa Bilboko Portuko presidente jadanik ohia, 2014an Santurtzira egindako bisita batean (arg: Argazki Press / Luis Jauregialtzo).

Bilboko Portuko Agintaritzak Rikardo Barkala (Portugalete, 1955) izendatu du erakunde horretako presidente izateko. Kargua hartzerakoan nabarmendu dute pertsona “egokia” dela Bilboko portuan agintzeko, merkataritza itsasontzi kapitain ibili izan zelako.

Baina seguruenik ondorengo ibilbidean eskarmentu handiagoa hartu du orain jarri dioten zereginerako: duela 30 urte azkenekoz itsasontzi bat gidatu zuenetik ordezkari politiko gisa aritu izan da soziedade publikotan eta 2002tik aurrera Bilboko udalean eta Eusko Jaurlaritzan. (gehiago…)

Lau langile hil dira Euskal Herrian, eta ez da eguraldia izan

2018-02-02  //  Ekonomia  //  Iruzkinik ez

Galdakaon autobus batek eta kamioi batek elkar jo ostean bi gidariak hil ziren ostegun goizaldean. Loiun, berriz, bi langile hilda aurkitu zituzten furgoneta batean, antza berogailuak isuritako gasek intoxikatuta. Egun bakarrean lau langile hil dira Euskal Herrian eta urtea hasi zenetik zortzi, alarma guztiak pizteko moduko tasa da.

Bizkaian ostegunean izandako lau heriotzak egoera desberdinetan gertatu ziren. Hedabide nagusietan “istripuak” izan direla nabarmendu dute, hareago, zenbait kasutan eguraldiari egotzi die gertaturikoa. (gehiago…)

Ez nazazu deskubritu, deskubrituko naiz ni bakarrik

2018-02-01  //  Gizartea, Historia  //  2 iruzkin

‘The Mercury News’ egunkariko argazkiaren oinak ohartarazten du San joseko “italiar amerikarrek sei asteko epea dutela estatua hortik kentzeko.”

Kaliforniako San Jose hirian Kristobal Kolonen estatua bat desterratu dute, hango udalak hala erabakita.

Amerikako konkista eta kolonizazioari atea zabaldu eta milioika herritar indigenaren heriotza ekarri zuen “aurkikuntza” oroitzeko jarria,  San Jose hiriko udaletxeko ataritik kenduko dute, oraindik erabakita ez dagoen beste toki batera eramateko. (gehiago…)