Gripea eta gizarte kontrolaren kontraesana
Gizarte kontrola, kontzeptu kontraesankorra da. Egin al da horren inguruko benetako eztabaidarik? David Zapiainek berriki argitaratu duen Gizarte kontrolaren aldaketak (Deustuko Unibertsitatea, 2009) lanean garbiro dio kontrol oldarkorraz gain –zigortzailea, alegia–, kontrol prebentiboa izan dela historian zehar. Esaterako, XVI. mendetik ospitaleak kontrol sozialerako mekanismo bilakatzen dira, kontrol prebentiboa, esan nahi da. Horrela, Aro Modernoko Gipuzkoan –probintzi horretan...
Read MoreEric Hobsbawm historialari ospetsua Bilbon izango da
Historialari marxisten artean bide luzea egin duen Eric Hobsbawm-ek (Egipto, 1917) hitzaldia emango du Bilboko Alhondigan datorren larunbatean, hilak 7. Hobsbawm erreferentzia nagusietako bat da munduko historialarien artean. Oso gazte sartu zen Britainia Handiko Alderdi Komunistan eta ideia horretan sakondu zuen beste historialari askoren artean. Iraultzaren garaia. 1789-1848 (1962) eta XX. mendeko historia (1994) dira bere liburu ezagunenetako batzuk. Komunismoaren alde egiteagatik kritika...
Read MoreKeinu bat, bihotzak hunkitzeko
Helena Tabernaren La buena nueva (Berri ona) pelikula asteburuan estreinatu da. Bere osaba Marino Ayerra apaizaren bizitzan oinarritutako filmak Elizaren eta frankismoaren arteko harremanaz hitz egiten du, baita Gerra Zibilean izandako errepresioaz ere. Ez dut uste, oro har, filmak urte haietako giro iluna erakusten jakin duenik. Eszenetan gehiegi erakusten da gutxi esateko; sotiltasuna falta da, eta aldi berean indarra. Baina balorazio horretan sartzea zinema kritikariei dagokie. Soilik esan...
Read MoreFusilatuen hobiak irekitzea denbora kontua da
Espainiako Entzutegi Nazionalak geldiarazi egin du gerrako hobietatik gorpuak ateratzeko Baltasar Garzonen agindua. Antza, Zigor Aretoko magistratuek ez dituzte indusketak presazkotzat ikusi eta itzul ezinezko kalteak eragin ditzaketela diote. ARGIAren aste honetako zenbakiak (2.159) artikulua dakar auzi honek sorturiko eztabaida analizatuz. Artikuluan esaten da fiskaltzaren eta Garzonen arteko borrokatik biktimen duintasuna kaltetua atera litekeela; eta badirudi horrela gertatu dela....
Read MoreZer da Joanes Etxeberri egitasmoa?
Euskaltzaindiak egunotan Iruñean egiten diharduen Pirinioetako Hizkuntzak biltzarrean euskararen historia aztertzeko egitasmo garrantzitsu eta anbizio handiko baten berri eman dute. Joanes Etxeberri egitasmoaren aurkezpena Joseba Intxausti historialariak, Mikel Zalbide soziolinguistak eta Nickolas Gardner administratzaileak egin zuten atzo. Askorentzat ezezaguna da egitasmo hori; alabaina, Euskera aldizkarian duela hilabete batzuk zenbait zantzu idatzi zituen Joseba Intxaustik. Funtsean...
Read More‘Basques in the West’ Kalifornian: Diasporaren mugak gaindituz
Kaliforniako Bakersfield-en historialari eta ikerlari ugari bilduko da AEBetako Mendebaldeko euskaldunez hitz egiteko, Euskal Herria Mugaz Gaindi mintegiaren V. edizioan. Estatu hartako unibertsitatean egingo dira Basques in the West izeneko jardunaldiak, bertako euskal etxeak, NABO federazioak, Euskosarek eta Kaliforniako Unibertsitateak antolatuta. Zer ekarpen egin diote euskaldunek Mendebaldeari? Galdera horri erantzuten saiatuko dira Kaliforniako mintegian eta horretarako alor ezberdineko...
Read MoreMemoria historikoa: Garzonek ezkilak ukitu nahi dizkio Elizari
Gerra Zibilean frankistek hil zituzten milaka pertsonen zentsua osatu nahi du Baltasar Garzon epaileak. Kontua jakina da. Horretarako informazioa eskatu die, besteak beste, Administrazioaren Artxibo Orokorrari, Erorien Haraneko abadiari eta Espainiako Apezpikuen Konferentziari. Garzonen diligentziek zalaparta sortu dute eta berriz ere agerian utzi 36ko memoria historikoaren berreskurapenak jendartean duen eragina. Sektore kontserbadoreenek “iraganean nahastea” egotzi diote epaileari. Aldiz,...
Read MoreNorteko Trenbidearen azken habeak liburu berri batean
Beasaindik Otzaurteraino doan trenbidearen eraikuntza eta historia aztertu dute Pello Joxe Aranburu eta Luis Mari Intzak. Liburua ikerlan zabalago baten bigarren zatia da eta hilaren 17an aurkeztuko dute Zegaman. Otzaurteko pasabideak buruhauste ugari eman zien XIX. mendeko ingeniariei eta tunel luzeen eraikuntzak sortutako istripu, zailtasun eta istiluak herritarren gogoan geratu dira. Norteko Trenbideak Gipuzkoan egindako ibilbidea bi zatitan bereizi behar da garbiro: Irundik Beasainera...
Read MoreNabarra, bakailaoa arrantzatzeko jaioa
Notiziak eztanda egin du alde guztietan. Nabarra ontziaren aztarnak izan daitezkeenak aurkitu ditu Aztik Bermeo pareko itsas uretan. Matxitxakoko batailan Canarias kruzero erraldoiak hondoratu zuen Nabarra eta berarekin batera 29 gudari. Borroka desproportzionatuak hainbat ordu iraun zuen eta frankistak gerla-ontziz mozorrotutako bakailao itsasontziarekin jolastu zuen nahi bezala. Gudariek erakutsitako balentriaren memoriak gaur arte iraun du eta aurkikuntza historikotzat jo dute itsas hondoan...
Read MoreAtzoko eta gaurko bidelapurrak Txorokilen
Arratia Bizirik plataformak antolatuta mendi martxa egingo dute datorren igandean (24) Zeanuriko Txorokil parajera. Bertan irekitzeko asmoa duten harrobiaren kontra protestatzeko izango da ibilaldia. Gorbeia eta Urkiolako parke naturalen artean ezkutaturik dagoen ingurunea da Txorokil, EAEko korridore ekologikoen sarean sartua, eta pagadi bikainak, haitzuloak eta desagertzeko bidean dagoen fauna gordetzen dira bertan; Saldropoko hezegune ederra ere harrobia eraiki nahi duten eremutik gertu dago...
Read More
Iruzkin berriak